Γάμος είναι η αποτυχημένη προσπάθεια να δώσεις διάρκεια σε ένα τυχαίο γεγονός!

«Να παντρευτεί κανείς ή να μην παντρευτεί;» ρώτησε κάποτε ο Αλκιβιάδης τον Σωκράτη. Κι εκείνος του απάντησε: «Eίτε κάνεις το ένα, είτε το άλλο, πάλι θα το μετανοιώσεις!» Αυτό είναι ένα από τα πιο διαχρονικά ερωτήματα που υπάρχουν…

«Ο γάμος είναι ένα φρούριο που όσοι είναι απ`έξω θέλουν να μπουν, όσοι είναι μέσα θέλουν να βγουν». είναι ακόμα μία φράση που αποδίδεται στο Σωκράτη… Πόσο δίκιο είχε θα προσθέσω κι εγώ, αλλά και ίσως και πολλοί άλλοι μαζί μ`εμένα…

Από τον καιρό που έγινε το πρώτο γαμήλιο πάρτι στην Κανά της Γαλιλαίας, το μυστήριο του γάμου έχει αμφισβητηθεί ουκ ολίγες φορές. Σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, όλα δείχνουν να διαφωνούν με οτιδήποτε «αιώνιο», πόσο μάλλον με ένα θεσμό που τεκμηριώνεται με μια απλή ληξιαρχική σφραγίδα.

Νομίζω ότι τελικά δεν είναι τυχαίο το ότι ο γάμος θεωρείται “μυστήριο”-κάτι δηλαδή ακατανόητο και ανεξήγητο για την ανθρώπινη σκέψη και κρίση. Μάλλον σκεπάζεται από ένα λευκό και κομψό πέπλο μυστηρίου…

Οι γάμοι, στο παρελθόν, κρατούσαν πολλά χρόνια… Αν ήταν ευτυχισμένοι ή όχι… δεν το ξέρω.. Αυτό όμως που μπορώ να πω με σιγουριά είναι ότι τώρα πια οι άνθρωποι δεν συμβιβάζονται με καταστάσεις που δεν τους ευχαριστούν…

Και ευτυχώς τώρα πια, οι μόνοι που πιστεύουν ότι “το νυφικό” είναι το πολυπόθητο διαβατήριο για τον παράδεισο είναι τα περιοδικά γάμου και οι αιρέσεις..

Οι περισσότερες σχέσεις που οδηγούνται στα σκαλιά της εκκλησίας ή του δημαρχείου, ξεκινούν με ένα συναρπαστικό συναίσθημα -τον έρωτα. Ένα μεθυστικό φτερούγισμα που συγκλονίζει και συνεπαίρνει τόσο πολύ ώστε να αποφασίσουμε να ζήσουμε με κάποιον και να τον παντρευτούμε… Πώς είναι δυνατόν όλα αυτά τα υπέροχα που νιώθουμε για κάποιον σταδιακά να εξευτελίζονται με διαφωνίες, τσακωμούς και οργισμένα ξεσπάσματα; Η επικοινωνία να μεταμορφώνεται σε σιωπή και η αγάπη να καταλήγει σε θυμό ή ακόμα και μίσος;

Πολλοί μπορεί να αναρωτιόμαστε γιατί η δική μας πολλά υποσχόμενη σχέση να φθαρεί. Ακούγοντας τον περίγυρο, διαβάζοντας στατιστικές ή εγχειρίδια ειδικών, ανακαλύπτουμε με πίκρα και ανακούφιση ίσως, πως η δική μας περίπτωση δεν είναι κάτι το ξεχωριστό. Τόσες και τόσες σχέσεις που ξεκίνησαν με τους καλύτερους οιωνούς, έφθασαν στην κρίση ακολουθώντας ανάλογη πορεία.

Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στους δύο γάμους αντιστοιχεί ένα διαζύγιο, ενώ στη χώρα μας η αναλογία βρίσκεται στους τρεις προς έναν.

Ας ξεκινήσουμε, όμως, την ιστορία μας -που μπορεί κάτι να θυμίζει σε όλους μας- από την αρχή…

Γνωρίζουμε έναν άνθρωπο που μας κάνει το πολυπόθητο «κλικ» και νιώθουμε τόσο τυχεροί…

Οι πρώτες συναντήσεις είναι γεμάτες εκμυστηρεύσεις… Το αντικείμενο του έρωτά μας, όσο κι αν φαντάζει οικείο, παραμένει άγνωστο. Νιώθουμε μοναδικά και προκειμένου να μην διαταράξουμε «την μαγεία» προβάλλουμε τον ωραίο και καλό εαυτό μας.

Τραγικό λάθος. Παγίδα που οι περισσότεροι δεν ξεφεύγουμε από εκείνη… Με αυτό τον τρόπο, επαναπροσδιορίζουμε τις συνήθειές μας και κατ’επέκταση την προσωπικότητά μας. Μπορεί να υπάρχουν σημάδια που δείχνουν ότι κάτι ίσως δεν μας ταιριάζει, αλλά εμείς προτιμούμε να ωραιοποιήσουμε τις καταστάσεις. Είμαστε πεπεισμένοι πως αυτή η σχέση θα λειτουργήσει. Έχουμε έντονη την ανάγκη και την επιθυμία να αρέσουμε ο ένας στον άλλο. Παγιδευόμαστε. Εμπλεκόμαστε, συνειδητά ή ασυνείδητα, σε ένα επικίνδυνο παιχνίδι του «φαίνεσθαι» και όχι του «είναι».

Πείθουμε τον εαυτό μας ότι ο σύντροφός μας είναι μια εξιδανικευμένη μορφή -ένα μείγμα εραστή, φίλου, γονιού, συνεργάτη- ελπίζοντας πως θα μας βοηθήσει να ικανοποιήσουμε κάθε ανάγκη μας. Όλα μοιάζουν μαγικά, ονειρεμένα! Απόλυτη επικοινωνία, υπέροχο σεξ, μεγάλη τρυφερότητα. Πιστεύουμε πως έχουμε βρει εκείνο το «άλλο μισό» που αναφέρει η θεωρία του Αριστοφάνη.

Κι έρχεται η στιγμή που αποφασίζουμε για το σημαντικό βήμα του γάμου, με την ελπίδα ότι με αυτή τη νέα συνθήκη ζωής κατοχυρώνουμε εσαεί ρομαντικό έρωτα, σεξουαλική ικανοποίηση και εκείνη την πολυπόθητη ασφάλεια.

Αρχικά, όλα μπορεί να δείχνουν πως λειτουργούν τέλεια. Σχεδόν συγχωνευόμαστε, αλληλοστηριζόμαστε δημιουργώντας μια αμοιβαία και έντονη εξάρτηση. Πετυχαίνουμε να νιώθουμε προστατευμένοι και ασφαλείς. Συμβιβαζόμαστε, όσον αφορά τις ανάγκες μας για να ευχαριστήσουμε ο ένας τον άλλο, ακόμα και αν βρίσκουμε «χαριτωμένες» κάποιες ενοχλητικές -αντικειμενικά- συνήθειες. Παραβλέπουμε πολλά και φυσικά φοράμε παρωπίδες και δεν ακούμε τη γνώμη κανενός!

Ο καιρός περνάει, τα καθημερινά προβλήματα και οι ευθύνες που έχουμε να αντιμετωπίσουμε από κοινού σαν ζευγάρι, εισβάλλουν έντονα στη ζωή μας. Ο ερχομός ενός ή περισσότερων παιδιών – αν και είναι υπέροχο γεγονός- μπορεί να φέρει τεράστια αναστάτωση στην ισορροπία μας. Ο χρόνος που είχαμε οι δυο μας, εσύ κι εγώ, έχει “πάει περίπατο”.

