Ο ΠΕΡΣΕΑΣ, Η ΜΕΔΟΥΣΑ ΚΑΙ Η ΘΕΑ ΑΘΗΝΑ

ΑΝ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΕΛΕΥΘΕΡΩΘΟΥΜΕ ΑΠΟ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΖΟΥΜΕ ΤΩΡΑ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΨΥΧΙΚΗ ΔΙΑΜΑΧΗ, ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΤΟΥ ΝΟΗΤΙΚΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΠΙΟ ΥΠΟΥΛΟ ΤΡΟΠΟ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΜΥΘΟ ΤΟΥ ΠΕΡΣΕΑ, ΤΗΣ ΜΕΔΟΥΣΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΘΕΑΣ ΑΘΗΝΑΣ.

Ο ήρωας Περσέας αναλαμβάνει να φύγει από την Σέριφο και να φέρει το κεφάλι της Γοργόνας Μέδουσας στον βασιλιά Πολυδέκτη.

Ο άθλος ήταν δύσκολος καθώς η Μέδουσα ήταν ένα φτερωτό τέρας που είχε φίδια αντί για μαλλιά, τεράστια δόντια, γλώσσα που κρεμόταν έξω από το στόμα, χάλκινα χέρια και φολίδες όπως τα ερπετά. Ήταν τόσο άσχημη που όποιος την κοίταζε πέτρωνε από τον φόβο του. Για την τρομακτική αυτή εμφάνιση της Μέδουσας υπεύθυνη ήταν η θεά Αθηνά.

Κάποτε, η Μέδουσα και οι αδελφές της, Σθενώ (δυνατή) και η Ευρυάλη (πολυπεριπλανώμενη ή ανεμπόδιστη ροή), ήταν πολύ όμορφες, πόσο μάλλον που ήταν και εξαδέρφες με τις νεράιδες Νηρηίδες, τις πανέμορφες συνοδούς της Θέτιδας (μητέρας του Αχιλλέα).

Όμως, μια μέρα η Μέδουσα ζευγάρωσε με τον Ποσειδώνα σε ένα από τους ναούς της Αθηνάς. Η τελευταία θύμωσε τόσο πολύ ώστε την μεταμόρφωσε στο παραπάνω αποκρουστικό τέρας (Ησίοδος, Θεογονία 270 κεξ, 333 κεξ).

Η Αθηνά ήθελε να βοηθήσει τον Περσέα, γι’ αυτό του έδωσε μία καλογυαλισμένη ασπίδα ώστε να μην κοιτάξει την Μέδουσα κατά πρόσωπο και πετρώσει.

Τον Περσέα βοήθησε και ο Ερμής δίνοντας του ένα ατσαλένιο δρεπάνι προκειμένου να κόψει το κεφάλι της. Ωστόσο, αυτό μόνο δεν ήταν αρκετό. Χρειαζόταν μερικά πράγματα ακόμα τα οποία φύλαγαν οι Στύγιες Νύμφες.

Προκειμένου να μάθει που θα τις έβρισκε έπρεπε να συναντήσει τις τρεις Κυκνόμορφες Γραίες (άλλες αδελφές των Γοργόνων) που όλες μαζί μοιράζονταν ένα μάτι (ίσως να συμβολίζει το δώρο της νόησης) και ένα δόντι. Αυτές έμεναν στα ριζά του όρους Άτλαντα (ίσως στην Αφρική κοντά στις Ηράκλειες Στήλες). Τους άρπαξε κρυφά το μάτι και το δόντι (τα οποία αργότερα πέταξε στην λίμνη Τριτωνίδα, στην Σαχάρα, όπου ανατράφηκε η Αθηνά) και τις εκβίασε να μάθει τον τόπο κατοικίας των Νυμφών (Απολλόδωρος, Βιβλιοθήκη, Β 4, 2-4, Υγίνος, Ποιητική Αστρονομία ΙΙ 12).

Σαν έμαθε που έμεναν, πήγε εκεί και πήρε από τις Νύμφες ένα ζευγάρι φτερωτά σανδάλια, έναν ειδικό σάκο για να τοποθετήσει μέσα το κομμένο κεφάλι και έναν σκούφο του Άδη τον οποίο όποιος φορούσε γινόταν αόρατος. Στην συνέχεια κατευθύνθηκε στα δυτικά (ή κατ’ άλλη εκδοχή στην χώρα των Υπερβορείων). Όταν έφτασε σ’ αυτές, οι Γοργόνες κοιμόντουσαν.

