Η Μέδουσα στον Καθρέφτη της Οθόνης και η Διέξοδος!

Ζοῦμε σὲ μιὰ παράξενη ἐποχή, φίλε μου. Μπαίνεις στὶς ἐφαρμογές, εἰδικὰ σὲ ἐκείνη τὴ γρήγορη δίνη τοῦ Τὶκ Τόκ, καὶ νιώθεις ἀμέσως τὴν ἕλξη. Εἶναι αὐτὸ ποὺ λέμε κυκλοστροφικὴ αἰχμαλωσία.

 Ἂν δὲν ἔχεις κάτι ἀληθινὰ ὑπέροχο, κάτι καλὸ ἢ καλλιτεχνικὸ νὰ δώσεις καὶ ἁπλὰ βγαίνεις γιὰ νὰ βγεῖς, τότε συμβαίνει τὸ μοιραῖο. Σὲ κοιτοῦν τὰ μάτια τῆς Μέδουσας!

 Ὄχι ὅμως ἀπὸ κάποιο μυθικὸ τέρας, ἀλλὰ μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μάτια, στὴ φιλτραρισμένη σου μορφὴ ποὺ σὲ κοιτάζει πίσω ἀπὸ τὸ γυαλί. Αὐτὸ τὸ πάγωμα τοῦ χρόνου καὶ τοῦ χώρου στὴν πραγματικὴ ζωὴ εἶναι τρομακτικό. Τὸ κινητὸ ἔχει γίνει ὁ μόνιμος σύντροφος, τὸ ἄλλο μας μισό. Ὅλη μέρα μαζί, ὅπου κι ἂν πᾶς. Οἱ στιγμὲς ποὺ ἀντέχουμε μακριά του εἶναι ἐλάχιστες, μετρημένες στὰ δάχτυλα.

Κλείνουμε σταδιακὰ τοὺς διακόπτες τῆς πραγματικότητας καὶ βυθιζόμαστε σὲ ἕναν ἰδιότυπο ψηφιακὸ αὐτισμό. Δὲν εἶναι ἀσθένεια, εἶναι ἡ νέα μας συνθήκη. Μιὰ ἀπόσυρση ἀπὸ τὸ τώρα, γιὰ χάρη μιᾶς εἰκόνας ποὺ δὲν ὑπάρχει.

Καὶ ἐκεῖ ἀκριβῶς θεριεύει ὁ ναρκισσισμός. Ἕνα Ἐγὼ πεινασμένο, ποὺ γλείφει λαίμαργα αὐτὴ τὴν πλαστὴ εἰκόνα προσπαθώντας νὰ χορτάσει. Τί ψάχνει; Ντοπαμίνη -βλέπω καθαρὰ πὼς ὅλα καταλήγουν στὴ χημεία. Μιὰ γρήγορη δόση ὁρμόνης ποὺ σὲ κάνει νὰ νιώθεις ζωντανὸς γιὰ ἕνα δευτερόλεπτο, καὶ μετὰ σὲ ἀδειάζει, ζητώντας κι ἄλλο.

Σὲ αὐτὸ τὸ ἀχανὲς ψηφιακὸ καφενεῖο χωρᾶνε ὅλοι. Creators καὶ δωρητές, ἔξυπνοι καὶ χαζοί, πληγωμένοι ἄνθρωποι ποὺ ψάχνουν παρηγοριὰ καὶ καθυστερημένες συναισθηματικὰ προσωπικότητες.

Ὑπάρχει ὅμως τρόπος νὰ ξεγελάσουμε τὴ Μέδουσα;

Ὑπάρχει, ἀλλὰ θέλει πονηριά. Ἡ πρώτη λύση εἶναι νὰ κάνουμε τὴν ὀθόνη βαρετή. Τὰ χρώματα στὶς ἐφαρμογές (τὸ κόκκινο τῆς εἰδοποίησης, τὸ μπλε τοῦ like) εἶναι σχεδιασμένα νὰ διεγείρουν τὸν ἐγκέφαλο ὅπως τὰ φρουτάκια στὸ καζίνο. Ἂν πᾶς στὶς ρυθμίσεις τοῦ κινητοῦ καὶ τὸ γυρίσεις σὲ «Κλίμακα τοῦ Γκρὶ» (Grayscale), ξαφνικὰ τὸ Τὶκ Τὸκ καὶ τὸ Φέισμπουκ χάνουν τὴ μαγεία τους. Ἡ ντοπαμίνη δὲν ἐκκρίνεται μὲ τὴν ἴδια ένταση ὅταν βλέπεις γκρίζες εἰκόνες. Εἶναι ἕνα μικρὸ σὸκ γιὰ τὸν ἐγκέφαλο, ποὺ τὸν κάνει νὰ βαριέται γρήγορα καὶ νὰ θέλει νὰ κλείσει τὴ συσκευή.