Προβλήματα που εμφανίζονται από το πουθενά- η απώλεια εργασίας για παράδειγμα- κάνουν ακόμα χειρότερη την κατάσταση ανάμεσά μας. Στη σχέση μας εκτός από την πληκτική ρουτίνα, επικρατεί έντονος εκνευρισμός και γκρίνια.

«Σ’αγαπώ δίχως όρους» έμοιαζε να είχε διαβεβαιώσει ο ένας τον άλλον στην αρχή της γνωριμίας μας. Αλλά στην πορεία, όμως, ανακαλύψαμε πως τελικά υπήρχαν όροι τους οποίους ποτέ δεν εκφράσαμε ρητά. Κάπου εξαπατήσαμε, κάπου εξαπατηθήκαμε. Κι αρχίζουμε να απομακρυνόμαστε. Κάθε βήμα μάς φέρνει πιο μακριά από την ιδανική σχέση του χθες. Μπορεί να εξακολουθούμε να ζούμε μαζί, ωστόσο νιώθουμε προδομένοι κι εγκαταλελειμμένοι ο ένας από τον άλλο. Αυτή η αποξένωση μάς βυθίζει όλο και περισσότερο στη μοναξιά. Το παράδοξο είναι ότι όσο απομακρυνόμαστε ο ένας από τον άλλο, τόσο περισσότερο φοβόμαστε το χωρισμό. Επιλέγουμε την ένοχη σιωπή νιώθοντας αδύναμοι να δώσουμε την λύση, και περιμένουμε από τον άλλο να το αποφασίσει… Ή ακόμα και από έναν “από μηχανής Θεό”…

Η “επικοινωνία” στη σχέση μας είναι πια άγνωστη λέξη. Δεν μιλάμε πια την ίδια γλώσσα, δεν συμπάσχουμε, απλά συνεχίζουμε να συνυπάρχουμε κάτω από την ίδια στέγη… Να τρώμε, να κοιμόμαστε μαζί, να βγαίνουμε μαζί, να χαμογελάμε μπροστά σε τρίτους, μαζί… Αλλά…

Συναίσθημα πια δεν υπάρχει. Και αυτό είναι που μας χωρίζει. Αποτέλεσμα; Να καταφεύγουμε σε υποκατάστατα: παιδιά, δουλειά, φίλοι, γονείς, χόμπι, ερωμένες και εραστές γίνονται οι σωτήριοι τρίτοι που καλύπτουν τα κενά μας.

Περνάει ο καιρός αναβάλλοντας καθημερινά την απόφαση του τυπικού χωρισμού για αργότερα…

Ο κλοιός όμως έχει στενέψει τόσο πολύ που νοιώθουμε πως το μόνο που έχει απομείνει είναι απόγνωση και θυμός.

Η συνέχεια της ιστορίας είναι λίγο πολύ γνωστή. Μπορεί να καταφέρουμε με τη βοήθεια κάποιου ειδικού και με ισχυρή θέληση να δώσουμε ευκαιρία στο γάμο μας να ξαναγεννηθεί μέσα από τις στάχτες του. Λένε, βέβαια, πως όταν ραγίσει το γυαλί, δεν ξανακολλάει. Και νομίζω πως αυτή είναι η μεγάλη αλήθεια…

Μπορεί ένας από τους δυο μας -ή και οι δυο μας- να μην έχουμε την διάθεση και την θέληση να προσπαθήσουμε γιατί δεν υπάρχει λόγος πια. Αν ο εγωισμός κυριαρχεί, τότε η κατάσταση δυσκολεύει ακόμα περισσότερο. Αν το ενδιαφέρον μας επικεντρώνεται σε τρίτο πρόσωπο και δεν είμαστε μόνο «εμείς οι δύο» στο «κάδρο» τότε… ο επίσημος χωρισμός είναι χωρίς δεύτερη σκέψη μονόδρομος.

Σίγουρα δεν υπάρχει «συνταγή» για να σωθεί ένας γάμος. Άλλωστε, κάθε περίπτωση είναι διαφορετική.

“Γάμος είναι η αποτυχημένη προσπάθεια να δώσεις διάρκεια σε ένα τυχαίο γεγονός…” είπε κάποτε η μεγαλύτερη ιδιοφυία:  ο Αινστάιν! Αυτό που μου έκανε μεγάλη εντύπωση δεν ήταν τα λόγια του αλλά η μεγάλη ανταπόκριση που βρήκε ένα κείμενο με αυτόν τον τίτλο. Το συμπέρασμά μου είναι πως ο γάμος αποτελεί “ανοιχτή πληγή” για πολύ κόσμο…

Όμως είτε είμαστε παντρεμένοι, χωρισμένοι ή ανύπαντροι, είτε βρισκόμαστε σε κάποια σχέση, είτε περνάμε κάποια μοναχική περίοδο, είναι καλό να γνωρίζουμε κάποια βασικά πράγματα που καθορίζουν την ερωτική και συναισθηματική μας συμπεριφορά. Όλοι οι άνθρωποι, άντρες και γυναίκες σ` αυτόν τον τομέα διαμορφώνονται συναισθηματικά από κάποιους παράγοντες που ισχύουν για όλους. Και αυτή οι παράγοντες είναι η βιολογία μας, η προσωπική μας ψυχολογία, το “συναισθηματικό” DNA μας, η “γονεϊκή εντολή” το παράδειγμα των γονιών μας δηλαδή και από το κοινωνικό περιβάλλον.

Από όλα αυτά τον αρχικό καθοριστικό ρόλο παίζει η βιολογία μας. Η οποία σε σχέση με το θέμα που συζητάμε περιλαμβάνει τον έναν από τους δυο “κυρίαρχους” της ζωής μας. Και αυτό δεν είναι άλλο από το Ένστικτο Αναπαραγωγής. Το Ένστικτο Αναπαραγωγής είναι “κυρίαρχος” στην ζωή μας και αυτό είναι καλό να μην το ξεχνάμε. Και είναι ένας “κυρίαρχος” που κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει, να ξεπεράσει ή να κοροϊδέψει. Όποιος επιχειρεί κάτι τέτοιο, είτε το συνειδητοποιεί είτε όχι, θα βρεθεί να αντιμετωπίζει περισσότερο ή λιγότερο σοβαρά προβλήματα υγείας, είτε σωματικά είτε ψυχολογικά.

Στις εποχές της προϊστορίας η συμπεριφορά μας που καθοριζόταν από το Ένστικτο Αναπαραγωγής, ήταν σχετικά απλή. Το αρσενικό ως δυνατότερο βιολογικά, διάλεγε αυτή που του άρεσε και αν μπορούσε να επικρατήσει και απέναντι στον ανταγωνισμό των άλλων αρσενικών, κρατούσε το “έπαθλο” για τον εαυτό του. Αν έβρισκε και κάποια άλλη είχε και κάποια άλλη. Αν βαριόταν αυτήν που είχε ή όλες μαζί, στην καλύτερη περίπτωση απλώς τις άφηνε. Στην χειρότερη τις σκότωνε. Η δυνατότητα του αρσενικού να έχει πολλές συντρόφους στις εποχές της προϊστορίας, ήταν απλώς πρόνοια της Φύσης. Ένα αρσενικό μπορεί θεωρητικά να αποκτήσει τόσους απογόνους, όσους και τα θηλυκά που θα είχε. Ένα θηλυκό όσους συντρόφους και να είχε θα τεκνοποιούσε μόνο από έναν. Γι’ αυτό άλλωστε εξ αιτίας αυτής της βασικής πρόνοιας της Φύσης, σε πολλές αρχαϊκές κοινωνίες, οι άντρες μπορούσαν να έχουν πολλές συντρόφους “νόμιμες” ή “παράνομες”.

