Foivos

337 Αποτελέσματα / Σελίδα 27 από 38

Background

Φοίβος Πιομπίνος

Ορθογραφικά (ΙΑ’): τα λήγοντα σε –οια ουσιαστικά

Τα παράγωγα ουσιαστικά σε /ia/, που είναι προπαροξύτονα (δηλαδή τονιζόμενα στήν τρίτη συλλαβή από το τέλος) και προέρχονται από θέματα που περιείχαν –ο-, γράφονται με –οι- (-οια). Παραδείγματος χάριν, από το θέμα ρο- του ρέω (πβ. ρό-ος > ρους) σχηματίζονται ουσιαστικά σε –ροια (αμηνόρ-ροια, απόρ-ροια, βλενόρ-ροια, γονόρ-ροια, διάρ-ροια, δακρυόρ-ροια, λευκό-ροια, λογοδιάρ-ροια, μηνόρ-ροια, παλί-ροια, πυόρ-ροια, ρινόρ-ροια, σιαλόρ-ροια, σπερματόρ-ροια, φυλλόρ-ροια). Από το θέμα πλο- του πλέω (πβ. πλόος > πλους) σχηματίζονται ουσιαστικά […]

today2 Αυγούστου, 2013

Φοίβος Πιομπίνος

Γλωσσικά τινα (ΠΘ’): τα επίθετα «πολιτιστικός» και «πολιτισμικός»

Στον σύγχρονο προφορικό και κυρίως γραπτό –δοκιμιακό- λόγο καθίσταται αναγκαία η διαφοροποίηση ανάμεσα στον τεχνικό πολιτισμό και την πνευματική καλλιέργεια. Η εν λόγω αντίθεση δηλώνεται σε άλλες γλώσσες από το ζεύγος λ.χ. της γαλλικής γλώσσας civilisation και culture, και αφορά τη λεπτή διαφορά που χωρίζει τον πολιτισμό ως πνευματικό μέγεθος, ως εθνική ιδιοπροσωπία, από τον πολιτισμό ως σύνολο εκφάνσεων και δραστηριοτήτων που αποσκοπούν στο να ικανοποιήσουν πνευματικές και καλλιτεχνικές αναζητήσεις, […]

today2 Αυγούστου, 2013

Φοίβος Πιομπίνος

Γλωσσικά τινα (ΠΗ’): τα ρήματα «συνίσταται» και «συνιστάται»

Το ρήμα συνίσταται αποκτά διάφορες σημασίες ανάλογα με την πρόθεση, με την οποία συντάσσεται. Συντασσόμενο με την πρόθεση από παίρνει την έννοια του «αποτελείται» (π.χ. το υλικό συνίσταται από μία καινούργια χημική ένωση). Με την πρόθεση σε σημαίνει «έγκειται, βρίσκεται, υπάρχει» (π.χ. η δουλειά των δημοσιογράφων συνίσταται στο να ενημερώνουν τον κόσμο / σε τι συνίσταται το κατηγορητήριό του;). Το ρήμα συνιστάται σημαίνει «προτείνεται, δίνεται η συμβουλή, γίνεται η σύσταση» […]

today2 Αυγούστου, 2013

Φοίβος Πιομπίνος

Ορθογραφικά (Ι’): τα ομόηχα ουσιαστικά «σύγχιση» και «σύγχυση»

Πρέπει να διακρίνουμε σημασιολογικά, μορφολογικά και ορθογραφικά τη λέξη σύγχιση από την ομόηχή της σύγχυση. Η σύγχιση παράγεται από το ρήμα συγχίζω / -ομαι και δηλώνει την κατάσταση εκείνη ψυχικού αναβρασμού ή ανεξέλεγκτου εκνευρισμού, την ταραχή, τη διατάραξη της ψυχικής ηρεμίας ενός ατόμου: ο γιατρός συνέστησε στον πελάτη του να αποφεύγει τις συγχίσεις. Η λέξη σύγχυση ειναι παράγωγο του ρήματος συγχέω και δηλώνει: 1. την ασάφεια του νοήματος στον προφορικό […]

today2 Αυγούστου, 2013

Φοίβος Πιομπίνος

Ορθογραφικά (Θ’): οι ομόηχες λέξεις «σορός» και «σωρός»

