Περί των μύθων

Κάθε τόσο εμφανίζεται κάποιος ιστορικός με τη διάθεση να καταρρίψει κάποιους βαθιά ριζωμένους στο συλλογικό υποσυνείδητο των Ελλήνων μύθους, όπως π.χ. την ύπαρξη του κρυφού σχολειού ή την 25η Μαρτίου ως ημέρα κήρυξης της Επανάστασης του ‘21. Δεν θα εξετάσουμε εδώ αν πράγματι κηρύχθηκε η Ελληνική Επανάσταση στη Μεγίστη Λαύρα την 25η Μαρτίου 1821, αφού λίγο ενδιαφέρει εντέλει αν η μέρα εκείνη ήταν η 25η ή η 26η ή και η 30η Μαρτίου. ΄Ετσι κι αλλιώς κάποια ημέρα θα έπρεπε να επιλεγεί συμβολικά για να εορτάζεται το σπουδαίο αυτό για τον ελληνισμό γεγονός. Ούτε θα εξετάσουμε αν υπήρξε ή όχι το κρυφό σχολειό.
Εκείνο που ενδιαφέρει πρωτίστως είναι το γιατί ένας λαός επιλέγει τον άλφα ή βήτα μύθο και λιγότερο το αν ένας συγκεκριμένος μύθος ανταποκρίνεται σε κάποια αλήθεια, το αν εδράζεται σε κάποιο αληθινό υπόβαθρο. ΄Ετσι κι αλλιώς ο μύθος είναι ο πλησιέστερος προς την αλήθεια τρόπος να ειπωθεί μια αλήθεια, η οποία δεν θα μπορούσε διαφορετικά να περάσει άμεσα στον κόσμο. Δεν είναι, λοιπόν, διόλου τυχαίο που γενεές των αρχαίων προγόνων μας διαπλάστηκαν, διαπαιδαγωγήθηκαν με την υπέροχη μυθολογία τους και ανέπτυξαν έναν ανεπανάληπτο μέχρι σήμερα πνευματικό πολιτισμό. Δεν είναι εξάλλου τυχαίο που οι ΄Ελληνες επέλεξαν το Δωδεκάθεο, τον Ηρακλή, τον Θησέα, τον Ιάσονα, την Αργοναυτική  εκστρατεία κ.λπ. για περιεχόμενο της μυθολογίας τους, ενώ οι βόρειοι λαοί επέλεξαν τους Νιμπελούνγκεν (Νιbelungen), τον Πάρσιφαλ (Parsifal ή Parzival ή Perceval), τον Λόενγκριν(Lohengrin) ή τον Σίγκφριντ (Siegfried).
Ειδικότερα τα παιδιά χρειάζονται απολύτως τον μύθο για να κατανοήσουν τον γύρω τους κόσμο. Μεγαλώνοντας,  θα έχουν όλο το χρόνο να γνωρίσουν και την αλήθεια, που κι αυτή αφορά έτσι κι αλλιώς τον ψευδαισθητικό τούτο κόσμο της πραγματικότητας, και όχι βέβαια τον κόσμο της Αλήθειας. Μόνο το Πνεύμα είναι η Αλήθεια. Όπως οι ενήλικες χρειάζονται το μύθο, έτσι και τα παιδιά χρειάζονται για τη διαπαιδαγώγησή τους το παραμύθι, που, όπως το λέει με απαράμιλλο τρόπο μόνο η ελληνική και καμία άλλη γλώσσα στον κόσμο, είναι μια αφήγηση που βρίσκεται παρά τον μύθο. Το παραμύθι είναι δηλαδή για τα παιδιά ό,τι ο μύθος για τους ενήλικες, είναι το αντίστοιχο του μύθου σε χαμηλότερο επίπεδο. Γι’ αυτό άλλωστε το παραμύθι περιέχει τόσες αλήθειες, τόση σοφία. Αρκεί να ξέρει κανείς να αποκωδικοποιεί τα σύμβολά του, να ξέρει να αποσυμβολίζει το περιεχόμενό του. Δεν είναι, λοιπόν, δουλειά της ιστορίας να καταρρίπτει τους μύθους, αλλά να παρουσιάζει την εξέλιξη μέσα στον χρόνο ενός λαού, μιας ομάδας ανθρώπων, ενός τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας, να μελετάει το σύνολο των αξιομνημόνευτων γεγονότων που απαρτίζουν το παρελθόν ενός έθνους από την πρώτη του εμφάνιση μέχρι την τωρινή του κατάσταση, να εξετάζει ακόμα και τους μύθους του, τα ιδεολογήματά του, τις σχέσεις του (πολιτικές, οικονομικές, εμπορικές, πολιτιστικές κ.ά.) με τα άλλα έθνη.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος piombinos.com