Γλωσσικά τινα (ΡΚΖ’): τα επίθετα ενάντια και αντίθετα

΄Εχει καταστεί σύνηθες να μη διαχωρίζουμε, αλλά να συγχέουμε τις έννοιες των εναντίων  και των αντιθέτων. Γι’ αυτό δημιουργούμε αντιθετικά ζεύγη  εννοιών όπως π.χ.

θετικό – αρνητικό

ενεργητικό –  παθητικό

καλό –  κακό

ζεστό –  κρύο

υψηλό –  χαμηλό

παχύ – αδύνατο

σκληρό –  μαλακό

αρσενικό –  θηλυκό κ.ά.

Με αυτόν όμως τον τρόπο  διαπράττουμε μια  τερατώδη παρανόηση, αφού εμμέσως  θέτουμε αδιακρίτως σε αντιδιαστολή άλλοτε  ενάντιες έννοιες και άλλοτε αντίθετες, οπότε προκύπτει  το παράλογο να καταχωρείται στην ίδια στήλη από τη μια  το αρσενικό μαζί με το καλό, τό ζεστό, το ενεργητικό κ.λπ. και από την άλλη  το θηλυκό μαζί με το κακό, το κρύο, το παθητικό κ.λπ.

Στα ενάντια ωστόσο ζεύγη εννοιών έχουμε διαμάχη και συγκρουσιακή σχέση μεταξύ των δύο μελών, με αποτέλεσμα την αναίρεση, την εξαφάνιση  του ενός από αυτά.  Στα αντίθετα ζεύγη εννοιών η σχέση των δύο μελών είναι δημιουργική, με αποτέλεσμα την εμφάνιση τρίτου στοιχείου. Και εξηγούμαι. Στη φύση ο άντρας  δεν είναι ενάντιος της γυναίκας  αλλά αντίθετός της, οπότε από τη συνεργασία τους προκύπτει ένα τέκνο. Το καλό όμως είναι ενάντιο στο κακό, οπότε κάποιο από τα δύο μοιραία  θα υπερισχύσει και το άλλο θα εξαφανιστεί.

Βάσει των ανωτέρω, στη μύηση ύψιστο καθήκον και επίτευγμα του ανθρώπου είναι να   μετατρέψει , να μετουσιώσει τα ενάντια στοιχεία της προσωπικότητάς του σε αντίθετα. Για παράδειγμα ας αναφερθούν τα στοιχεία της φύσης. Το πύρ είναι ενάντιο του ύδατος, αφού το νερό σβήνει τη φωτιά. ΄Οταν όμως τα δύο αυτά στοιχεία συνεργαστούν, τότε η φωτιά κάνει το νερό να εξατμιστεί, μεταμορφώνοντάς το. Το νερό σε καταστροφική δράση επί της γης την πλημμυρίζει και την παρασύρει, προκαλώντας κατολισθήσεις κ.λπ. Σε αντίθετη περίπτωση το νερό ποτίζει και γονιμοποιεί τη γη.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος   piombinos blogspot.com