Γιατί ερωτευόμαστε αυτούς που μας απορρίπτουν; Η Νευροεπιστήμη έχει την απάντηση!

Η έλξη προς κάποιον που δεν μας θέλει δεν είναι απλώς «κακή τύχη» ή επιλογή. Είναι ένα βαθιά ριζωμένο νευρωνικό μοτίβο που ξεκινά από την παιδική μας ηλικία. Όταν η αγάπη συνδέθηκε με απόσταση, αναμονή ή απόρριψη, ο εγκέφαλός μας «κλειδώνει» αυτό το μοτίβο ως οικείο. Το αποτέλεσμα; Το νευρικό μας σύστημα νιώθει «ζωντανό» μέσα στη σύγχυση και τον πόνο, αντί να αναγνωρίζει τη σταθερότητα ως ασφαλές λιμάνι.

Ας το δούμε πιο καθαρά με τη βοήθεια της Νευροπνευματικής Ψυχοθεραπείας και της νευροφυσιολογίας, μέσα από 3 βασικά σημεία:

1. Η παγίδα του “freeze response”

Όταν κάποιος απομακρύνεται, ο εγκέφαλός μας δεν βλέπει μόνο απώλεια. Ενεργοποιείται μια αρχαία αντίδραση επιβίωσης, το freeze response, που μας κρατά σε εγρήγορση, περιμένοντας. Σύμφωνα με έρευνες στη νευροεπιστήμη (van der Kolk, 2014), αυτό το «πάγωμα» γίνεται εθιστικό, γιατί ο εγκέφαλος το συνδέει με την ελπίδα ότι «θα διορθώσουμε το παρελθόν». Παράδειγμα: Η Μαρία, 32 ετών, συνειδητοποίησε ότι ένιωθε πιο «ζωντανή» όταν ο σύντροφός της την αγνοούσε, γιατί αυτό της θύμιζε την ασταθή προσοχή του πατέρα της στην παιδική της ηλικία.

2. Απουσία = Πόθος

Όταν ο άλλος μας απορρίπτει, ο εγκέφαλός μας εκκρίνει ντοπαμίνη και κορτιζόλη, τις ίδιες ουσίες που παράγονται στον έρωτα ή στον κίνδυνο (Fisher, 2004). Αυτός ο χημικός «κοκτέιλ» μας κάνει να ερμηνεύουμε την απουσία ως έντονο πόθο. Γι’ αυτό κάποια έστελνε συνεχώς μηνύματα στον πρώην της, παρόλο που εκείνος δεν ανταποκρινόταν. Ο εγκέφαλός της δεν κυνηγούσε την αγάπη, αλλά την ένταση της απόρριψης.

3. Επαναπρογραμματίζοντας τον εγκέφαλο

Η Νευροπνευματική Ψυχοθεραπεία δεν μας λέει απλώς «ξεπέρασέ το». Μας δίνει εργαλεία για να αλλάξουμε τα νευρωνικά μοτίβα που μας κρατούν δέσμιους. Τεχνικές όπως ο Ενσυνείδητος Νευροδιάλογος (mindful self-talk που επαναπροσδιορίζει τις σκέψεις μας) και η Νευροεπίκλιση (σταδιακή έκθεση σε υγιείς σχέσεις) βοηθούν το νευρικό σύστημα να μάθει ότι η σταθερή αγάπη είναι ασφαλής. Έρευνες δείχνουν ότι τέτοιες πρακτικές μπορούν να μειώσουν το στρες και να ενισχύσουν τη συναισθηματική ανθεκτικότητα μέσα σε 8-12 εβδομάδες (Siegel, 2020).

3 Δροσερές Λύσεις για να Σπάσεις τον Κύκλο!

1. Παρατήρησε το σώμα σου: Όταν νιώθεις την «παρόρμηση» να κυνηγήσεις κάποιον που σε απορρίπτει, σταμάτα και ρώτα: «Τι νιώθω στο σώμα μου;» Αυτή η ενσυνείδητη παρατήρηση (mindfulness) μειώνει την ένταση του freeze response.

 2. Ξαναγράψε την ιστορία σου: Κάθε φορά που σκέφτεσαι «δεν είμαι αρκετός/ή», πες στον εαυτό σου: «Αξίζω αγάπη που με γεμίζει». Αυτός ο Ενσυνείδητος Νευροδιάλογος χτίζει νέες νευρωνικές συνδέσεις.

 3. Επέλεξε μικρές νίκες: Πλησίασε ανθρώπους που σου δείχνουν σταθερότητα (φίλους, συναδέλφους) και παρατήρησε πώς νιώθεις. Η Νευροεπίκλιση σε βοηθά να «εκπαιδεύσεις» τον εγκέφαλό σου να εμπιστεύεται την υγιή σύνδεση.

Γιατί να το αφήσεις να σε κρατά πίσω; Η αγάπη δεν χρειάζεται να πονά για να είναι αληθινή. Με τη Νευροπνευματική Ψυχοθεραπεία, μπορείς να απελευθερωθείς από παλιά μοτίβα και να επιλέξεις σχέσεις που σε κάνουν να λάμπεις. Εσύ, τι θα διαλέξεις σήμερα;

Πηγές:

• van der Kolk, B. (2014). The Body Keeps the Score.

• Fisher, H. (2004). Why We Love.

• Siegel, D. (2020). The Developing Mind.