Ο ολέθριος ρόλος της Αγγλίας στην Κρήτη του 19ου αιώνα (Β’)

Συνεχίζοντας την ανάγνωση του πονήματος του Γιάννη Δημ. Τσίβη, Χανιά 1252-1940, εκδ. Έρεισμα, Χανιά 2014, σελ. 316, στάθηκα σ’ ένα άλλο περιστατικό της πρόστυχης αγγλικής πολιτικής στα επαναστατικά γεγονότα της Κρήτης. ΄Οταν κατά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877-1878 νικήθηκε η Τουρκία, οι μεγάλες ευρωπαϊκές Δυνάμεις βρήκαν την ευκαιρία να κανονίσουν, σύμφωνα με τα συμφέροντά τους, την τύχη των ευρωπαϊκών λαών που στέναζαν υπό την οθωμανική κατοχή. Για το σκοπό αυτόν συγκλήθηκε στις 13 Ιουνίου 1878 το «Ευρωπαϊκό Συνέδριο του Βερολίνου».

Ο κρητικός λαός κινήθηκε επαναστατικά  με την ελπίδα πως το Συνέδριο του Βερολίνου θα αποφάσιζε την απελευθέρωση της Κρήτης από τον οθωμανικό ζυγό και την ένωση του νησιού με την ελλάδα. Οι επαναστάτες επικράτησαν σε ολόκληρη την ύπαιθρο της Μεγαλονήσου και συγκρότησαν Επαναστατική Συνέλευση από εκλεγμένους αντιπροσώπους όλων των κρητικών επαρχιών με έδρα το χωριό Κάμποι Κεραμειών. ΄Οταν ωστόσο συζητήθηκε στο Συνέδριο του Βερολίνου το Κρητικό ζήτημα, η λύση της απελευθέρωσης της Κρήτης βρήκε την επίμονη αντίδραση της πάντοτε φιλότουρκης Αγγλίας. Ο φιλοπόλεμος άγγλος πρωθυπουργός και μέγας μισέλληνας Μπέντζαμιν Ντισραέλι, πρώτος κόμης του Βήκονσφιλντ  (1804-1881), δήλωσε απερίφραστα και ανενδοίαστα: « Η Κρήτη πρέπει να παραμείνει υπό οθωμανική κυριαρχία, γιατί το Συνέδριο του Βερολίνου δεν συνήλθε για να διαμελίσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία». Είχε, βλέπετε, προηγηθεί στις 4 Ιουνίου του ίδιου έτους μυστική συμφωνία μεταξύ της Τουρκίας και της Αγγλίας. Σύμφωνα με τους όρους αυτής, η Τουρκία θα παραχωρούσε την Κύπρο στην Αγγλία με αντάλλαγμα την υποστήριξη απ’ αυτήν των οθωμανικών συμφερόντων κατά το Συνέδριο του Βερολίνου και ειδικότερα την παραμονή της Κρήτης στους κόλπους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Το μόνο κέρδος για τους Κρήτες από το Συνέδριο του Βερολίνου ήταν η απόφαση που υποχρέωνε την Τουρκία να εφαρμόσει στη Μεγαλόνησο τον Οργανικό Νόμο του 1868 που παραχωρούσε   ημιαυτονομία στην Κρήτη.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος   piombinos.com