Ανρί Μπρυνέλ: «Ο δρόμος των πουλιών»*

Στην Κίνα, η μακριά οδός που οδηγεί στη Φώτιση, η «οδός της Αφύπνισης», ονομάζεται στα αρχαία κείμενα «δρόμος των πουλιών». Όμορφη είναι ετούτη η εικόνα και γεμάτη νόημα. Όντως, το να γνωρίσει κανείς την Αφύπνιση είναι το να φτάσει, μέσα από ασυνήθεις δρόμους που δεν αφήνουν στον ουρανό περισσότερα ίχνη από όσα το πέταγμα των χελιδονιών, στην πρωταρχική του φύση, να ξαναβρεί τη φωλιά του.
*
Ιδού η αψευδής ιστορία του Ναν-Τα-Κουάνγκ-Γιούν, δασκάλου του Τσ’αν,¹ ο οποίος έζησε στην Κίνα από το 850 ώς το 938.
Ο νέος Ναν-Τα χρίστηκε μοναχός από τον σοφό Γιάνγκ-Σαν, τον δάσκαλό του. Στη συνέχεια αποφάσισε να πάει να παρακολουθήσει τη διδασκαλία του διάσημου Λίν-Τσί. Απουσίασε, λοιπόν, πολύν καιρό, κι όλα αυτά τα χρόνια ζητιάνευε στο δρόμο, προσευχόταν και διαλογιζόταν. Κάποτε επέστρεψε. Ο δάσκαλός του θέλησε να μάθει αν είχε αφυπνιστεί, αν είχε περάσει «την πύλη χωρίς πύλη», αν είχε λυτρωθεί από τις μορφές, αν γνώριζε χωρίς να γνωρίζει «όλες τις απαντήσεις σε όλες τις ερωτήσεις»… Τον ρώτησε ως εξής:
-Γιατί έρχεσαι;
-Έρχομαι για να σας χαιρετήσω και να σας υποβάλω τα σέβη μου, διδάσκαλε.
-Με βλέπεις;
-Δεν έχασα τα μάτια μου αυτά τα χρόνια∙ σας βλέπω, διδάσκαλε.
-Τότε, πες μου, βρίσκεις να μοιάζω με γάιδαρο;
-Βρίσκω πως δεν μοιάζετε με τον Βούδα.
-Και γιατί δεν μοιάζω με τον Βούδα;
-Αν μοιάζατε με τον Βούδα, σε τι θα διαφέρατε από έναν γάιδαρο;
Ακούγοντας ο γέρο-διδάσκαλος αυτή την απάντηση, άνοιξε την αγκαλιά του στον μαθητή του. Ο Ναν-Τα είχε φτάσει στη βαθιά Πραγματικότητα όπου όλες οι μορφές είναι Ένα• είχε περάσει πέρα από τα φαινόμενα. Του λοιπού ζούσε μέσα στην ειρήνη, που τίποτα δεν τη διαταράσσει, την ευτυχία που δεν παρέρχεται. Είχε αφυπνιστεί. Ζητιανεύοντας εδώ κι εκεί, είχε ακολουθήσει το δρόμο των πουλιών.

Μετάφραση: Φοίβος Ι. Πιομπίνος

(1)Πρόκειται για την κινεζική εκδοχή του ινδικού Dhyana-Βουδισμού, ο οποίος εδραιώθηκε ως Ζεν στην Ιαπωνία. (Σ.τ.Μ.)
*Τίτλος πρωτοτύπου: Henri Brunel, Nouveaux contes zen, Calmann-Levy. Spiritualite, Παρίσι 2001, σσ. 87-88.