Περί των ξένων σκηνοθετών στο ελληνικό θέατρο

Θα θίξω ένα θεατρικό ζήτημα, με το οποίο έχω ασχοληθεί και παλαιότερα, αλλά το οποίο ωστόσο με τα χρόνια διογκώνεται: είναι το ζήτημα των σκηνοθετών που ανεβάζουν έργα με ξένους θιάσους.  Για ευνόητους λόγους θα περιοριστώ στην ελληνική θεατρική σκηνή. Το θέατρο, ως γνωστόν, είναι  πρωτίστως λόγος και δευτερευόντως η θεατρική παράσταση. ΄Ετσι, δεν μπορώ να καταλάβω πώς είναι δυνατόν να διδάξει κάποιος σκηνοθέτης ένα θεατρικό έργο σε άγνωστη σε αυτόν γλώσσα. Αφορμή για τις σχετικές σκέψεις μού την έδωσε η παράσταση των Δαιμονισμένων που ανεβαίνει στη σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών  σε σκηνοθεσία του πολλά υποσχόμενου Ρώσου Κονσταντίν Μπογκομόλοφ. Δεν προτίθεμαι  να αμφισβητήσω διόλου το ταλέντο του Μπογκομόλοφ, του οποίου άλλωστε δεν έχω δει  καμία παράσταση, αλλά για τον οποίο έχω ακούσει τα καλύτερα λόγια.  Ωστόσο αναρωτιέμαι πώς είναι δυνατόν να διδάξει κάποιος ένα θεατρικό έργο γραμμένο και παιγμένο σε γλώσσα την οποία παντελώς αγνοεί. Διότι η σκηνοθεσία δεν περιορίζεται στο πώς θα μπούν οι ηθοποιοί στη σκηνή, στο πώς θα κινηθούν επί σκηνής και στο πώς θα βγουν απ’ αυτή, ούτε πώς θα υποδυθούν το ρόλο τους· δεν περιορίζεται στο πώς  θα αποδώσει οπτικά, πώς θα εικονοποιήσει το έργο. Μου είναι εντελώς  αδιανόητο το πώς μπορείς να  βάλεις τους ηθοποιούς να συνδιαλαγούν στη σκηνή όταν αγνοείς την εκφορά της γλώσσας τους, τη χροιά της, την τονικότητά της, τη δυναμική της, τις ανάσες της, τις παύσεις της. Η διδασκαλία της εκφοράς του λόγου σε έλληνες ηθοποιούς από έλληνα σκηνοθέτη είναι τεράστιο έργο, ποσω μάλλον για κάποιον ξένο, ο οποίος φυσιολογικά δεν μπορεί να το κάνει. Σκέφτομαι τον Δημήτρη Ροντήρη, τον Αλέξη Μινωτή και άλλους διαπρεπείς σκηνοθέτες μας που έδιναν μεγάλη έμφαση στη διδασκαλία καταρχάς του λόγου και κοπίαζαν αφάνταστα, εβδομάδες ολόκληρες, σε αυτόν τον  τομέα προτού να προχωρήσουν στη διδασκαλία των καθαυτών ρόλων.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος    piombinos.com