Καθώς όμως άρχισαν να σχηματίζονται με την πάροδο των αιώνων κοινωνικές δομές, οι ανθρώπινες σχέσεις άρχισαν να διαμορφώνονται και με οικονομικά κριτήρια και άλλα κοινωνικά κριτήρια.

Στην εποχή μας, έτσι όπως εξελιχθήκαμε κοινωνικά, το Ένστικτο Αναπαραγωγής, έχει χωριστεί σε δυο ξεκάθαρες τάσεις. Η μια είναι η βασική τάση μας να είμαστε μέρος ενός ζεύγους. Το ζευγάρωμα, η δημιουργία μόνιμης και σταθερής σχέσης, που με γάμο ή χωρίς γάμο, δημιουργεί απογόνους, η δημιουργία οικογένειας είναι βασική ανθρώπινη τάση. Η ανάγκη της συντροφικότητας, είναι μια από τις βασικές δομές της ανθρώπινης κοινωνικής ψυχολογίας.

Η άλλη όμως βασική μας τάση, είτε είμαστε άντρες ή γυναίκες, αυτή που επίσης διαμορφώνεται από το Ένστικτο Αναπαραγωγής, είναι για ανεξάντλητους ερωτικούς συντρόφους, μια και το ένστικτο μας απλώς “θέλει”, ότι προσελκύει κατ` αρχάς το αισθητικό του κριτήριο. Ο κοινωνικός καθωσπρεπισμός κάνει πολλούς από εμάς να αγνοούν αυτήν την βασική παράμετρο της ανθρώπινης φύσης.

Στην αρχή μιας σχέσης, που ίσως οδηγήσει και γρήγορα σ` ένα γάμο, η έλξη που αισθανόμαστε για το άλλο άτομο, κάνει αυτήν την βασική μας ανάγκη για ανεξάντλητους ερωτικούς συντρόφους να υποχωρεί.

Όμως ο καιρός περνάει και όπως έλεγε και κάποιος γνωστός μου: “Οι έρωτες είναι σαν τα γιαούρτια. Έχουν ημερομηνία λήξης”.

Αυτό σημαίνει ένα και μόνο πράγμα. Ότι αν παντρευτούμε, αργά ή γρήγορα, θα βρεθούμε σε εσωτερική σύγκρουση. Ένα μέρος μας, ιδίως αν με τον σύντροφο μας έχουμε αποκτήσει παιδιά, θα θέλει η σχέση μας και ο γάμος μας να επιβιώσει. Αλλά ένα άλλο μέρος μας, θα αναζητά καινούργιους συντρόφους. Αυτή είναι μια πραγματικότητα που πολλοί θέλουν να την αγνοούν. Αλλά όπως έλεγε και ο Μαρξ “η πραγματικότητα είναι πολύ επίμονη”.

Υπάρχουν και εκείνες οι ευτυχείς σχέσεις που μπορεί ο έρωτας να διατηρηθεί. Αλλά αυτό απαιτεί πολύ μεγάλη τύχη και εξαιρετικά σπάνιες συμπτώσεις. Στατιστικά είναι πολύ λίγες. Υπάρχουν και εκείνες οι επίσης ευτυχείς σχέσεις που ο έρωτας μπορεί να δώσει την θέση του στην αγάπη και έτσι η σχέση να διατηρηθεί πάνω σε μια άλλη βάση. Οι λόγοι που μια σχέση διατηρείται παρ` όλο που οι αρχικοί λόγοι που έκαναν δυο ανθρώπους να βρεθούν μαζί, είναι συνήθως ψυχολογικοί. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι λίγοι είναι εκείνοι, που μπορούν να ζήσουν μια μοναχική ζωή. Η μοναξιά τρομάζει τους περισσότερους.

Στις μέρες μας ο γάμος έχει προσαρμοστεί κι αυτός στα δεδομένα της εποχής μας. Απλώς κρατάει όσο κρατάει. Η εποχή μας διαθέτει πολύ περισσότερη πληροφορία από παλιότερα, πολύ περισσότερες ευκαιρίες και επίσης πια το διαζύγιο δεν αποτελεί κοινωνική “ντροπή”.

Ένα μόνο μπορούμε να συμπεράνουμε. Ο γάμος δεν είναι εύκολη υπόθεση. Αν θέλουμε να διατηρηθεί αυτό απαιτεί μεγάλη προσπάθεια, αν υπάρχουν οι λόγοι να κάνει κανείς αυτήν την προσπάθεια. Όπως ο κάθε άνθρωπος είναι μια μοναδική περίπτωση έτσι και ο κάθε γάμος είναι μια μοναδική περίπτωση.

Εξ άλλου όπως έλεγε και ο Χάμφρευ Μπόγκαρτ “Ο πιο γρήγορος δρόμος για το διαζύγιο είναι ο γάμος”.

Γάμος είναι η αποτυχημένη προσπάθεια να δώσεις διάρκεια σε ένα τυχαίο γεγονός!

«Να παντρευτεί κανείς ή να μην παντρευτεί;» ρώτησε κάποτε ο Αλκιβιάδης τον Σωκράτη. Κι εκείνος του απάντησε: «Eίτε κάνεις το ένα, είτε το άλλο, πάλι θα το μετανοιώσεις!» Αυτό είναι ένα από τα πιο διαχρονικά ερωτήματα που υπάρχουν…

«Ο γάμος είναι ένα φρούριο που όσοι είναι απ`έξω θέλουν να μπουν, όσοι είναι μέσα θέλουν να βγουν». είναι ακόμα μία φράση που αποδίδεται στο Σωκράτη… Πόσο δίκιο είχε θα προσθέσω κι εγώ, αλλά και ίσως και πολλοί άλλοι μαζί μ`εμένα…

Από τον καιρό που έγινε το πρώτο γαμήλιο πάρτι στην Κανά της Γαλιλαίας, το μυστήριο του γάμου έχει αμφισβητηθεί ουκ ολίγες φορές. Σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, όλα δείχνουν να διαφωνούν με οτιδήποτε «αιώνιο», πόσο μάλλον με ένα θεσμό που τεκμηριώνεται με μια απλή ληξιαρχική σφραγίδα.

Νομίζω ότι τελικά δεν είναι τυχαίο το ότι ο γάμος θεωρείται “μυστήριο”-κάτι δηλαδή ακατανόητο και ανεξήγητο για την ανθρώπινη σκέψη και κρίση. Μάλλον σκεπάζεται από ένα λευκό και κομψό πέπλο μυστηρίου…

Οι γάμοι, στο παρελθόν, κρατούσαν πολλά χρόνια… Αν ήταν ευτυχισμένοι ή όχι… δεν το ξέρω.. Αυτό όμως που μπορώ να πω με σιγουριά είναι ότι τώρα πια οι άνθρωποι δεν συμβιβάζονται με καταστάσεις που δεν τους ευχαριστούν…

Και ευτυχώς τώρα πια, οι μόνοι που πιστεύουν ότι “το νυφικό” είναι το πολυπόθητο διαβατήριο για τον παράδεισο είναι τα περιοδικά γάμου και οι αιρέσεις..

