To παράδειγμα των Σουλιωτισσών

΄Ολοι μας λίγο-πολύ γνωρίζουμε  το ιστορικό, ηρωικό γεγονός, το γνωστό ως «Χορός του Ζαλόγγου», που συνέβη στο όρος Ζάλογγο, βόρεια της Πρέβεζας, μετά την κατάληψη του Σουλίου από τα στρατεύματα του Αλή πασά τον Δεκέμβριο 1803. Τότε ομάδα Σουλιωτισσών και Σουλιωτών  αποφάσισαν να πεθάνουν με τα παιδιά τους ελεύθεροι παρά να πέσουν στα χέρια των Τουρκαλβανών και να ατιμαστούν. Ο θρύλος και πάμπολλες μαρτυρίες εκείνων των χρόνων αναφέρουν ότι έπεσαν από την άκρη γκρεμού, οι γυναίκες μάλιστα χορεύοντας και τραγουδώντας.

Παρεμφερή γεγονότα συνέβησαν και σε άλλες περιστάσεις, άγνωστες στον περισσότερο κόσμο.

Στο ολοκαύτωμα της Νάουσας Ημαθείας τον Απρίλιο 1822, δεκατρείς Ναουσαίες προτίμησαν να πέσουν μαζί με τα παιδιά τους στα νερά του ποταμού Αραπίτσα και να σκοτωθούν για να μην ατιμαστούν και σκλαβωθούν από τους Τούρκους.

Κατά την καταστροφή των Ψαρών το 1824 και την απόβαση των Τούρκων στο νησί με την πρόθεση να προβούν στην αρπαγή γυναικόπαιδων, νέες γυναίκες αυτοκτόνησαν πέφτοντας στη θάλασσα για να μη συλληφθούν ζωντανές.

Στις 5 Μαϊου 1826 εκατοντάδες κάτοικοι της περιοχής των Καλαβρύτων, οχυρωμένοι στη θέση «Καστράκι» στους πρόποδες του Χελμού, αντιμετώπισαν σφοδρή επίθεση από το στράτευμα του Ιμπραήμ. Αδυνατώντας οι  ΄Ελληνες να υπερασπιστούν τις θέσεις, οπισθοχώρησαν αφήνοντας τους αμάχους στο έλεος των εχθρών. Πεντακόσια με εξακόσια άτομα από αυτούς που δεν σφαγιάστηκαν επέλεξαν να πέσουν στα βάραθρα του Χελμού για να μην αιχμαλωτιστούν.

Το 1826, κατά την εκστρατεία του Ιμπραήμ πασά στην Πελοπόννησο και στην προσπάθειά του να εισδύσει στη Μεσσηνία, συνάντησε αντίσταση στη Χορηγόσκαλα ή Χωρυγόσκαλα της περιοχής Αλαγονίας. Εκεί πολλές γυναίκες έπεσαν στον γκρεμό για να μη συλληφθούν. Το γεγονός αυτό, που προσέδωσε στην περιοχή την προσωνυμία του μεσσηνιακού Ζαλόγγου, αναφέρεται σε επιστολή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, στα απομνημονεύματα του Σπηλιάδη και σε άλλες πηγές της εποχής.

Τον Ιούνιο 1920 εξακόσιοι περίπου τσέτες μαζί με τακτικούς στρατιώτες πήγαν να πυρπολήσουν το χωριό Φούλατζικ της Βιθυνίας, αποκαλούμενη Κιουτσούκ Γιουνανιστάν (Μικρή Ελλάδα), και να ληστέψουν τις ελληνικές περιουσίες. Είκοσι μητέρες που γλίτωσαν τη σφαγή έπεσαν μαζί με τα παιδιά τους στον παρακείμενο γκρεμό για να αποφύγουν εξευτελισμούς και σφαγές.

Κατά την καταστροφή της Σμύρνης τον Σεπτέμβριο 1922, αρκετές γυναίκες με τα παιδιά τους έπεσαν από ψηλούς γκρεμούς στη θάλασσα, κοντά στην περιοχή Πετρωτά, για να γλιτώσουν από τους τσέτες. Το γεγονός αυτό διασώθηκε από τον σμυρνιό αυτόπτη μάρτυρα Αλέξη Αλεξίου.

Τα παραπάνω συνέβησαν βέβαια στους νεώτερους χρόνους. ΄Ομως υπάρχει ένα προηγούμενο γεγονός κατά την Αρχαιότητα, το οποίο αναφέρει ο Ξενοφώντας (Κύρου Ανάβασις Δ VII 1,13-14): «Και από εκεί πορεύτηκαν (οι μύριοι του Ξενοφώντα) στους Ταόχους (κάπου στις πηγές του Ευφράτη). Το θέαμα ήταν φοβερό. Οι γυναίκες έριχναν τα παιδιά στα βράχια κι έπειτα πηδούσαν αυτές και οι άντρες ομοίως. Εδώ ο λοχαγός Αινείας από τη Στυμφαλία είδε κάποιον, που  φορούσε καλή στολή, να τρέχει για να πέσει. Τον έπιασε για να τον εμποδίσει, εκείνος όμως τον παρέσυρε κι έπεσαν αμφότεροι στα βράχια και πέθαναν». Βλέπουμε δηλαδή πως και μόνο η είδηση του ερχομού «των μυρίων» προκάλεσε τέτοιο φόβο στους κατοίκους που ρίχτηκαν στα βράχια, άντρες, γυναίκες και παιδιά, για να μην ατιμαστούν.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος    piombinos.com