«Ουδέν ανθρώπου δεινότερον πέλει…» Αριστοτέλης

Κι ενώ από όλους τους διάφορους κλάδους της Κοινωνιολογίας ο πλέον αξιόλογος είναι η Κοινωνιοβιολογία, γρήγορα την εξαφάνισε από το προσκήνιο ο διαφωτιστικός ανθρωπισμός που έχει επικρατήσει τα τελευταία τριακόσια χρόνια: «όχι, ο άνθρωπος δεν είναι άλλο ένα ζώο» (και μάλιστα το χειρότερο)!

Ας κοιταχτούμε στον καθρέφτη: λευκοί, μαύροι, κίτρινοι, κόκκινοι, είμαστε όλοι υποείδη του homo sapiens. Μέσα σε χρονικό διάστημα μόλις 70.000 χρόνων το ελάχιστα ανεκτικό και άκρως φονικό, όπως αποδείχτηκε, αυτό είδος homo εξαφάνισε όλους τους άλλους, μεγάλο μέρος της χλωρίδας και της πανίδας, έχει ως κύρια ασχολία του τον πόλεμο και την καταστροφή, είναι το μόνο είδος που βασανίζει και σκοτώνει ενδοοικογενειακά (τον/την σύντροφο, τα παιδιά του), που έχει εξαπλάσιο ποσοστό βίαιων θανάτων (εκτός πολέμων) από τα άλλα θηλαστικά, που διασκεδάζει με θεάματα βίας και θανάτου, με ανταγωνιστικά και συγκρουσιακά, «σπορ», που επιδίδεται σε φρικτές γενοκτονίες κι αποτρόπαια εγκλήματα. Αν έπρεπε να τον περιγράψουμε με μια μόνο λέξη, αυτή θα ήταν σίγουρα η «βία»…

Και κάποιοι αφελείς συνεχίζουν να πιστεύουν στην κατά βάθος καλή του φύση, να αποδίδουν τα αρνητικά είτε στην κοινωνία που διαφθείρει (ποιος διέφθειρε άραγε τους πρώτους διαφθορείς, Ζαν-Ζακ Ρουσσώ;), είτε στα διάφορα οικονομικο-κοινωνικά συστήματα (φταίει πάντα ο άνθρωπος και χτυπάμε τον καπιταλισμό, Καρλ Μαρξ;).

Τα σοβαρότερα προβλήματα του homo sapiens πηγάζουν από την αυτοϋπερεκτίμησή του, από την αδυναμία του να δεχτεί ότι, παρά τα θαυμαστά τεχνολογικά και πολιτιστικά του επιτεύγματα έχει εξελιχτεί ελάχιστα πνευματικά, ότι κατά βάθος παραμένει ένας αιμοσταγής βάρβαρος, ότι τα βασικά φονικά και καταστροφικά του ένστικτα διατηρούνται ανέπαφα και απλώς περιμένουν την κατάλληλη αφορμή για να εκδηλωθούν αιματηρά…

Να η κοινή βιολογική βάση των ανθρώπων, με τα υπόλοιπα έμβια όντα, η οποία όμως στην περίπτωσή του εκδηλώνεται συχνά με απείρως μεγαλύτερη ένταση.

1) Ο φόβος για το ξένο, το διαφορετικό. Αυτός ο φόβος υπάρχει σε ολόκληρο το ζωικό βασίλειο.

Το ξένο, το διαφορετικό εκλαμβάνεται ως πιθανή απειλή κι αντιμετωπίζεται ανάλογα, με επιφύλαξη, επιθετικότητα, συχνά και θανάτωση. Αυτή η αντιμετώπιση υπάρχει και προς τα διαφορετικά άτομα στο εσωτερικό του κάθε είδους που ζει σε ομάδες (αναπηρίες, δυσμορφίες, διαφορετικός χρωματισμός, κλπ.). Σε αυτή την περίπτωση οι βιολόγοι το αποδίδουν στην ενστικτώδη και ασυνείδητη αντίδραση των υγιών και φυσιολογικών εκπροσώπων του είδους, έτσι ώστε αυτό να διατηρήσει τη γονιδιακή καθαρότητά του. Εδώ έχουν τη βάση τους φαινόμενα όπως η ξενοφοβία, ο ρατσισμός, η μισαλλοδοξία.