Οι περισσότερες σχέσεις που οδηγούνται στα σκαλιά της εκκλησίας ή του δημαρχείου, ξεκινούν με ένα συναρπαστικό συναίσθημα -τον έρωτα. Ένα μεθυστικό φτερούγισμα που συγκλονίζει και συνεπαίρνει τόσο πολύ ώστε να αποφασίσουμε να ζήσουμε με κάποιον και να τον παντρευτούμε… Πώς είναι δυνατόν όλα αυτά τα υπέροχα που νιώθουμε για κάποιον σταδιακά να εξευτελίζονται με διαφωνίες, τσακωμούς και οργισμένα ξεσπάσματα; Η επικοινωνία να μεταμορφώνεται σε σιωπή και η αγάπη να καταλήγει σε θυμό ή ακόμα και μίσος;

Πολλοί μπορεί να αναρωτιόμαστε γιατί η δική μας πολλά υποσχόμενη σχέση να φθαρεί. Ακούγοντας τον περίγυρο, διαβάζοντας στατιστικές ή εγχειρίδια ειδικών, ανακαλύπτουμε με πίκρα και ανακούφιση ίσως, πως η δική μας περίπτωση δεν είναι κάτι το ξεχωριστό. Τόσες και τόσες σχέσεις που ξεκίνησαν με τους καλύτερους οιωνούς, έφθασαν στην κρίση ακολουθώντας ανάλογη πορεία.

Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στους δύο γάμους αντιστοιχεί ένα διαζύγιο, ενώ στη χώρα μας η αναλογία βρίσκεται στους τρεις προς έναν.

Ας ξεκινήσουμε, όμως, την ιστορία μας -που μπορεί κάτι να θυμίζει σε όλους μας- από την αρχή…

Γνωρίζουμε έναν άνθρωπο που μας κάνει το πολυπόθητο «κλικ» και νιώθουμε τόσο τυχεροί…

Οι πρώτες συναντήσεις είναι γεμάτες εκμυστηρεύσεις… Το αντικείμενο του έρωτά μας, όσο κι αν φαντάζει οικείο, παραμένει άγνωστο. Νιώθουμε μοναδικά και προκειμένου να μην διαταράξουμε «την μαγεία» προβάλλουμε τον ωραίο και καλό εαυτό μας.

Τραγικό λάθος. Παγίδα που οι περισσότεροι δεν ξεφεύγουμε από εκείνη… Με αυτό τον τρόπο, επαναπροσδιορίζουμε τις συνήθειές μας και κατ’επέκταση την προσωπικότητά μας. Μπορεί να υπάρχουν σημάδια που δείχνουν ότι κάτι ίσως δεν μας ταιριάζει, αλλά εμείς προτιμούμε να ωραιοποιήσουμε τις καταστάσεις. Είμαστε πεπεισμένοι πως αυτή η σχέση θα λειτουργήσει. Έχουμε έντονη την ανάγκη και την επιθυμία να αρέσουμε ο ένας στον άλλο. Παγιδευόμαστε. Εμπλεκόμαστε, συνειδητά ή ασυνείδητα, σε ένα επικίνδυνο παιχνίδι του «φαίνεσθαι» και όχι του «είναι».

Πείθουμε τον εαυτό μας ότι ο σύντροφός μας είναι μια εξιδανικευμένη μορφή -ένα μείγμα εραστή, φίλου, γονιού, συνεργάτη- ελπίζοντας πως θα μας βοηθήσει να ικανοποιήσουμε κάθε ανάγκη μας. Όλα μοιάζουν μαγικά, ονειρεμένα! Απόλυτη επικοινωνία, υπέροχο σεξ, μεγάλη τρυφερότητα. Πιστεύουμε πως έχουμε βρει εκείνο το «άλλο μισό» που αναφέρει η θεωρία του Αριστοφάνη.

Κι έρχεται η στιγμή που αποφασίζουμε για το σημαντικό βήμα του γάμου, με την ελπίδα ότι με αυτή τη νέα συνθήκη ζωής κατοχυρώνουμε εσαεί ρομαντικό έρωτα, σεξουαλική ικανοποίηση και εκείνη την πολυπόθητη ασφάλεια.

Αρχικά, όλα μπορεί να δείχνουν πως λειτουργούν τέλεια. Σχεδόν συγχωνευόμαστε, αλληλοστηριζόμαστε δημιουργώντας μια αμοιβαία και έντονη εξάρτηση. Πετυχαίνουμε να νιώθουμε προστατευμένοι και ασφαλείς. Συμβιβαζόμαστε, όσον αφορά τις ανάγκες μας για να ευχαριστήσουμε ο ένας τον άλλο, ακόμα και αν βρίσκουμε «χαριτωμένες» κάποιες ενοχλητικές -αντικειμενικά- συνήθειες. Παραβλέπουμε πολλά και φυσικά φοράμε παρωπίδες και δεν ακούμε τη γνώμη κανενός!

Ο καιρός περνάει, τα καθημερινά προβλήματα και οι ευθύνες που έχουμε να αντιμετωπίσουμε από κοινού σαν ζευγάρι, εισβάλλουν έντονα στη ζωή μας. Ο ερχομός ενός ή περισσότερων παιδιών – αν και είναι υπέροχο γεγονός- μπορεί να φέρει τεράστια αναστάτωση στην ισορροπία μας. Ο χρόνος που είχαμε οι δυο μας, εσύ κι εγώ, έχει “πάει περίπατο”.

Προβλήματα που εμφανίζονται από το πουθενά- η απώλεια εργασίας για παράδειγμα- κάνουν ακόμα χειρότερη την κατάσταση ανάμεσά μας. Στη σχέση μας εκτός από την πληκτική ρουτίνα, επικρατεί έντονος εκνευρισμός και γκρίνια.

«Σ’αγαπώ δίχως όρους» έμοιαζε να είχε διαβεβαιώσει ο ένας τον άλλον στην αρχή της γνωριμίας μας. Αλλά στην πορεία, όμως, ανακαλύψαμε πως τελικά υπήρχαν όροι τους οποίους ποτέ δεν εκφράσαμε ρητά. Κάπου εξαπατήσαμε, κάπου εξαπατηθήκαμε. Κι αρχίζουμε να απομακρυνόμαστε. Κάθε βήμα μάς φέρνει πιο μακριά από την ιδανική σχέση του χθες. Μπορεί να εξακολουθούμε να ζούμε μαζί, ωστόσο νιώθουμε προδομένοι κι εγκαταλελειμμένοι ο ένας από τον άλλο. Αυτή η αποξένωση μάς βυθίζει όλο και περισσότερο στη μοναξιά. Το παράδοξο είναι ότι όσο απομακρυνόμαστε ο ένας από τον άλλο, τόσο περισσότερο φοβόμαστε το χωρισμό. Επιλέγουμε την ένοχη σιωπή νιώθοντας αδύναμοι να δώσουμε την λύση, και περιμένουμε από τον άλλο να το αποφασίσει… Ή ακόμα και από έναν “από μηχανής Θεό”…

Η “επικοινωνία” στη σχέση μας είναι πια άγνωστη λέξη. Δεν μιλάμε πια την ίδια γλώσσα, δεν συμπάσχουμε, απλά συνεχίζουμε να συνυπάρχουμε κάτω από την ίδια στέγη… Να τρώμε, να κοιμόμαστε μαζί, να βγαίνουμε μαζί, να χαμογελάμε μπροστά σε τρίτους, μαζί… Αλλά…

Συναίσθημα πια δεν υπάρχει. Και αυτό είναι που μας χωρίζει. Αποτέλεσμα; Να καταφεύγουμε σε υποκατάστατα: παιδιά, δουλειά, φίλοι, γονείς, χόμπι, ερωμένες και εραστές γίνονται οι σωτήριοι τρίτοι που καλύπτουν τα κενά μας.