Μιὰ δεύτερη, ἰσχυρὴ τακτικὴ εἶναι ἡ «Φυσικὴ Ἐξορία». Δὲν μπορεῖς νὰ παλέψεις τὸν πειρασμὸ ὅταν τὸν ἔχεις στὴν τσέπη σου. Ὅταν εἶσαι σπίτι, ἄσε τὸ κινητὸ νὰ φορτίζει σὲ ἄλλο δωμάτιο, μακριὰ ἀπὸ τὸν καναπέ ἢ τὸ κρεβάτι. Ἀγόρασε ἕνα ἁπλὸ ξυπνητήρι γιὰ νὰ μὴν παίρνεις τὸ κινητὸ στὸ μαξιλάρι σου τὸ βράδυ. Ἐκεῖνες οἱ νυχτερινὲς ὧρες εἶναι οἱ πιὸ ἐπικίνδυνες γιὰ τὸ μυαλό, καθὼς οἱ ἄμυνες πέφτουν καὶ ἡ μοναξιὰ μεγαλώνει. Δημιούργησε ζῶνες «ἄβατου» μέσα στὸ σπίτι σου.

Τέλος, πρέπει νὰ ἀντικαταστήσουμε τὸ κενὸ μὲ κάτι ἁπτό. Τὸ σκρολάρισμα εἶναι μιὰ κίνηση τῶν δαχτύλων ποὺ καλμάρει τὸ ἄγχος, σὰν κομπολόι. Πρέπει νὰ δώσουμε στὰ χέρια μας κάτι ἄλλο. Ἕνα μολύβι, ἕνα ζυμάρι, ἕνα ὄργανο, ἕνα βιβλίο μὲ χαρτί.

Ὁ ἐγκέφαλος τῶν ἐξαρτημένων (δηλαδὴ ὅλων μας) ἔχει ξεμάθει νὰ συγκεντρώνεται. Ξεκίνα μὲ πέντε λεπτὰ παρατήρησης τοῦ πραγματικοῦ κόσμου χωρὶς νὰ βγάλεις φωτογραφία. Κοίτα ἕνα δέντρο, ἕναν ἄνθρωπο, τὸν καφὲ σου, χωρὶς τὴ διαμεσολάβηση τῆς ὀθόνης. Εἶναι ἐπίπονο στὴν ἀρχή, σὰν νὰ κόβεις τσιγάρο, ἀλλὰ σιγὰ σιγὰ ἡ πραγματικὴ ζωὴ ἀποκτᾶ ξανὰ τὴ γεύση της.

Υ.Γ. Κι ὅμως, ἀκόμη κι ἂν κρατᾶς αὐτὸ τὸ «μαγικὸ γυαλὶ» στὰ χέρια, κάνε το νὰ ἀξίζει πραγματικά. Μὴν τὸ ἀνοίγεις μηχανικά, ἁπλὰ γιὰ νὰ παίζει κάτι στὸ φόντο τῆς ζωῆς σου. Ἀναζήτησε ἐκείνες τὶς ὑπέροχες ἐκπομπὲς ποὺ ἔχουν χαρακτήρα καὶ μοιράζουν αὐθεντικὴ χαρά.

Ὑπάρχει, ξέρεις, καὶ ἡ φωτεινὴ ὄψη: ἕνα ὀργανωμένο, χαρούμενο πρόγραμμα ποὺ μπορεῖ νὰ λειτουργήσει ὡς θετικὸς προωθητὴς στὴν καθημερινότητά σου, ὅπως συμβαίνει μὲ τὶς ἐκπομπὲς τοῦ NGRADIO

 Αὐτὸ δὲν εἶναι ἁπλὴ ἠχητικὴ συντροφιά, εἶναι μιὰ συνειδητὴ ἐπιλογὴ ἐλευθερίας καὶ ἐξέλιξης. Εἶναι ὁ τρόπος νὰ μετατρέψεις τὴν ψηφιακὴ σύνδεση σὲ ὄχημα ποὺ σὲ γεμίζει ἐνέργεια καὶ σὲ πηγαίνει μπροστά, ἀντὶ νὰ σὲ καθηλώνει.