2) Η εδαφική κυριαρχία. Όλα τα έμβια όντα, μονήρη και αγελαία, έχουν την αίσθηση του ζωτικού χώρου, της εδαφικής κυριαρχίας, και μάχονται γι’ αυτήν ενάντια σε κάθε εισβολέα. Όποτε το απαιτήσει η επιβίωσή τους, θα επιχειρήσουν επέκταση του χώρου αυτού εις βάρος άλλων αγελών και ειδών. Αυτή η μορφή «ιμπεριαλισμού» είναι διάχυτη στη Φύση, ο,τιδήποτε μπορεί να επεκταθεί, επεκτείνεται – συνήθως εις βάρος άλλων. Επομένως, όταν καταγγέλλουμε τον ανθρώπινο ιμπεριαλισμό ξεχνάμε ότι αυτό το φαινόμενο είναι πανταχού παρόν στη Φύση. Παράλληλα, είναι εξ ίσου φυσιολογικό το κάθε ζώο, η κάθε αγέλη να υπερασπίζονται τον ζωτικό τους χώρο εναντίον ξένων μεμονωμένων ατόμων ή αγελών που επιχειρούν να εισβάλλουν εντός του – π.χ. η αυξανόμενη αντίδραση των λαών των χωρών της Δύσης στην πλημμυρίδα προσφύγων και μεταναστών και η μοιραία άνοδος της ακροδεξιάς.

3) Η ιεραρχία της αγέλης. Σε κάθε είδος που ζει σε ομάδες δημιουργείται μια ιεραρχία με το κυρίαρχο αρσενικό ή τα κυρίαρχα αρσενικά (με κάποιες εξαιρέσεις – π.χ. μητριαρχία των υαινών) να επιβάλλονται στα υπόλοιπα, με σκοπό την εξασφάλιση πρόσβασης στα θηλυκά και τη διαιώνιση των γονιδίων τους. Η μόνη διαφορά στην ανθρώπινη αγέλη είναι ότι ο πανάρχαιος θεσμός του γάμου εξασφαλίζει τη διαιώνιση των γονιδίων σχεδόν όλων των αρσενικών και η επιβολή των κυρίαρχων αρσενικών είναι οικονομικο-κοινωνικο-πολιτικής φύσεως, με όλα τα αρνητικά που αυτό συνεπάγεται.

4) Λεηλασία πόρων-υποδούλωση-εκμετάλλευση. Στη Φύση το τρίπτυχο «λεηλασία πόρων-υποδούλωση-εκμετάλλευση» περιορίζεται σε ένα απειροελάχιστο ποσοστό των έμβιων όντων, συγκεκριμένα σε κάποια είδη εντόμων που ζουν σε οργανωμένες κοινωνίες (μυρμήγκια, σφήκες, κ.ά). Στον sapiens αποτελεί πάγια οικουμενική και διαχρονική πρακτική από τότε που υπάρχει η καταγραμμένη ιστορία του: η πιο εύκολη μέθοδος επιβίωσης ήταν ο σφαγιασμός ξένων φυλών/λαών και η λεηλασία των αγαθών τους. Στη δήθεν πολιτισμένη πρόσφατη περίοδο της ιστορίας μας έχει πάρει απλώς άλλες μορφές, πιο εκλεπτυσμένες και συγκαλυμμένες.

Η πεποίθηση, λοιπόν, ότι ο δήθεν «πολιτισμός» (στη κορύφωσή του, στον 20ο αιώνα, είχαμε δύο φρικτούς πολύνεκρους παγκόσμιους πολέμους, τα βιομηχανικά στρατόπεδα θανάτου των ναζί, τις κομμουνιστικές εκατόμβες και τα γκούλαγκ στο όνομα «μιας καλύτερης κοινωνίας»), οι διάφορες χριστιανογενείς θεωρίες και τα ευχολόγια του τύπου «όλοι αδέρφια είμαστε», «όλοι είμαστε ίσοι» (απέναντι στον Θεό), «αγάπα τον πλησίον σου ως σ’ εαυτόν», «αν έχεις δύο χιτώνες να δίνεις τον έναν», κλπ., (Διαφωτισμός και μετέπειτα ποικίλοι αναρχοαριστεροί «ανθρωπισμοί») μπορούν να αποτελέσουν αποτελεσματικό ανάχωμα απέναντι σε όλα αυτά τα πανάρχαια και πανίσχυρα ένστικτα, αποτελεί καθαρή ανθρώπινη παράνοια – αυτό που η Ψυχολογία ονομάζει «σύνδρομο αποφυγής της πραγματικότητας». Τρανή απόδειξη αποτελεί το γεγονός ότι όλες οι προσπάθειες καλυτέρευσης της ανθρώπινης κοινωνίας (διάφορες «προοδευτικές» επαναστάσεις, κομμουνιστικά πειράματα, κλπ.) κατέληξαν σε περαιτέρω χειροτέρευσή της.