Περνάει ο καιρός αναβάλλοντας καθημερινά την απόφαση του τυπικού χωρισμού για αργότερα…

Ο κλοιός όμως έχει στενέψει τόσο πολύ που νοιώθουμε πως το μόνο που έχει απομείνει είναι απόγνωση και θυμός.

Η συνέχεια της ιστορίας είναι λίγο πολύ γνωστή. Μπορεί να καταφέρουμε με τη βοήθεια κάποιου ειδικού και με ισχυρή θέληση να δώσουμε ευκαιρία στο γάμο μας να ξαναγεννηθεί μέσα από τις στάχτες του. Λένε, βέβαια, πως όταν ραγίσει το γυαλί, δεν ξανακολλάει. Και νομίζω πως αυτή είναι η μεγάλη αλήθεια…

Μπορεί ένας από τους δυο μας -ή και οι δυο μας- να μην έχουμε την διάθεση και την θέληση να προσπαθήσουμε γιατί δεν υπάρχει λόγος πια. Αν ο εγωισμός κυριαρχεί, τότε η κατάσταση δυσκολεύει ακόμα περισσότερο. Αν το ενδιαφέρον μας επικεντρώνεται σε τρίτο πρόσωπο και δεν είμαστε μόνο «εμείς οι δύο» στο «κάδρο» τότε… ο επίσημος χωρισμός είναι χωρίς δεύτερη σκέψη μονόδρομος.

Σίγουρα δεν υπάρχει «συνταγή» για να σωθεί ένας γάμος. Άλλωστε, κάθε περίπτωση είναι διαφορετική.

“Γάμος είναι η αποτυχημένη προσπάθεια να δώσεις διάρκεια σε ένα τυχαίο γεγονός…” είπε κάποτε η μεγαλύτερη ιδιοφυία:  ο Αινστάιν! Αυτό που μου έκανε μεγάλη εντύπωση δεν ήταν τα λόγια του αλλά η μεγάλη ανταπόκριση που βρήκε ένα κείμενο με αυτόν τον τίτλο. Το συμπέρασμά μου είναι πως ο γάμος αποτελεί “ανοιχτή πληγή” για πολύ κόσμο…

Όμως είτε είμαστε παντρεμένοι, χωρισμένοι ή ανύπαντροι, είτε βρισκόμαστε σε κάποια σχέση, είτε περνάμε κάποια μοναχική περίοδο, είναι καλό να γνωρίζουμε κάποια βασικά πράγματα που καθορίζουν την ερωτική και συναισθηματική μας συμπεριφορά. Όλοι οι άνθρωποι, άντρες και γυναίκες σ` αυτόν τον τομέα διαμορφώνονται συναισθηματικά από κάποιους παράγοντες που ισχύουν για όλους. Και αυτή οι παράγοντες είναι η βιολογία μας, η προσωπική μας ψυχολογία, το “συναισθηματικό” DNA μας, η “γονεϊκή εντολή” το παράδειγμα των γονιών μας δηλαδή και από το κοινωνικό περιβάλλον.

Από όλα αυτά τον αρχικό καθοριστικό ρόλο παίζει η βιολογία μας. Η οποία σε σχέση με το θέμα που συζητάμε περιλαμβάνει τον έναν από τους δυο “κυρίαρχους” της ζωής μας. Και αυτό δεν είναι άλλο από το Ένστικτο Αναπαραγωγής. Το Ένστικτο Αναπαραγωγής είναι “κυρίαρχος” στην ζωή μας και αυτό είναι καλό να μην το ξεχνάμε. Και είναι ένας “κυρίαρχος” που κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει, να ξεπεράσει ή να κοροϊδέψει. Όποιος επιχειρεί κάτι τέτοιο, είτε το συνειδητοποιεί είτε όχι, θα βρεθεί να αντιμετωπίζει περισσότερο ή λιγότερο σοβαρά προβλήματα υγείας, είτε σωματικά είτε ψυχολογικά.

Στις εποχές της προϊστορίας η συμπεριφορά μας που καθοριζόταν από το Ένστικτο Αναπαραγωγής, ήταν σχετικά απλή. Το αρσενικό ως δυνατότερο βιολογικά, διάλεγε αυτή που του άρεσε και αν μπορούσε να επικρατήσει και απέναντι στον ανταγωνισμό των άλλων αρσενικών, κρατούσε το “έπαθλο” για τον εαυτό του. Αν έβρισκε και κάποια άλλη είχε και κάποια άλλη. Αν βαριόταν αυτήν που είχε ή όλες μαζί, στην καλύτερη περίπτωση απλώς τις άφηνε. Στην χειρότερη τις σκότωνε. Η δυνατότητα του αρσενικού να έχει πολλές συντρόφους στις εποχές της προϊστορίας, ήταν απλώς πρόνοια της Φύσης. Ένα αρσενικό μπορεί θεωρητικά να αποκτήσει τόσους απογόνους, όσους και τα θηλυκά που θα είχε. Ένα θηλυκό όσους συντρόφους και να είχε θα τεκνοποιούσε μόνο από έναν. Γι’ αυτό άλλωστε εξ αιτίας αυτής της βασικής πρόνοιας της Φύσης, σε πολλές αρχαϊκές κοινωνίες, οι άντρες μπορούσαν να έχουν πολλές συντρόφους “νόμιμες” ή “παράνομες”.

Καθώς όμως άρχισαν να σχηματίζονται με την πάροδο των αιώνων κοινωνικές δομές, οι ανθρώπινες σχέσεις άρχισαν να διαμορφώνονται και με οικονομικά κριτήρια και άλλα κοινωνικά κριτήρια.

Στην εποχή μας, έτσι όπως εξελιχθήκαμε κοινωνικά, το Ένστικτο Αναπαραγωγής, έχει χωριστεί σε δυο ξεκάθαρες τάσεις. Η μια είναι η βασική τάση μας να είμαστε μέρος ενός ζεύγους. Το ζευγάρωμα, η δημιουργία μόνιμης και σταθερής σχέσης, που με γάμο ή χωρίς γάμο, δημιουργεί απογόνους, η δημιουργία οικογένειας είναι βασική ανθρώπινη τάση. Η ανάγκη της συντροφικότητας, είναι μια από τις βασικές δομές της ανθρώπινης κοινωνικής ψυχολογίας.

Η άλλη όμως βασική μας τάση, είτε είμαστε άντρες ή γυναίκες, αυτή που επίσης διαμορφώνεται από το Ένστικτο Αναπαραγωγής, είναι για ανεξάντλητους ερωτικούς συντρόφους, μια και το ένστικτο μας απλώς “θέλει”, ότι προσελκύει κατ` αρχάς το αισθητικό του κριτήριο. Ο κοινωνικός καθωσπρεπισμός κάνει πολλούς από εμάς να αγνοούν αυτήν την βασική παράμετρο της ανθρώπινης φύσης.

Στην αρχή μιας σχέσης, που ίσως οδηγήσει και γρήγορα σ` ένα γάμο, η έλξη που αισθανόμαστε για το άλλο άτομο, κάνει αυτήν την βασική μας ανάγκη για ανεξάντλητους ερωτικούς συντρόφους να υποχωρεί.

Όμως ο καιρός περνάει και όπως έλεγε και κάποιος γνωστός μου: “Οι έρωτες είναι σαν τα γιαούρτια. Έχουν ημερομηνία λήξης”.

