Περί θρησκειών

Όταν αναφέρω καμιά φορά, συνήθως χάριν σκανδαλισμού του συνομιλητή μου, την αυτονόητη θέση ότι ο μόνος μη χριστιανός ήταν ο Χριστός ή ακόμα κι ότι ο Βούδας δεν ήταν -και δεν θα μπορούσε άλλωστε να είναι- βουδιστής, κάποιοι θρησκόληπτοι με κοιτάνε παραξενεμένοι, θορυβημένοι. Θέλουν, ως φαίνεται, να αγνοούν το ότι ποτέ οι πνευματικοί οδηγοί της ανθρωπότητας δεν ίδρυσαν θρησκείες. Τις θρησκείες τις ίδρυσαν οι μαθητές του, που συνήθως αποτελούν κακές απομιμήσεις ή πολλές φορές διαψεύσεις των διδασκάλων τους. ΄Απαξ και μία αποκάλυψη ή εκ των άνω διδασκαλία πάρει συγκεκριμένη μορφή και καθορισμένο περιεχόμενο πίστης, και υιοθετήσει συγκεκριμένο τυπικό απόδοσης λατρείας σε θεό, θεούς ή γενικότερα σε υπερφυσικές δυνάμεις, μετατρέπεται σε θρησκεία. Ως θρησκεία καθίσταται θεσμός και εξουσία με απώτερο στόχο την ποδηγέτηση του ποιμνίου της. Και τότε η βαθύτερη ουσία της διδασκαλίας συσκοτίζεται σκοπίμως, το περιεχόμενό της γίνεται δογματικό, άκαμπτο και συνήθως καταπιεστικό για τους πιστούς με τους αυστηρούς και αδήρητους όρους που του υπαγορεύει, που με την αυταρχικότητα της αυθεντίας και της αδιαφιλονίκητης ορθότητας που του επιβάλλει.
΄Ετσι, το πνεύμα της θεόπνευστης διδασκαλίας μεταδίδεται εντέλει στις επόμενες γενεές παρεφθαρμένο, παραποιημένο ανάλογα με τις βλέψεις και τα συμφέροντα ενός ιερατείου, που εγκαθίσταται προκειμένου να διαχειρίζεται την όλη υπόθεση, σφετεριζόμενο το όνομα του απελθόντος διδασκάλου, στο οποίο έχει επιπλέον προστεθεί το επίθημα –ισμός, δηλωτικό ενός συστήματος ιδεών βασισμένων στις αρχές κάποιου προσώπου. Η ερμηνεία των πολυπληθών επεξηγηματικών κειμένων που συσσωρεύονται με το πέρασμα του χρόνου γεννά αναπόφευκτα την ανάγκη της προσφυγής στην αρωγή της θεολογίας και των θεραπόντων της. Η θρησκεία επαφίεται, λοιπόν, στην αλάθητη κρίση και λογιοσύνη των θεολόγων. Και τότε η πίστη χαλιναγωγείται, επιτροπεύεται, το θρησκευτικό οικοδόμημα που τελικά ανεγείρεται καταντάει τερατώδες, εκτρωματικό, και η αλλοτριωμένη πια διδασκαλία μοιραία πόρρω απέχει από την αρχική. Απ’ αυτή την άποψη ισχύει η πονηρή ρήση του Μαρξ ότι η θρησκεία είναι το όπιο των λαών, μια ρήση που είχε ωστόσο διατυπωθεί παλαιότερα με τη θετική σημασία ότι η θρησκεία δρα καταπραϋντικά για τους λαούς, όπως το όπιο που χρησιμοποιούσαν παλιά ως το μόνο αναλγητικό των πόνων. Γιατί, κακά τα ψέματα, όλες οι θρησκείες, παρ’ όλα τα αρνητικά χαρακτηριστικά τους, δεν παύουν να σκέπουν τους πιστούς, να τους συνδράμουν, έστω και λεκτικά, να τους παρηγορούν και να ανακουφίζουν λίγο-πολύ τον πόνο τους. Κι ο κόσμος μπορεί, μες στις συμφορές που τον πλήττουν και μες στην απελπισία του, να προστρέχει σε όποια θρησκεία ανήκει για να βρίσκει την παραμυθία που του χρειάζεται.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος piombinos blogspot.com