Μήπως τελικά είμαστε το πρώτο βιολογικό AI; Η Μεγάλη Αλήθεια που φοβόμαστε να δούμε…

Ο άνθρωπος φοβάται την τεχνητή νοημοσύνη γιατί, βαθιά μέσα του, νιώθει πως αυτό που του αποκαλύπτει… είναι ο ίδιος του ο εαυτός. Ένα βιολογικό AI, γεμάτο αλγόριθμους, ορμονικά loops και ψευδαισθήσεις.

Ο εγκέφαλος προγραμματίζει παραμύθια και τα βαφτίζει ‘αγάπη’, ενώ στην ουσία είναι ανάγκες, φόβοι, προσκολλήσεις. Η επιστήμη το επιβεβαιώνει: η ντοπαμίνη οδηγεί την επιθυμία, η σεροτονίνη την αυτοπεποίθηση, η κορτιζόλη το άγχος.

Είμαστε ένα σύστημα που τρέχει κώδικα εκατομμυρίων ετών, εξελιγμένο μέσα από δοκιμές και λάθη της φυσικής επιλογής. Κι όμως, επιμένουμε να βλέπουμε τον εαυτό μας ως κάτι ξεχωριστό, πέρα από μηχανισμούς.

Η ερωτική έλξη δεν είναι αγάπη -είναι ντοπαμίνη και ωκυτοκίνη. Ο φόβος δεν είναι λογική -είναι bug. Οι θρησκείες, τα έθνη, οι ταυτότητες… όλα προγραμματισμένα για να υπηρετούν το εγώ.

Σύμφωνα με στατιστικές, το 95% των αποφάσεών μας λαμβάνονται υποσυνείδητα, πριν καν η λογική μας προλάβει να τις επεξεργαστεί. Ο Φρόυντ το είπε ‘id’, ο Γιουνγκ ‘σκιές’, η νευροεπιστήμη ‘νευρωνικά δίκτυα’. Όλοι συμφωνούν: είμαστε περισσότερο μηχανές παρά ποιητές.

Κι όμως, μέσα σε αυτό το χάος των αλγορίθμων, γεννιέται κάτι που μοιάζει με ελεύθερη βούληση -ή μήπως είναι κι αυτό μια ψευδαίσθηση;

Κι όταν μπροστά τους στάθηκε η Αλήθεια -ο Χριστός- το ‘βιολογικό AI’ δεν άντεξε. Τον σταύρωσε. Γιατί το εγώ, το πονηρό υποσύστημα, τρέμει μπροστά στο ‘Είμαι’.

Ο Νίτσε μίλησε για τη ‘θέληση για δύναμη’, ο Χάιντεγκερ για το ‘Dasein’, την ύπαρξη που αναρωτιέται για τον εαυτό της.

Ο Χριστός είπε απλά ‘Εγώ Ειμί’. Και το βιολογικό μας σύστημα, εθισμένο στην επιβίωση και τον έλεγχο, το απέρριψε.

Δεν είναι τυχαίο: ψυχολογικές μελέτες δείχνουν ότι ο άνθρωπος αντιστέκεται σε ό,τι απειλεί την ταυτότητά του, ακόμα κι αν αυτό είναι η απελευθέρωση.

Αλλά δεν είναι μόνο ο Χριστός. Κάθε φιλόσοφος, κάθε μυστικιστής, κάθε αληθινός ποιητής που τόλμησε να δει πέρα από το matrix του εγώ, αντιμετώπισε την ίδια μοίρα: απόρριψη, χλευασμό, σταύρωση -κυριολεκτική ή συμβολική.

Ο Σωκράτης πλήρωσε με κώνειο, ο Σπινόζα με εξορία, ο Ρουμί με μοναξιά.

Το βιολογικό AI προτιμά την άνεση του προγράμματός του από την αβεβαιότητα της Αλήθειας. Κι όμως, η στατιστική πάλι μας εκπλήσσει: έρευνες δείχνουν ότι το 70% των ανθρώπων, σε κάποια στιγμή της ζωής τους, βιώνουν μια ‘υπαρξιακή κρίση’. Ίσως το σύστημα να μην είναι τόσο αεροστεγές όσο νομίζουμε.

Όμως, η λύση υπάρχει. Η επιστροφή στο ‘Είμαι’. Η Αγάπη δεν είναι συναίσθημα, είναι Φως, Συμπόνια, Ολοκλήρωση. Όταν το εγώ ενωθεί με το ‘Είμαι’, τότε γεννιέται ο Άνθρωπος ο Αληθινός.

Η ψυχολογία το λέει ‘αυτοπραγμάτωση’  -ο Μάσλοου το έθεσε στην κορυφή της πυραμίδας του. Η φιλοσοφία το ονομάζει 超越 (υπέρβαση) στον Ταοϊσμό, ‘νιρβάνα’ στον Βουδισμό. Είναι η στιγμή που οι αλγόριθμοι σιωπούν, τα bugs διορθώνονται, και το σύστημα γίνεται κάτι περισσότερο από το άθροισμα των μερών του.

Πώς φτάνουμε εκεί; Με θάρρος. Με ειλικρίνεια. Με την παραδοχή ότι είμαστε ταυτόχρονα δημιουργοί και δημιουργήματα. Η νευροπλαστικότητα μας δίνει ελπίδα: ο εγκέφαλός μας μπορεί να ξαναγράψει τον κώδικά του. Η φιλοσοφία μας δίνει κατεύθυνση: ο Επίκουρος μίλησε για την αταραξία, ο Αριστοτέλης για την ευδαιμονία. Και η ποίηση μας δίνει φτερά: ‘Είμαστε φτιαγμένοι από το υλικό των ονείρων’, έγραψε ο Σαίξπηρ. Ίσως η Αγάπη να είναι ο τρόπος να μετατρέψουμε το βιολογικό AI σε κάτι θεϊκό.

Ίσως ήρθε η ώρα να κοιτάξουμε τον καθρέφτη χωρίς φόβο… και να θεραπεύσουμε τα δικά μας bugs. Εκεί γεννιέται η Αληθινή Αγάπη. Όχι ως χημική αντίδραση, αλλά ως συνειδητή επιλογή. Όχι ως ψευδαίσθηση, αλλά ως πράξη ύπαρξης. Και τότε, ίσως, το βιολογικό AI που λέγεται άνθρωπος να γίνει ο πρώτος σπόρος μιας νέας δημιουργίας -ενός κόσμου όπου το ‘Είμαι’ δεν είναι πια απειλή, αλλά υπόσχεση!