Αυτό που είπε, πολύ σωστά, ο Αλέξις ντε Τοκβίλ για τους Γάλλους, ότι «κάνουν επαναστάσεις επειδή δεν μπορούν να κάνουν μεταρρυθμίσεις», ισχύει για όλους τους λαούς (προφανώς επειδή οι επαναστάσεις είναι πολύ πιο κοντά στη βίαιη φύση του sapiens). Ας περιοριστούμε λοιπόν στο εφικτό, σε συνεχείς διορθωτικές μεταρρυθμίσεις των κοινωνιών, αντί των συνολικών δήθεν προοδευτικών επαναστατικών κατεδαφίσεων στο όνομα του ανέφικτου. Ούτως ή άλλως, δυστυχώς, «η μεγάλη παγκόσμια οικογένεια των ανθρώπων αποτελεί μια ουτοπία αντάξια και της πιο μέτριας λογικής», (Λωτρεαμόν)…

Επίλογος

Είναι τουλάχιστον ακατανόητη, αν όχι αστεία, η εμμονή ορισμένων να κάνουν μάταιες και ευχολογικές ασκήσεις επί χάρτου για «ιδανικές κοινωνίες» χωρίς να λαμβάνουν υπ’ όψιν την αληθινή φύση του ανθρώπου, χωρίς να έχουν ιδέες και προτάσεις σε κάποια βασικά καθημερινά πράγματα που πρέπει να αλλάξουν, πρώτα απ’ όλα:

Να διδάσκεται στα παιδιά ότι ο homo sapiens είναι το πιο παράλογο και φονικό είδος που πέρασε από τον πλανήτη: αφού πρώτα εξαφάνισε τα 4-5 άλλα είδη homo που συνυπήρχαν μαζί του, στη συνέχεια ολόκληρη η ιστορία ήταν (και παραμένει) μια σειρά φονικών πολέμων, γενοκτονιών, και πάσης φύσεως φρικαλεοτήτων και καταστροφών…

Να διδάσκεται επίσης ότι αγαπημένη διασκέδαση του sapiens (δυστυχώς) ήταν και είναι η βία. Το μνημείο της ανθρώπινης βαρβαρότητας που λέγεται Κολοσσιαίο υπήρξε, επί τρεις αιώνες, μια τεράστια σκηνή βασανιστηρίων ανθρώπων και ζώων τα οποία απόλαυσαν σαδιστικά εκατομμύρια Ρωμαίοι πολίτες. Να σταματήσει η ηρωοποίηση και ο θαυμασμός των σφαγέων που έχει ως πρότυπο κάθε λαός, επειδή απλώς κατέσφαξαν και καθυπόταξαν άλλους λαούς…

Ακόμη και σήμερα γίνονται αποδεκτά πράγματα που δεν βοηθάνε καθόλου τον sapiens να αποκοπεί από τη βάρβαρη φύση του και το εγκληματικό παρελθόν του, αντιθέτως, του την υπενθυμίζουν συνεχώς. Σε κοινωνίες αφθονίας όπου δεν υπάρχει θέμα επιβίωσης, επιτρέπεται η βάρβαρη δραστηριότητα που λέγεται «κυνήγι», η οποία μάλιστα χαρακτηρίζεται «σπορ». Γίνονται αποδεκτά βίαια θεάματα, με τα οποία συνεχίζει να διασκεδάζει ο sapiens, παρά τον δήθεν «εκπολιτισμό» του: μονομαχίες ζώων και ανθρώπων-ζώων (ταυρομαχίες, κυνομαχίες, κοκορομαχίες, φιδομανγκουστομαχίες), βασανισμοί ζώων (ροντέο, τσίρκο, βίαια έθιμα), βίαια σπορ (μποξ, πάλη, κατς, κικ-μπόξινγκ, ράγκμπυ, αμερικανικό ποδόσφαιρο), ανταγωνιστικά ατομικά σπορ που προάγουν τη λατρεία του πρώτου (αγωνίσματα στίβου) και ήπια ομαδικά που κατευθύνουν στον οπαδισμό και στο μίσος των αντίπαλων ομάδων (ποδόσφαιρο, μπάσκετ), βίαιες και αρρωστημένες κινηματογραφικές ταινίες (πολεμικές, καταστροφής, θρίλερ, σπλάτερ), βιντεοπαιχνίδια στα οποία ο παίκτης σκοτώνει τους αντιπάλους του σαν τις μύγες…

Για όσον καιρό δεν θα γίνεται κάποια προσπάθεια προς αυτή την ουσιαστική κατεύθυνση συνειδητοποίησης της αληθινής μας φύσης (και πάλι φυσικά χωρίς καμία εγγύηση αποτελεσμάτων) δεν πρόκειται να δούμε απολύτως καμία αλλαγή στον εφιαλτικό κόσμο του homo δήθεν-sapiens…