H μητρική αυταπάρνηση

Η μητρική αυταπάρνηση είναι πασίγνωστη. ΄Απειρα είναι τα περιστατικά αυτοθυσίας μητερών για την υπεράσπιση και τη σωτηρία των τέκνων της. Όμως είναι ιδιαίτερα συγκινητική η περίπτωση ενός αρθρόποδου που παρέχει το ίδιο του το σώμα τροφή στα παιδιά του. Πρόκειται για ένα αραχνοειδές υπό τον επιστημονικό όρο Stegodyphus lineatus, το οποίο μόλις που υπερβαίνει το 1 εκατοστό και ζει στις χώρες της Μεσογειακής λεκάνης μέχρι το Πακιστάν. Η εν λόγω αράχνη ξεπερνάει τα όρια της αυτοθυσίας. Επί δύο εβδομάδες τρέφει τα νεογέννητά της με χυμούς που εκβάλλει από το στόμα του. Στη συνέχεια και ύστερα από μια αργή βιολογική διαδικασία μετατροπής του σώματός της σε φαγώσιμο, το προσφέρει στους απογόνους της, που, όταν διατραφούν, αφήνουν από τη μητέρα τους έναν αποξηραμένο σκελετό. Το φαινόμενο ετούτο, που ανακαλύφθηκε μόλις το 1970, περιγράφεται από μία ισραηλινή ομάδα στο περιοδικό Journal of Arachnology.
Σύμφωνα με τις επιστημονικές παρατηρήσεις, η βιολογική μετατροπή του σώματος αυτής της αράχνης αρχίζει ήδη από τον καιρό της γονιμοποίησής της. Από τη στιγμή που γεννήσει τα αυγά της, η αράχνη σταματάει να τρέφεται, αλλά τρέφει τα νεογέννητά της με χυμούς που εκβάλλει από το στομάχι της. Σε αυτό το διάστημα, η διαδικασία μετατροπής του σώματος της αράχνης σε φαγώσιμο μπορεί να ανατραπεί, εφόσον τύχει να πεθάνουν τα μικρά της. Τότε η αράχνη μπορεί να γεννήσει για δεύτερη φορά αυγά. Ειδάλλως συνεχίζει η διαδικασία μεταλλαγής του σώματός της. Κατά τις δύο αυτές εβδομάδες, η αράχνη χάνει το 45% του βάρους της. Πρόκειται πια για ένα ον που όλα του τα όργανα, με εξαίρεση την καρδιά του, έχουν υγροποιηθεί σε σημείο πλήρους κατάρρευσής του, αν και εξακολουθεί να ζεί. Τότε μπορούν τα 80 περίπου αραχνάκια να αρχίσουν το «οικογενειακό» τους και πλούσιο σε πρωτείνες τσιμπούσι, το οποίο διαρκεί από δύο έως τρείς ώρες και αφήνει στο πέρας του ένα σώμα που ζυγίζει μόλις το 5% του αρχικού του βάρους. ΄Υστερα απ΄αυτό τα αραχνάκια θα παραμείνουν στη φωλιά τους επί δύο εβδομάδες, οπότε θα βγούν έξω για να βρούν μόνα τους την τροφή τους.
΄Εχουν βέβαια παρατηρηθεί και άλλα είδη, γύρω στα δέκα, που επιβιώνουν στα πρώτα τους βήματα μέσω της μητροφαγίας, όπως π.χ. το Amaurobius ferox, όμως όλα σχεδόν είναι αραχνοειδή και πάντως ανήκουν στην κατώτερη κλίμακα του ζωικού βασιλείου. Εξάλλου, υπάρχει ένα συγγενές είδος, το Stegodyphus dumicola, του οποίου τα νεογέννητα, αφού τραφούν με το σώμα της μητέρας τους, τρώνε και άλλα ενήλικα άτομα του είδους τους, τα οποία θυσιάζονται για την επιβίωση της κοινότητάς τους. Υπάρχει επίσης ένα άλλο είδος, στο οποίο η μητέρα γεννάει δύο φορές αυγά, ώστε τα δεύτερα να χρησιμεύσουν για να τραφούν τα πρώτα.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος piombinos.com