Ποιος ήταν ο μητροπολίτης Κρήτης Ευμένιος Β’;

Ο μητροπολίτης Ευμένιος Β’, κατά κόσμον Νικόλαος Ξηρουδάκης, γεννήθηκε το 1850 –κατ΄άλλους το 1845- στην Κωνσταντινούπολη, με καταγωγή από τα Σφακιά. Μετά το πέρας των σπουδών του στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, διορίστηκε δάσκαλος στα Σφακιά. Το 1880 επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη και ανέλαβε καθηγητής στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Το 1886, επί πατριαρχίας Ιωακείμ Γ’ του Μεγαλοπρεπούς (1834-1912), χειροτονήθηκε επίσκοπος και ανέλαβε την επισκοπή Λάμπης και Σφακίων. Το 1898 εκλέχθηκε μητροπολίτης Κρήτης. Την εκλογή αυτή δεν την αναγνώρισε ο τότε σύμβουλος της Δικαιοσύνης της Κρήτης Ελευθέριος Βενιζέλος που διατηρούσε την πλειοψηφία του Εκτελεστικού στην ύπαιθρο, με το αιτιολογικό ότι η ανάδειξή του έγινε από τον Οικουμενικό Πατριάρχη επί Κωνσταντίνου Ε’ (1833-1914) και όχι από τον κρητικό λαό. Κατόπιν τούτων οι σχέσεις των δύο ανδρών ψυχράνθηκαν. Τελικά ο Βενιζέλος τον αναγνώρισε το 1900, δύο χρόνια μετά την εκλογή του.

Κατά την Επανάσταση του Θερίσου την άνοιξη του 1905, ο μητροπολίτης Κρήτης Ευμένιος Β’, πιεζόμενος από εκατοντάδες οπλισμένους Κρήτες, αναθεμάτισε τον Ελευθέριο Βενιζέλο, από την Ωραία Πύλη της Μητροπόλεως Ηρακλείου, ως εχθρό της πατρίδας και όργανο των ξένων δυνάμεων, που επεδίωκαν το χωρισμό της Κρήτης από την Ελλάδα. Ο αφορισμός περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Αφωρισμένος είη ο Ελευθέριος Βενιζέλος παρά Θεού Παντοκράτορος και κατηραμένος και ασυγχώρητος και άλυτος μετά θάνατον…» Τούτο αποτελεί το δεύτερο από τα τρία αναθέματα που δέχθηκε ο Ελευθέριος Βενιζέλος κατά τον βίο του.

΄Οταν εκδηλώθηκε το Κίνημα της Εθνικής ΄Αμυνας το καλοκαίρι του 1916,  ο Ευμένιος Β’  στράφηκε εναντίον του Ελευθερίου Βενιζέλου κατηγορώντας τον για ωμή παραβίαση των συνταγματικών και χρηστών ηθών, που οδηγούν τη χώρα στην καταστροφή. Η κυβέρνηση Βενιζέλου διέταξε τη σύλληψή του, την –παράνομη- καθαίρεσή του και τον εκτοπισμό του στη Χίο, όπου πέθανε από θλίψη τρία χρόνια αργότερα την 1^η Απριλίου 1920.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος   piombinos.com