Φοίβος Πιομπίνος

O Κοπέρνικος και το ηλιοκεντρικό σύστημα

today17 Μαΐου, 2016

Background
share close

Ο πολωνός αστρονόμος Νικόλαος Κοπέρνικος (Kopernik ή Koppernigh, λατ. Copernicus, 1473-1543), θεωρείται συνήθως σε ολόκληρη τη Δύση ως μέγας ανακαλυπτής του πραγματικού συστήματος του κόσμου και ο ιδρυτής της μεταγενέστερης αστρονομίας. Τούτο όμως δεν αληθεύει. Ο Κοπέρνικος, που γεννήθηκε σ’ ένα μικρό χωριό της Σιλεσίας, το Κόπερνικ, από το οποίο πήρε το όνομά του, μελέτησε, ως καλός γνώστης της Ελληνικής και της Λατινικής, τους αρχαίους έλληνες συγγραφείς και μετέφρασε 30 αρχαιοελληνικά κείμενα στα Λατινικά, όπου περιλαμβάνονται όλα τα χωρία που σφετερίστηκε στο έργο του, στο οποίο ανέφερε αρχικά τη θεωρία του Αρίσταρχου του Σάμιου (310 π.Χ.-230 π.Χ.) περί της κεντρικής θέσης του ΄Ηλιου και της κίνησης της Γης γύρω από τον ΄Ηλιο. Τούτο καθίσταται φανερό από τον πρόλογο των χειρογράφων του, που φυλάσσονται στο μουσείο της Βαρσοβίας. Θεωρώντας ωστόσο αργότερα ότι η απλή μνεία του Αρίσταρχου εκμηδένιζε την πρωτοτυπία του, δεν δίστασε να μουντζουρώσει το σημείο αυτό προκειμένου να εξαλείψει από το κείμενό του το όνομα και τη θεωρία του μεγάλου έλληνα αστρονόμου. ΄Ετσι, στο προοίμιο του τυπωμένου έργου του Κοπέρνικου γίνεται μνεία του «καινοφανούς» δήθεν των θεωριών του (de novitiate hypotheseon). Εξάλλου σε επιστολή του προς τον τότε Πάπα ομολογούσε ότι το ηλιοκεντρικό μοντέλο του ηλιακού συστήματος το είχε εμπνευστεί από την ανάγνωση αρχαίων ελλήνων συγγραφέων. Τούτο το έκανε προφανώς όχι από ταπεινοφροσύνη, αλλά για να αποποιηθεί την κατηγορία της αιρετικής γνώσης, που επέσυρε τη μήνη της Ιεράς Εξέτασης.

Ο Κοπέρνικος πλανήθηκε πολλές φορές στην έρευνά του, ιδίως όταν απομακρυνόταν από τους αρχαίους ΄Ελληνες για να φανεί πρωτότυπος. ΄Ετσι π.χ., μεταξύ άλλων, παραμέλησε την ατμοσφαιρική διάθλαση, την οποία είχε τόσο λεπτομερώς περιγράψει ο Κλαύδιος Πτολεμαίος (90 μ.Χ.-168 μ.Χ.), και φρονούσε πως οι αστέρες έλαμπαν εξ αντανακλάσεως του ηλιακού φωτός. Την ορθότητα του ηλιοκεντρικού συστήματος του κόσμου διαβεβαίωσαν απολύτως δύο φιλόσοφοι της αρχαιότητας, ο Σέλευκος ο Ερυθραίος (περ. 190 μ.Χ.-150 μ.Χ.) και ο αυτοκράτορας Ιουλιανός ο Παραβάτης (330 μ.X.-363 μ.Χ.). Κι ενώ ο Ιουλιανός θεωρούσε εύδηλο ότι οι πλανήτες στρέφονται γύρω από τον ΄Ηλιο, ο Κοπέρνικος, μολονότι έλεγε πως είχε αποδείξει την κίνηση της Γης, διατύπωσε αμφιβολία ως προς το σύνολο του ηλιοκεντρικού συστήματος γράφοντας ότι «πιθανότερη είναι η κίνηση ή η στάση της». Κοντολογίς η αστρονομία του Κοπέρνικου δεν είναι άλλο τι παρά η αστρονομία των Ελλήνων και ουδέποτε απέδειξέ τι με πιθανότητα. Η ιδέα του ότι οι αστέρες λάμπουν δι’ αντανακλάσεως του ηλιακού φωτός είχε ήδη εκφραστεί στην αρχαιότητα από τον Μητροδώρο, τον Στράτωνα και τον Διότιμο. Εξάλλου  η απόσταση της Σελήνης, την οποία δίνει ο Κοπέρνικος είναι εκείνη που ανακαλύφθηκε από τον ΄Ιππαρχο. Ακόμα και το μόνο παρατηρητικό όργανο που μεταχειρίστηκε ο Κοπέρνικος ήταν πιστή απομίμηση ενός των του Κλαύδιου Πτολεμαίου. Αφού δε σφετερίστηκε χωρίς μνεία τις λαμπρότατες ανακαλύψεις των αρχαίων Ελλήνων, χλεύασε συνάμα την αρχαιοελληνική αστρονομία ως ελεεινό πτώμα. Σημειωτέον ότι η μόνη εργασία που προσπάθησε να κάνει μόνος του ήταν ο υπολογισμός της περιόδου μετάπτωσης, που την υπολόγισε σε 1.717 χρόνια αντί για 25.000 χρόνια, που είναι στην πραγματικότητα. Ο μεγάλος νεοέλληνας αστρονόμος Κ. Χασάπης έχει πει ότι ο Κοπέρνικος στο έργο του  Περί της κίνησης των ουράνιων σωμάτων (De revolutionibus orbium coelestium) δείχνει πως ήταν ένας επαγγελματίας ερανιστής έργων άλλων συγγραφέων και επίσης ότι δεν καταλάβαινε καλά τι αντέγραφε.

Τότε γιατί ο Κοπέρνικος ρωτούσε γιατί οι αρχαίοι πίστευαν πως η Γη μένει ακίνητη στη μέση του κόσμου; Πρόκειται προφανώς περί εσκεμμένης παρασιώπησης του ονόματος του Αρίσταρχου στο πόνημά του που εξέθετε το ηλιοκεντρικό σύστημα. Επομένως δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί ο Κοπέρνικος ως ιδρυτής της νεότερης αστρονομίας, εκτός βέβαια αν πρόκειται για την αστρονομία της Εσπερίας.

 

Φοίβος Ι. Πιομπίνος   piombinos.com

Συντάκτης: New Generation Radio

Rate it

Σχολιάστε το άρθρο (0)

Αφήστε το σχόλιό σας

Το email σας δεν θα δημοσιευθεί. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *


[wpens_easy_newsletter firstname="no" lastname="no" button_text="Εγγραφή"]

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

0%