Αυτό σημαίνει ένα και μόνο πράγμα. Ότι αν παντρευτούμε, αργά ή γρήγορα, θα βρεθούμε σε εσωτερική σύγκρουση. Ένα μέρος μας, ιδίως αν με τον σύντροφο μας έχουμε αποκτήσει παιδιά, θα θέλει η σχέση μας και ο γάμος μας να επιβιώσει. Αλλά ένα άλλο μέρος μας, θα αναζητά καινούργιους συντρόφους. Αυτή είναι μια πραγματικότητα που πολλοί θέλουν να την αγνοούν. Αλλά όπως έλεγε και ο Μαρξ “η πραγματικότητα είναι πολύ επίμονη”.

Υπάρχουν και εκείνες οι ευτυχείς σχέσεις που μπορεί ο έρωτας να διατηρηθεί. Αλλά αυτό απαιτεί πολύ μεγάλη τύχη και εξαιρετικά σπάνιες συμπτώσεις. Στατιστικά είναι πολύ λίγες. Υπάρχουν και εκείνες οι επίσης ευτυχείς σχέσεις που ο έρωτας μπορεί να δώσει την θέση του στην αγάπη και έτσι η σχέση να διατηρηθεί πάνω σε μια άλλη βάση. Οι λόγοι που μια σχέση διατηρείται παρ` όλο που οι αρχικοί λόγοι που έκαναν δυο ανθρώπους να βρεθούν μαζί, είναι συνήθως ψυχολογικοί. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι λίγοι είναι εκείνοι, που μπορούν να ζήσουν μια μοναχική ζωή. Η μοναξιά τρομάζει τους περισσότερους.

Στις μέρες μας ο γάμος έχει προσαρμοστεί κι αυτός στα δεδομένα της εποχής μας. Απλώς κρατάει όσο κρατάει. Η εποχή μας διαθέτει πολύ περισσότερη πληροφορία από παλιότερα, πολύ περισσότερες ευκαιρίες και επίσης πια το διαζύγιο δεν αποτελεί κοινωνική “ντροπή”.

Ένα μόνο μπορούμε να συμπεράνουμε. Ο γάμος δεν είναι εύκολη υπόθεση. Αν θέλουμε να διατηρηθεί αυτό απαιτεί μεγάλη προσπάθεια, αν υπάρχουν οι λόγοι να κάνει κανείς αυτήν την προσπάθεια. Όπως ο κάθε άνθρωπος είναι μια μοναδική περίπτωση έτσι και ο κάθε γάμος είναι μια μοναδική περίπτωση.

Εξ άλλου όπως έλεγε και ο Χάμφρευ Μπόγκαρτ “Ο πιο γρήγορος δρόμος για το διαζύγιο είναι ο γάμος”.

«Να παντρευτεί κανείς ή να μην παντρευτεί;» ρώτησε κάποτε ο Αλκιβιάδης τον Σωκράτη. Κι εκείνος του απάντησε: «Eίτε κάνεις το ένα, είτε το άλλο, πάλι θα το μετανοιώσεις!» Αυτό είναι ένα από τα πιο διαχρονικά ερωτήματα που υπάρχουν…

«Ο γάμος είναι ένα φρούριο που όσοι είναι απ`έξω θέλουν να μπουν, όσοι είναι μέσα θέλουν να βγουν». είναι ακόμα μία φράση που αποδίδεται στο Σωκράτη… Πόσο δίκιο είχε θα προσθέσω κι εγώ, αλλά και ίσως και πολλοί άλλοι μαζί μ`εμένα…

Από τον καιρό που έγινε το πρώτο γαμήλιο πάρτι στην Κανά της Γαλιλαίας, το μυστήριο του γάμου έχει αμφισβητηθεί ουκ ολίγες φορές. Σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, όλα δείχνουν να διαφωνούν με οτιδήποτε «αιώνιο», πόσο μάλλον με ένα θεσμό που τεκμηριώνεται με μια απλή ληξιαρχική σφραγίδα.

Νομίζω ότι τελικά δεν είναι τυχαίο το ότι ο γάμος θεωρείται “μυστήριο”-κάτι δηλαδή ακατανόητο και ανεξήγητο για την ανθρώπινη σκέψη και κρίση. Μάλλον σκεπάζεται από ένα λευκό και κομψό πέπλο μυστηρίου…

Οι γάμοι, στο παρελθόν, κρατούσαν πολλά χρόνια… Αν ήταν ευτυχισμένοι ή όχι… δεν το ξέρω.. Αυτό όμως που μπορώ να πω με σιγουριά είναι ότι τώρα πια οι άνθρωποι δεν συμβιβάζονται με καταστάσεις που δεν τους ευχαριστούν…

Και ευτυχώς τώρα πια, οι μόνοι που πιστεύουν ότι “το νυφικό” είναι το πολυπόθητο διαβατήριο για τον παράδεισο είναι τα περιοδικά γάμου και οι αιρέσεις..

Οι περισσότερες σχέσεις που οδηγούνται στα σκαλιά της εκκλησίας ή του δημαρχείου, ξεκινούν με ένα συναρπαστικό συναίσθημα -τον έρωτα. Ένα μεθυστικό φτερούγισμα που συγκλονίζει και συνεπαίρνει τόσο πολύ ώστε να αποφασίσουμε να ζήσουμε με κάποιον και να τον παντρευτούμε… Πώς είναι δυνατόν όλα αυτά τα υπέροχα που νιώθουμε για κάποιον σταδιακά να εξευτελίζονται με διαφωνίες, τσακωμούς και οργισμένα ξεσπάσματα; Η επικοινωνία να μεταμορφώνεται σε σιωπή και η αγάπη να καταλήγει σε θυμό ή ακόμα και μίσος;

Πολλοί μπορεί να αναρωτιόμαστε γιατί η δική μας πολλά υποσχόμενη σχέση να φθαρεί. Ακούγοντας τον περίγυρο, διαβάζοντας στατιστικές ή εγχειρίδια ειδικών, ανακαλύπτουμε με πίκρα και ανακούφιση ίσως, πως η δική μας περίπτωση δεν είναι κάτι το ξεχωριστό. Τόσες και τόσες σχέσεις που ξεκίνησαν με τους καλύτερους οιωνούς, έφθασαν στην κρίση ακολουθώντας ανάλογη πορεία.

Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στους δύο γάμους αντιστοιχεί ένα διαζύγιο, ενώ στη χώρα μας η αναλογία βρίσκεται στους τρεις προς έναν.

Ας ξεκινήσουμε, όμως, την ιστορία μας -που μπορεί κάτι να θυμίζει σε όλους μας- από την αρχή…

Γνωρίζουμε έναν άνθρωπο που μας κάνει το πολυπόθητο «κλικ» και νιώθουμε τόσο τυχεροί…

Οι πρώτες συναντήσεις είναι γεμάτες εκμυστηρεύσεις… Το αντικείμενο του έρωτά μας, όσο κι αν φαντάζει οικείο, παραμένει άγνωστο. Νιώθουμε μοναδικά και προκειμένου να μην διαταράξουμε «την μαγεία» προβάλλουμε τον ωραίο και καλό εαυτό μας.

Τραγικό λάθος. Παγίδα που οι περισσότεροι δεν ξεφεύγουμε από εκείνη… Με αυτό τον τρόπο, επαναπροσδιορίζουμε τις συνήθειές μας και κατ’επέκταση την προσωπικότητά μας. Μπορεί να υπάρχουν σημάδια που δείχνουν ότι κάτι ίσως δεν μας ταιριάζει, αλλά εμείς προτιμούμε να ωραιοποιήσουμε τις καταστάσεις. Είμαστε πεπεισμένοι πως αυτή η σχέση θα λειτουργήσει. Έχουμε έντονη την ανάγκη και την επιθυμία να αρέσουμε ο ένας στον άλλο. Παγιδευόμαστε. Εμπλεκόμαστε, συνειδητά ή ασυνείδητα, σε ένα επικίνδυνο παιχνίδι του «φαίνεσθαι» και όχι του «είναι».

