Γλωσσικά τινα (ΙΘ΄): οι λέξεις «βρόγχος» και «βρόχος»

Δεν πρέπει επ’ ουδενί να συγχέουμε σημασιολογικά τις λέξεις βρόγχος και βρόχος, οι οποίες είναι διαφορετικές στην ετυμολογική τους προέλευση.
Η λέξη βρόγχος (vrόnxos) δηλώνει τη διακλάδωση της τραχείας σε κάθε έναν από τους δύο πνεύμονες, γι’ αυτό άλλωστε συνήθως μιλούμε, κατά πληθυντικό, για τους βρόγχους των πνευμόνων, δηλαδή για τον άνω λοβιαίο / κάτω λοβιαίο βρόγχο.
Η λέξη βρόχος (vrόxos) δηλώνει: 1) τη θηλιά με μετακινούμενο κόμπο, που σφίγγει, όσο τραβιέται το σχοινί, τον λαιμό του ανθρώπου και τον οδηγεί στο θάνατο (π.χ. ο βρόχος της κρεμάλας), 2) τη θηλιά που χρησιμοποιείται για τη σύλληψη μικρών θηραμάτων ΣΥΝ. βρόχι, παγίδα, 3) οτιδήποτε προξενεί ασφυκτική πίεση, δεσμεύοντας τις ενέργειες ή την έκφραση κάποιου (π.χ. ο βρόχος του νόμου, μη μού βάζεις βρόχο στον λαιμό, άσε με να αποφασίσω με την ησυχία μου), 4) οποιοδήποτε κενό ανάμεσα στα καλώδια, τα σχοινιά κ.λπ. ενός διχτυού, 5) στην τεχνολογία το σύνολο κλάδων δικτύου, που η διαδοχή τους αποτελεί κλειστή διαδρομή (π.χ. ο βρόχος ανατροφοδότησης) και 6) στην ιατρική μια ανθεκτική κατασκευή, συνήθως ταινία ή πλέγμα, που χρησιμοποιείται για την περιτύλιξη και την ακινητοποίηση σπασμένου ή εξαρθρωμένου οστού.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος