Στέλιος Νικολαΐδης

Κύκλος Στρες και Ανταμοιβής  

today25 Ιουνίου, 2025

Background

1.  Ο Εγκέφαλος σε “Loop”

Όταν η σχέση σου μοιάζει με συναισθηματικό τρενάκι, ο εγκέφαλός σου μπαίνει σε mode επιβίωσης.

 •  Η κορτιζόλη (η ορμόνη του στρες) σε κρατάει σε ένταση, σαν να είσαι συνεχώς σε “κίνδυνο”.

 •  Η ντοπαμίνη, που έρχεται στις στιγμές τρυφερότητας ή “συμφιλίωσης”, σε κάνει να νιώθεις στιγμιαία ανακούφιση.]

Αυτό δημιουργεί έναν χημικό εθισμό: δεν μένεις γιατί αγαπάς, αλλά γιατί περιμένεις την επόμενη “δόση” ευφορίας.

Πώς μοιάζει στην πράξη; Είναι σαν να κυνηγάς τις σπάνιες καλές στιγμές, ενώ ανέχεσαι τον πόνο για να τις φτάσεις.

 2. Παιδικές Ρίζες: Όταν η Αγάπη Μπερδεύεται με Φόβο

Αν μεγάλωσες σε ένα περιβάλλον όπου η αγάπη συνδεόταν με φόβο, τιμωρία ή την ανάγκη να “ικανοποιείς” για να σε αποδεχτούν, ο εγκέφαλός σου το κατέγραψε σαν κανονικότητα.

 •  Το δεξί ημισφαίριο (που επεξεργάζεται συναισθήματα) έμαθε ότι το χάος ισούται με “φροντίδα”.

 •  Σαν ενήλικας, το σώμα σου αναζητά σχέσεις που αναπαράγουν αυτό το γνώριμο μοτίβο, ακόμα κι αν είναι τοξικό.

Πώς το νιώθεις; Μπερδεύεις την ένταση με την εγγύτητα και τη σύγκρουση με το πάθος.

 3. Παγώνω ή Υποχωρώ: Η Επιβίωση Παίρνει το Τιμόνι

Σε στιγμές έντασης, το νευρικό σου σύστημα δεν αντιδρά με μάχη ή φυγή. Αντίθετα:

 •  Παγώνει (freeze): Νιώθεις παράλυση, δεν μπορείς να πάρεις αποφάσεις.

 •  Υποχωρεί (fawn): Προσπαθείς να ευχαριστήσεις τον άλλον για να αποφύγεις τον πόνο.�Αυτές οι αντιδράσεις δεν είναι επιλογές, αλλά αυτόματοι μηχανισμοί επιβίωσης. Το αποτέλεσμα; Μπερδεύεις τον φόβο με την αγάπη και μένεις σε μια σχέση που σε πληγώνει.�Γιατί συμβαίνει; Το σώμα σου έχει μάθει ότι η “ασφάλεια” έρχεται μέσα από την ένταση, όχι την ηρεμία.

 Η Έξοδος: Επαναπρογραμματίζοντας το Σώμα για Ασφάλεια

Η ελευθερία από το trauma bonding ξεκινά όταν διδάξεις στο σώμα σου ότι η ηρεμία είναι η πραγματική ασφάλεια, όχι η ένταση. Το 2025, η αυτοφροντίδα και η συνειδητότητα είναι πιο προσιτές από ποτέ. Ακολουθούν λύσεις γεμάτες ζεστασιά, χαρά και ανθρωπιά:

 1.  Συνειδητή Επανασύνδεση με το Σώμα

 ◦ Γιατί βοηθά; Το trauma bonding ζει στο νευρικό σύστημα. Πρακτικές όπως η γιόγκα, ο διαλογισμός ή οι ασκήσεις βαθιάς αναπνοής (π.χ., 4-7-8) ηρεμούν την κορτιζόλη και σε επαναφέρουν στο “τώρα”.

 ◦ Πώς να το κάνεις; Δοκίμασε 5 λεπτά καθημερινά: Κλείσε τα μάτια, βάλε το χέρι στην καρδιά σου και αναπνεύς αργά, λέγοντας στον εαυτό σου: “Είμαι ασφαλής.”

 2.  Προσευχή και Πνευματική Σύνδεση

 ◦ Γιατί βοηθά; Η προσευχή ή η σύνδεση με κάτι μεγαλύτερο (Θεό, σύμπαν, φύση) σου δίνει γαλήνη και υπενθυμίζει ότι αξίζεις αγάπη χωρίς πόνο.

 ◦ Πώς να το κάνεις; Πες μια απλή προσευχή κάθε πρωί: “Δώσε μου δύναμη να επιλέξω την ηρεμία και τη χαρά.” Ή γράψε σε ένα ημερολόγιο τι σε κάνει να νιώθεις ευγνωμοσύνη.

3.  Καλλιέργεια Χαράς

 ◦ Γιατί βοηθά; Η χαρά επαναφέρει τη ντοπαμίνη με υγιή τρόπο, σπάζοντας τον εθισμό στις τοξικές “ανταμοιβές”.

 ◦ Πώς να το κάνεις; Κάνε μικρά πράγματα που σε γεμίζουν: άκου το αγαπημένο σου τραγούδι, χόρεψε, δες μια κωμωδία ή φάε το αγαπημένο σου γλυκό με φίλους.

 .  Ζεστασιά και Τρυφερότητα από Υγιείς Σχέσεις

 ◦ Γιατί βοηθά; Οι υγιείς σχέσεις (φίλοι, οικογένεια, θεραπευτής) σου μαθαίνουν ότι η αγάπη δεν χρειάζεται πόνο.

 ◦ Πώς να το κάνεις; Πέρασε χρόνο με ανθρώπους που σε κάνουν να νιώθεις ασφαλής. Μια αγκαλιά, ένα “σε καταλαβαίνω” ή ένα καφέ με κουβέντα μπορούν να κάνουν θαύματα.

 5.  Τυχαίες Πράξεις Καλοσύνης

 ◦ Γιατί βοηθά; Όταν προσφέρεις καλοσύνη (σε άλλους ή στον εαυτό σου), ενισχύεις την αυτοεκτίμηση και νιώθεις συνδεδεμένος.

 ◦ Πώς να το κάνεις; Κέρασε έναν καφέ έναν συνάδελφο, πες ένα κομπλιμέντο σε έναν άγνωστο ή αγόρασε στον εαυτό σου λουλούδια “γιατί το αξίζεις”.

 6.  Επαγγελματική Υποστήριξη

 ◦ Γιατί βοηθά; Ένας ψυχοθεραπευτής (ιδανικά με ειδίκευση σε τραύμα, όπως EMDR ή somatic therapy) σε βοηθά να “ξεγράψεις” τα παλιά μοτίβα.

 ◦ Πώς να το κάνεις; Ψάξε για ειδικούς online ή μέσω πλατφορμών ψυχικής υγείας (πολλές προσφέρουν συνεδρίες μέσω Zoom το 2025).

 7.  Αυτο-Ενδυνάμωση μέσω Γραφής

 ◦ Γιατί βοηθά; Η γραφή σε βοηθά να κατανοήσεις τα συναισθήματά σου και να θέσεις όρια.

 ◦ Πώς να το κάνεις; Γράψε κάθε μέρα 3 πράγματα που σε έκαναν να νιώθεις ήρεμος ή περήφανος. Ή γράψε ένα γράμμα στον “παλιό εαυτό” σου, λέγοντάς του ότι τώρα επιλέγεις την ελευθερία.

 8.  Επαφή με τη Φύση

 ◦ Γιατί βοηθά; Η φύση μειώνει το στρες και σε επανασυνδέει με την εσωτερική σου γαλήνη.

 ◦ Πώς να το κάνεις; Πήγαινε μια βόλτα στο πάρκο, άγγιξε το γρασίδι ή άκου τον ήχο της θάλασσας. Ακόμα και 10 λεπτά κάνουν τη διαφορά.

 Γιατί να το Πιστέψεις το 2025;

Σήμερα, η επιστήμη της ψυχικής υγείας και η τεχνολογία μας δίνουν εργαλεία για να σπάσουμε τους κύκλους του τραύματος πιο εύκολα από ποτέ. Με εφαρμογές διαλογισμού, online θεραπείες, κοινότητες υποστήριξης και γνώση στα χέρια μας, η εποχή μας φωνάζει: Αξίζεις να νιώθεις ελεύθερος και ασφαλής.

Τελική σκέψη: Το trauma bonding είναι ένας “αλγόριθμος” του εγκεφάλου που μπορείς να επαναπρογραμματίσεις. Με μικρά βήματα, τρυφερότητα προς τον εαυτό σου και υποστήριξη, η ηρεμία θα γίνει ο νέος σου “εθισμός”. Ξεκίνα σήμερα με μια μικρή πράξη καλοσύνης – για σένα ή για κάποιον άλλο. Είσαι πιο δυνατός από όσο νομίζεις.

Συντάκτης: Στέλιος Νικολαΐδης

Σχολιάστε το άρθρο (0)

Αφήστε το σχόλιό σας

Το email σας δεν θα δημοσιευθεί. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *


[wpens_easy_newsletter firstname="no" lastname="no" button_text="Εγγραφή"]

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