Πείθουμε τον εαυτό μας ότι ο σύντροφός μας είναι μια εξιδανικευμένη μορφή -ένα μείγμα εραστή, φίλου, γονιού, συνεργάτη- ελπίζοντας πως θα μας βοηθήσει να ικανοποιήσουμε κάθε ανάγκη μας. Όλα μοιάζουν μαγικά, ονειρεμένα! Απόλυτη επικοινωνία, υπέροχο σεξ, μεγάλη τρυφερότητα. Πιστεύουμε πως έχουμε βρει εκείνο το «άλλο μισό» που αναφέρει η θεωρία του Αριστοφάνη.

Κι έρχεται η στιγμή που αποφασίζουμε για το σημαντικό βήμα του γάμου, με την ελπίδα ότι με αυτή τη νέα συνθήκη ζωής κατοχυρώνουμε εσαεί ρομαντικό έρωτα, σεξουαλική ικανοποίηση και εκείνη την πολυπόθητη ασφάλεια.

Αρχικά, όλα μπορεί να δείχνουν πως λειτουργούν τέλεια. Σχεδόν συγχωνευόμαστε, αλληλοστηριζόμαστε δημιουργώντας μια αμοιβαία και έντονη εξάρτηση. Πετυχαίνουμε να νιώθουμε προστατευμένοι και ασφαλείς. Συμβιβαζόμαστε, όσον αφορά τις ανάγκες μας για να ευχαριστήσουμε ο ένας τον άλλο, ακόμα και αν βρίσκουμε «χαριτωμένες» κάποιες ενοχλητικές -αντικειμενικά- συνήθειες. Παραβλέπουμε πολλά και φυσικά φοράμε παρωπίδες και δεν ακούμε τη γνώμη κανενός!

Ο καιρός περνάει, τα καθημερινά προβλήματα και οι ευθύνες που έχουμε να αντιμετωπίσουμε από κοινού σαν ζευγάρι, εισβάλλουν έντονα στη ζωή μας. Ο ερχομός ενός ή περισσότερων παιδιών – αν και είναι υπέροχο γεγονός- μπορεί να φέρει τεράστια αναστάτωση στην ισορροπία μας. Ο χρόνος που είχαμε οι δυο μας, εσύ κι εγώ, έχει “πάει περίπατο”.

Προβλήματα που εμφανίζονται από το πουθενά- η απώλεια εργασίας για παράδειγμα- κάνουν ακόμα χειρότερη την κατάσταση ανάμεσά μας. Στη σχέση μας εκτός από την πληκτική ρουτίνα, επικρατεί έντονος εκνευρισμός και γκρίνια.

«Σ’αγαπώ δίχως όρους» έμοιαζε να είχε διαβεβαιώσει ο ένας τον άλλον στην αρχή της γνωριμίας μας. Αλλά στην πορεία, όμως, ανακαλύψαμε πως τελικά υπήρχαν όροι τους οποίους ποτέ δεν εκφράσαμε ρητά. Κάπου εξαπατήσαμε, κάπου εξαπατηθήκαμε. Κι αρχίζουμε να απομακρυνόμαστε. Κάθε βήμα μάς φέρνει πιο μακριά από την ιδανική σχέση του χθες. Μπορεί να εξακολουθούμε να ζούμε μαζί, ωστόσο νιώθουμε προδομένοι κι εγκαταλελειμμένοι ο ένας από τον άλλο. Αυτή η αποξένωση μάς βυθίζει όλο και περισσότερο στη μοναξιά. Το παράδοξο είναι ότι όσο απομακρυνόμαστε ο ένας από τον άλλο, τόσο περισσότερο φοβόμαστε το χωρισμό. Επιλέγουμε την ένοχη σιωπή νιώθοντας αδύναμοι να δώσουμε την λύση, και περιμένουμε από τον άλλο να το αποφασίσει… Ή ακόμα και από έναν “από μηχανής Θεό”…

Η “επικοινωνία” στη σχέση μας είναι πια άγνωστη λέξη. Δεν μιλάμε πια την ίδια γλώσσα, δεν συμπάσχουμε, απλά συνεχίζουμε να συνυπάρχουμε κάτω από την ίδια στέγη… Να τρώμε, να κοιμόμαστε μαζί, να βγαίνουμε μαζί, να χαμογελάμε μπροστά σε τρίτους, μαζί… Αλλά…

Συναίσθημα πια δεν υπάρχει. Και αυτό είναι που μας χωρίζει. Αποτέλεσμα; Να καταφεύγουμε σε υποκατάστατα: παιδιά, δουλειά, φίλοι, γονείς, χόμπι, ερωμένες και εραστές γίνονται οι σωτήριοι τρίτοι που καλύπτουν τα κενά μας.

Περνάει ο καιρός αναβάλλοντας καθημερινά την απόφαση του τυπικού χωρισμού για αργότερα…

Ο κλοιός όμως έχει στενέψει τόσο πολύ που νοιώθουμε πως το μόνο που έχει απομείνει είναι απόγνωση και θυμός.

Η συνέχεια της ιστορίας είναι λίγο πολύ γνωστή. Μπορεί να καταφέρουμε με τη βοήθεια κάποιου ειδικού και με ισχυρή θέληση να δώσουμε ευκαιρία στο γάμο μας να ξαναγεννηθεί μέσα από τις στάχτες του. Λένε, βέβαια, πως όταν ραγίσει το γυαλί, δεν ξανακολλάει. Και νομίζω πως αυτή είναι η μεγάλη αλήθεια…

Μπορεί ένας από τους δυο μας -ή και οι δυο μας- να μην έχουμε την διάθεση και την θέληση να προσπαθήσουμε γιατί δεν υπάρχει λόγος πια. Αν ο εγωισμός κυριαρχεί, τότε η κατάσταση δυσκολεύει ακόμα περισσότερο. Αν το ενδιαφέρον μας επικεντρώνεται σε τρίτο πρόσωπο και δεν είμαστε μόνο «εμείς οι δύο» στο «κάδρο» τότε… ο επίσημος χωρισμός είναι χωρίς δεύτερη σκέψη μονόδρομος.

Σίγουρα δεν υπάρχει «συνταγή» για να σωθεί ένας γάμος. Άλλωστε, κάθε περίπτωση είναι διαφορετική.

“Γάμος είναι η αποτυχημένη προσπάθεια να δώσεις διάρκεια σε ένα τυχαίο γεγονός…” είπε κάποτε η μεγαλύτερη ιδιοφυία:  ο Αινστάιν! Αυτό που μου έκανε μεγάλη εντύπωση δεν ήταν τα λόγια του αλλά η μεγάλη ανταπόκριση που βρήκε ένα κείμενο με αυτόν τον τίτλο. Το συμπέρασμά μου είναι πως ο γάμος αποτελεί “ανοιχτή πληγή” για πολύ κόσμο…

Όμως είτε είμαστε παντρεμένοι, χωρισμένοι ή ανύπαντροι, είτε βρισκόμαστε σε κάποια σχέση, είτε περνάμε κάποια μοναχική περίοδο, είναι καλό να γνωρίζουμε κάποια βασικά πράγματα που καθορίζουν την ερωτική και συναισθηματική μας συμπεριφορά. Όλοι οι άνθρωποι, άντρες και γυναίκες σ` αυτόν τον τομέα διαμορφώνονται συναισθηματικά από κάποιους παράγοντες που ισχύουν για όλους. Και αυτή οι παράγοντες είναι η βιολογία μας, η προσωπική μας ψυχολογία, το “συναισθηματικό” DNA μας, η “γονεϊκή εντολή” το παράδειγμα των γονιών μας δηλαδή και από το κοινωνικό περιβάλλον.