Η σορός και ο σωρός είναι ομόηχες λέξεις διαφορετικού γένους και διαφορετικής σημασίας και χρήσεως. Η λέξη σορός σημαίνει «τον νεκρό, το σώμα του νεκρού που βρίσκεται μέσα σε φέρετρο» (π.χ. η σορός του αρχιεπισκόπου θα εκτεθεί σε λαϊκό προσκύνημα στον καθεδρικό ναό) και κατ’ επέκτασιν το φέρετρο, την κάσα στην οποία έχει τοποθετηθεί ο νεκρός. Η λέξη σωρός σημαίνει «πλήθος πραγμάτων στοιβαγμένων στον ίδιο χώρο το ένα πάνω στο […]

today2 Αυγούστου, 2013

Κείμενα

Γλωσσικά τινα (ΠΖ΄): λέξεις που δεν κλίνονται στη γενική

΄Ολα τα υποκοριστικά των λέξεων που λήγουν σε –άκι δεν κλίνονται στη γενική ούτε του ενικού ούτε του πληθυντικού. ΄Ετσι δεν λέμε ούτε γράφουμε ποτέ για το σπιτάκι, του σπιτακίου, ή για τα σπιτάκια, των σπιτακίων Η λέξη φίλη δεν σχηματίζει γενική πληθυντικού (των φίλων) για λόγους αποφυγής της σύγχυσης που θα προέκυπτε με το αρσενικό (ο φίλος – των φίλων). ΄Ετσι, όταν προκύπτει η ανάγκη σχηματισμού της γενικής πληθυντικού […]

today2 Αυγούστου, 2013 1 2

Κείμενα

Ορθογραφικά (Η’): οι ομόηχες λέξεις «τόνος» και «τόννος»

Πρόκειται για τρεις διαφορετικές στην προέλευση και τη σημασία τους λέξεις. Ο τόνος δηλώνει γλωσσολογικά το ύψος ή την ένταση της φωνής στον προφορικό λόγο σε ένα σημείο λέξεως, καθώς και το διακριτικό σημείο (οξεία, βαρεία και περισπωμένη) που σημειώνεται πάνω από το φωνήεν συλλαβής μιας λέξης (π.χ. παραλείπω τους τόνους στις λέξεις όταν γράφω). Επίσης δηλώνει το ύψος, την ένταση της φωνής (π.χ. ύψωσε τον τόνο της φωνής του […]

today2 Αυγούστου, 2013

Κείμενα

Γλωσσικά τινα (ΠΣΤ’): η χρήση των λογίων επιθέτων σε –ων, -ων, -ον

Σημαντικός είναι ο αριθμός των λογίων τριγενών και δικατάληκτων επιθέτων σε –ων, -ον που χρησιμοποιούνται και σήμερα ιδίως στον δοκιμιακό λόγο (π.χ. αβρόφρων, αγνώμων, αιθεροβάμων, ακτήμων, αλλόφρων, ατέρμων, άφρων, βασιλόφρων, γενναιόφρων, δεισιδαίμων, δουλόφρων, εθνικόφρων, ειδήμων, είρων, ελάσσων, ελεήμων, ελευθερόφρων, ευγνώμων, ευδαίμων, ήσσων, ισχυρογνώμων, κρείσσων, ματαιόφρων, μεγαλόφρων, μείζων, μετριόφρων, νοήμων, νομιμόφρων, οικτίρμων, ορθόφρων, παράφρων, πείσμων, πολυπράγμων, σώφρων, ταπεινόφρων, υψηλόφρων, φιλοθεάμων, φιλοπράγμων, φιλόφρων κ.ά.). Τα εν λόγω επίθετα κλίνονται όπως στην καθαρεύουσα. […]

today2 Αυγούστου, 2013

Κείμενα

Γλωσσικά τινα (ΠΕ’): οι λέξεις «χρησιμότητα» – «χρησιμοθηρία» και «ωφελιμότητα» – «ωφελιμισμός»

Τα ουσιαστικά χρησιμότητα και ωφελιμότητα, καθώς και τα παράγωγά τους επίθετα χρήσιμος και ωφέλιμος έχουν θετικό (εύσημο) περιεχόμενο, αφού δηλώνουν κάτι που χρησιμεύει, εξυπηρετεί και ωφελεί τον άνθρωπο. Απεναντίας τα ουσιαστικά χρησιμοθηρία και ωφελιμισμός καθώς και τα παράγωγά τους επίθετα χρησιμοθηρικός και ωφελιμιστής έχουν αρνητική (κακόσημη) σημασία. Η λέξη χρησιμοθηρία σημαίνει την υπερβολική επιδίωξη για την απόκτηση από κάποιον μόνον ό,τι θεωρεί χρήσιμο για τον εαυτό του, το οποίο αναφέρεται […]

today2 Αυγούστου, 2013

[wpens_easy_newsletter firstname="no" lastname="no" button_text="Εγγραφή"]

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

0%