Diamanda Galás

Diamanda Galás. Υπόθεση προσωπική. Δεν απευθύνεται σε όλους. Η τέχνη της προέρχεται από τον εαυτό της, τη μοναξιά της, τις εμπειρίες της, την ελληνικότητά της. Έχει γίνει η φωνή των πονεμένων, των αδικημένων, των φονευθέντων, των αρρώστων. Γι’αυτόν το λόγο, η Διαμαντούλα Ξυνογαλάς δεν είναι μόνο τραγουδίστρια. Φέρει μέσα στην τέχνη της  ποίηση, χορό, μουσική, θέατρο, ζωγραφική και ιστορία. Συνδυάζει ταυτόχρονα την ομορφιά με τη φρίκη, μέσα από μία τεχνική τεραστίων φωνητικών ικανοτήτων. Στους δίσκους της με ηχογραφήσεις από ζωντανές εμφανίσεις, ο όγκος του ήχου, οι εναλλαγές των συναισθημάτων, η επιλογή των τραγουδιών, η ατμόσφαιρα και η φόρτιση που μεταδίδεται από τις φωνές του κοινού, δημιουργούν την  εντύπωση ότι επί σκηνής υπάρχει ολόκληρη ορχήστρα και πως εκτυλίσσεται κάποιο θεατρικό δρώμενο.  Είναι όμως μόνο εκείνη, η φωνή της και το πιάνο της.

Θυμάμαι…“Σαν πεθάνω στο καράβι”, μικρασιάτικο παραδοσιακό. Το άκουσα πρώτη φορά στη ζωή μου από την Diamanda Galás. “Άνοιξε” του Γιάννη Παπαϊωάννου επίσης το έμαθα από εκείνην. “Dark End Of The Street” των Moman και Penn που βρίσκεται στον δίσκο Sporting Life με τον John Paul Jones. Το είχα ξεχωρίσει και μετά από χρόνια ανακάλυψα την προέλευσή του. Ύστερα το μπλουζ “See That My Grave Is Kept Clean” του Blind Lemon Jefferson, όπου στον στίχο “Did you ever hear that coffin’ sound” η Diamanda χτυπάει το πιάνο ή το πεντάλ μιμούμενη τον ήχο που  κάνει το φτυάρι πάνω στο φέρετρο.“My World Is Empty Without You”, που το τραγούδησαν οι Supremes το 1965, γραμμένο από τη θρυλική ομάδα των Holland–Dozier–Holland, όπου η Galás του δίνει την μελαγχολική και σκοτεινή διάσταση που εκφράζουν οι στίχοι με το παίξιμό της στο πιάνο. Από το δίσκο Defixiones: Will and Testament το πρώτο σιντί, που το ακούς με πόνο, φρίκη, γουρλωμένα μάτια και ανοιχτό το στόμα επειδή εκτυλίσσεται μπροστά σου – στην κυριολεξία – η καταστροφή της Σμύρνης από τους Τούρκους, η φωτιά στα παράλια, τα βασανιστήρια, οι φωνές των μανάδων και … ούτω καθεξής. Ο δίσκος Plague Mass , τρομακτικός με την καλύτερη δυνατή έννοια της λέξης, δραματικός και πολύ πονεμένος, αναφερόμενος στη μάστιγα του Aids. Η Diamanda έχασε τον αδερφό της από τη νόσο αυτή.

Σκέφτομαι πως η Diamanda Galás με την τέχνη της, ίσως και ασυνείδητα, ένωσε το παραδοσιακό και ρεμπέτικο  ελληνικό στοιχείο με τα μπλουζ, ένας συνδυασμός απόλυτα ταιριαστός και ως προς το περιεχόμενο των στίχων όσο και της μουσικής. Επίσης ως σοπράνο, χρησιμοποίησε και εξέλιξε την τεχνική της σε ένα τελείως διαφορετικό μονοπάτι, δίνοντας στην avant garde μουσική σκηνή την αποκλειστικά δική της ποιότητα και ταυτότητα. Θεωρώ πως συγκαταλέγεται ανάμεσα στους σημαντικότερους καλλιτέχνες του 20ού και 21ου αιώνα που εξέλιξαν την τέχνη της performance, της μουσικής και της λειτουργικότητάς της.

Είναι ελάχιστα όσα γράφονται εδώ για την Dimanda Galás. Μπορείτε να επισκεφτείτε τον ιστότοπό της  για περισσότερες πληροφορίες http://diamandagalas.com/. Τέλος, καθώς γράφω το όνομά της, μου γεννιέται η απορία πως αποφάσισε να βάλει τόνο στο τελικό a του επιθέτου της. Ως Ελληνίδα ίσως;