Εβραϊκές λέξεις στην Ελληνική

Το αλληλούια είναι δοξαστικό επιφώνημα ως επωδός εκκλησιαστικών ύμνων και ευχών με τη σημασία του «αινείτε τον Κύριον» και προέρχεται από το εβραϊκό hallelujah, πάει να πει «αινείτε τον Γιαχ (δηλαδή τον Θεό)».

Το αμήν είναι επιφώνημα που χρησιμοποιείται ως κατακλείδα προσευχών, εκκλησιαστικών ύμνων, εκφωνήσεων κ.λπ. με την ευχετική σημασία του είθε, του μακάρι, του γένοιτο, ας γίνει. Εκτός από κατακλείδα προσευχών, η λέξη χρησιμοποιείται στην Καινή Διαθήκη και με τη σημασία του «αληθινά, πράγματι», π.χ. Ιω. 1, 51: αμήν, αμήν λέγω υμίν, δηλαδή «αληθινά, αληθινά σας λέω». Η λέξη προέρχεται από την εβραϊκή amén, η οποία έχει προκύψει από το ρήμα aman που σημαίνει «είμαι αξιόπιστος».

Η άκλιτη λέξη Βαβέλ στη φράση πύργος της Βαβέλ δηλώνει την κατάσταση ασυνεννοησίας, δυσκολίας στην επικοινωνία , κυρίως λόγω της ύπαρξης διαφορετικών γλωσσών. Η λέξη προέρχεται από την εβραϊκή  Bavel / Babel, η οποία, σύμφωνα με την παραδεδομένη άποψη, αποτελεί παράγωγο του εβραϊκού ρήματος babal «συγχέω» (πβ. Π.Δ. Γένεσις 11, 9: δια τούτο εκλήθη το όνομα αυτής Σύγχυσις, ότι εκεί συνέχεεν Κύριος τα χείλη πάσης της γης). Από τη διαφοροποίηση της γλώσσας των ανθρώπων ματαιώθηκε η ανέγερση του ομώνυμου πύργου.

Το γιουσουρούμ προήλθε από το επώνυμο του εβραίου παλαιοπώλη Ηλία Γιουσουρούμ, ο οποίος ήλθε στην Αθήνα από τη Σμύρνη στα τέλη του 19^ου αιώνα και ίδρυσε μαζί με τους αδελφούς του το πρώτο παλαιοπωλείο στο Μοναστηράκι.

H  λέξη κάδος έχει προκύψει από την εβραϊκή kad.

Η άκλιτη λέξη μαδιάμ στη βιβλική φράση Γής Μαδιάμ, που σημαίνει καμένη γη, προέρχεται από την εβραϊκή Midian (αγν. σημ.). Αυτή αναφέρεται σε περιοχή της Παλαιστίνης, που, σύμφωνα με τη βιβλική αφήγηση, έλαβε την ονομασία της από τον ομώνυμο γιο του Αβραάμ (Π.Δ. Γένεσις 25, 1-3), του οποίου οι απόγονοι απετέλεσαν ισχυρό γένος.

Ο κορβανάς προέρχεται κι αυτός από την εβραϊκή λέξη qorban, η οποία σημαίνει «προσφορά, δώρο».

Η άκλιτη λέξη μάννα απαντά στην Παλαιά Διαθήκη υπό την έννοια της τροφής, υποκατάστατου του άρτου, που έστειλε ο Θεός στους Εβραίους, καθώς διέσχιζαν την έρημο. Η λέξη προέρχεται από τη μεταγενέστερη εβραϊκή man, όπως απαντά στην ερώτηση man hu? «τι είναι αυτό;», την οποία απηύθυναν οι Ισραηλίτες ο ένας στον άλλον, όταν πρωτοείδαν αυτό το είδος τροφής (πβ. Π.Δ. ΄Εξοδος 16, 15: ιδόντες δε αυτό οι υιοί Ισραήλ είπαν έτερος τω ετέρω. Τι εστιν τούτο;)

Η λέξη σατανάς (συχνά με αρχικό κεφαλαίο, ως δηλωτικό του πνεύματος του κακού, του Διαβόλου, προέρχεται από την εβραϊκή satan, που σημαίνει «εναντιούμενος, αντίπαλος).

Σεραφείμ καλείται καθένα από τα ουράνια πνευματικά όντα (αγγέλους), που εικονίζονται με τρία ζευγάρια πτερύγων (έξι φτερούγες), τα οποία βρίσκονται στην υπηρεσία του Θεού και ακτινοβολούν  τη δόξα Του. Η λέξη προέρχεται από την εβραϊκή seraphim, πληθ. του seraph, η οποία έχει προκύψει από το ρήμα seraph «καίω, φλέγω».

Η άκλιτη λέξη φαραώ ως τίτλος των βασιλέων της αρχαίας Αιγύπτου είναι, παραδόξως, εβραϊκής προέλευσης.

Η λέξη χάβρα, που στα ελληνικά σημαίνει κυρίως κάποια θορυβώδη συγκέντρωση, πλήθος συναθροισμένων ανθρώπων που φωνασκούν και γενικώς θορυβούν, έχει προέλθει από την τουρκική havra «συναγωγή», που με τη σειρά της προήλθε από την εβραϊκή hebra.

Χερουβίμ κ. Χερουβείμ καλείται καθένα από τα ουράνια πνευματικά όντα (αγγέλους), που βρίσκονται κοντά στον Θεό, τον οποίο υμνούν και του οποίου υπηρετούν τη δόξα. Η λέξη προέρχεται από την εβραϊκή  kerubim, πληθ του kerub.

Το ωσαννά είναι άλλο ένα εβραϊκό επιφώνημα, που χρησιμοποιείται με την έννοια του «δόξα σοι» (πβ. Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου, Κ.Δ. Μάρκ. 11, 9). Στα εβραϊκά σημαίνει «σώσε (μας), προσευχόμαστε».

Φοίβος Ι. Πιομπίνος     piombinos.com