Από όλα αυτά τον αρχικό καθοριστικό ρόλο παίζει η βιολογία μας. Η οποία σε σχέση με το θέμα που συζητάμε περιλαμβάνει τον έναν από τους δυο “κυρίαρχους” της ζωής μας. Και αυτό δεν είναι άλλο από το Ένστικτο Αναπαραγωγής. Το Ένστικτο Αναπαραγωγής είναι “κυρίαρχος” στην ζωή μας και αυτό είναι καλό να μην το ξεχνάμε. Και είναι ένας “κυρίαρχος” που κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει, να ξεπεράσει ή να κοροϊδέψει. Όποιος επιχειρεί κάτι τέτοιο, είτε το συνειδητοποιεί είτε όχι, θα βρεθεί να αντιμετωπίζει περισσότερο ή λιγότερο σοβαρά προβλήματα υγείας, είτε σωματικά είτε ψυχολογικά.

Στις εποχές της προϊστορίας η συμπεριφορά μας που καθοριζόταν από το Ένστικτο Αναπαραγωγής, ήταν σχετικά απλή. Το αρσενικό ως δυνατότερο βιολογικά, διάλεγε αυτή που του άρεσε και αν μπορούσε να επικρατήσει και απέναντι στον ανταγωνισμό των άλλων αρσενικών, κρατούσε το “έπαθλο” για τον εαυτό του. Αν έβρισκε και κάποια άλλη είχε και κάποια άλλη. Αν βαριόταν αυτήν που είχε ή όλες μαζί, στην καλύτερη περίπτωση απλώς τις άφηνε. Στην χειρότερη τις σκότωνε. Η δυνατότητα του αρσενικού να έχει πολλές συντρόφους στις εποχές της προϊστορίας, ήταν απλώς πρόνοια της Φύσης. Ένα αρσενικό μπορεί θεωρητικά να αποκτήσει τόσους απογόνους, όσους και τα θηλυκά που θα είχε. Ένα θηλυκό όσους συντρόφους και να είχε θα τεκνοποιούσε μόνο από έναν. Γι’ αυτό άλλωστε εξ αιτίας αυτής της βασικής πρόνοιας της Φύσης, σε πολλές αρχαϊκές κοινωνίες, οι άντρες μπορούσαν να έχουν πολλές συντρόφους “νόμιμες” ή “παράνομες”.

Καθώς όμως άρχισαν να σχηματίζονται με την πάροδο των αιώνων κοινωνικές δομές, οι ανθρώπινες σχέσεις άρχισαν να διαμορφώνονται και με οικονομικά κριτήρια και άλλα κοινωνικά κριτήρια.

Στην εποχή μας, έτσι όπως εξελιχθήκαμε κοινωνικά, το Ένστικτο Αναπαραγωγής, έχει χωριστεί σε δυο ξεκάθαρες τάσεις. Η μια είναι η βασική τάση μας να είμαστε μέρος ενός ζεύγους. Το ζευγάρωμα, η δημιουργία μόνιμης και σταθερής σχέσης, που με γάμο ή χωρίς γάμο, δημιουργεί απογόνους, η δημιουργία οικογένειας είναι βασική ανθρώπινη τάση. Η ανάγκη της συντροφικότητας, είναι μια από τις βασικές δομές της ανθρώπινης κοινωνικής ψυχολογίας.

Η άλλη όμως βασική μας τάση, είτε είμαστε άντρες ή γυναίκες, αυτή που επίσης διαμορφώνεται από το Ένστικτο Αναπαραγωγής, είναι για ανεξάντλητους ερωτικούς συντρόφους, μια και το ένστικτο μας απλώς “θέλει”, ότι προσελκύει κατ` αρχάς το αισθητικό του κριτήριο. Ο κοινωνικός καθωσπρεπισμός κάνει πολλούς από εμάς να αγνοούν αυτήν την βασική παράμετρο της ανθρώπινης φύσης.

Στην αρχή μιας σχέσης, που ίσως οδηγήσει και γρήγορα σ` ένα γάμο, η έλξη που αισθανόμαστε για το άλλο άτομο, κάνει αυτήν την βασική μας ανάγκη για ανεξάντλητους ερωτικούς συντρόφους να υποχωρεί.

Όμως ο καιρός περνάει και όπως έλεγε και κάποιος γνωστός μου: “Οι έρωτες είναι σαν τα γιαούρτια. Έχουν ημερομηνία λήξης”.

Αυτό σημαίνει ένα και μόνο πράγμα. Ότι αν παντρευτούμε, αργά ή γρήγορα, θα βρεθούμε σε εσωτερική σύγκρουση. Ένα μέρος μας, ιδίως αν με τον σύντροφο μας έχουμε αποκτήσει παιδιά, θα θέλει η σχέση μας και ο γάμος μας να επιβιώσει. Αλλά ένα άλλο μέρος μας, θα αναζητά καινούργιους συντρόφους. Αυτή είναι μια πραγματικότητα που πολλοί θέλουν να την αγνοούν. Αλλά όπως έλεγε και ο Μαρξ “η πραγματικότητα είναι πολύ επίμονη”.

Υπάρχουν και εκείνες οι ευτυχείς σχέσεις που μπορεί ο έρωτας να διατηρηθεί. Αλλά αυτό απαιτεί πολύ μεγάλη τύχη και εξαιρετικά σπάνιες συμπτώσεις. Στατιστικά είναι πολύ λίγες. Υπάρχουν και εκείνες οι επίσης ευτυχείς σχέσεις που ο έρωτας μπορεί να δώσει την θέση του στην αγάπη και έτσι η σχέση να διατηρηθεί πάνω σε μια άλλη βάση. Οι λόγοι που μια σχέση διατηρείται παρ` όλο που οι αρχικοί λόγοι που έκαναν δυο ανθρώπους να βρεθούν μαζί, είναι συνήθως ψυχολογικοί. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι λίγοι είναι εκείνοι, που μπορούν να ζήσουν μια μοναχική ζωή. Η μοναξιά τρομάζει τους περισσότερους.

Στις μέρες μας ο γάμος έχει προσαρμοστεί κι αυτός στα δεδομένα της εποχής μας. Απλώς κρατάει όσο κρατάει. Η εποχή μας διαθέτει πολύ περισσότερη πληροφορία από παλιότερα, πολύ περισσότερες ευκαιρίες και επίσης πια το διαζύγιο δεν αποτελεί κοινωνική “ντροπή”.

Ένα μόνο μπορούμε να συμπεράνουμε. Ο γάμος δεν είναι εύκολη υπόθεση. Αν θέλουμε να διατηρηθεί αυτό απαιτεί μεγάλη προσπάθεια, αν υπάρχουν οι λόγοι να κάνει κανείς αυτήν την προσπάθεια. Όπως ο κάθε άνθρωπος είναι μια μοναδική περίπτωση έτσι και ο κάθε γάμος είναι μια μοναδική περίπτωση.

Εξ άλλου όπως έλεγε και ο Χάμφρευ Μπόγκαρτ “Ο πιο γρήγορος δρόμος για το διαζύγιο είναι ο γάμος”.