Ο Περσέας, μέσα από τον κατοπτρισμό της ασπίδας, βρήκε την Μέδουσα και χωρίς καθυστέρηση της έκοψε το κεφάλι με ένα μόνο χτύπημα. Καθώς το κορμί της κατέρρεε, μέσα από τον λαιμό της, ξεπετάχτηκαν το φτερωτό άλογο Πήγασος και ο πολεμιστής Χρυσάωρ με ένα χρυσό σπαθί στο χέρι (παιδιά του Ποσειδώνα από το ζευγάρωμά του με την Μέδουσα), (Πίνδαρος, Πυθιονίκαι Ι 31, Οβίδιος, Μεταμορφώσεις IV 780).

Ο Περσέας έριξε το κεφάλι της Μέδουσας (Γοργόνειο) βιαστικά στον σάκο κι έτρεξε μ’ όλη του την δύναμη, αφού φόρεσε τον σκούφο που τον έκανε αόρατο. Έτσι, η Σθενώ και η Ευρυάλη, όταν ξύπνησαν, δεν τον πρόλαβαν.

Κατά την επιστροφή του στην Σέριφο, ο Περσέας χρειάστηκε να σώσει την Ανδρομέδα από ένα θαλάσσιο τέρας. Αμέσως την παντρεύτηκε. Γυρίζοντας στο νησί, αναγκάστηκε να βγάλει το κομμένο κεφάλι προς τον Πολυδέκτη και τους συντρόφους του οι οποίοι πέτρωσαν, επειδή φέρονταν άσχημα στην Δανάη, την μητέρα του (Στράβων, Ι 5, 10).

Ύστερα, ο Περσέας έδωσε το κεφάλι της Μέδουσας στην Αθηνά, η οποία το στερέωσε στον θώρακα ως αιγίδα, και, στην συνέχεια, επέστρεψε τα σανδάλια, τον σάκο και τον σκούφο στον Ερμή ο οποίος, με την σειρά του, τα γύρισε πίσω στις Στύγιες Νύμφες.

Πέρα από τον γνωστό μύθο, υπάρχει και μία πιθανή ερμηνεία αποκρυπτογράφησης του. Ο Ρόναλντ Λάϊνγκ στο βιβλίο του «διχασμένος εαυτός» αναφέρεται στην αίσθηση της κατακρήμνησης και της εσωτερικής κατάρρευσης που εκφράζεται με τον τρόμο που βιώνει κανείς, ότι ο κόσμος από στιγμή σε στιγμή θα καταρρεύσει μέσα του και θα εξαλείψει όλη του την ταυτότητα, όπως ένα αέριο αφανίζει το κενό. Οποιαδήποτε επαφή με την επικίνδυνη πραγματικότητα  ΤΟΥ ΦΟΒΟΥ και της αλλαγης της καθημερινοτητας με όρους απαγορεύσεις, επιβολές, υποχρεώσεις κ.λπ βιώνεται από τον Νου σαν τρομερή απειλή και συνδέεται με τον τρόμο της απορρόφησης και της παρεισβολής.

Μια τέτοιου είδους εμπειρία συνδυάζεται, όπως ήδη αναφέραμε, από μια αίσθηση απώλειας του «εγώ». Σαν φυσικό αποτέλεσμα αυτής της αίσθησης, την ανακούφιση και την αίσθηση της ελευθερίας συνοδεύει ένας αρχέγονος φόβος, καθώς τα τείχη που απομονώνουν αλλά συγχρόνως και προστατεύουν, αρχίζουν να διαβρώνονται. Όλα αυτά τα χρόνια, παρόλη την αίσθηση της ασφυξίας και της μοναξιάς η απομονωμένη οντότητα αισθάνονταν τουλάχιστον λίγο προστατευμένη μέσα στα όρια της απονεκρωμένης, νοητικής πραγματικότητας. Τώρα, ξαφνικά βρίσκεται απροστάτευτη μπροστά στην πύρινη ανάσα της ζωής, στο στριφογύρισμα μιας δίνης που την βυθίζει στο μυστήριο, τον φόβο την ανασφάλεια. Τα πάντα γύρω μοιάζουν να παίρνουν ζωή και η επικινδυνότητα τους την τρομάζει.

Πραγματική Σοφία σημαίνει να μπορεί κανείς να επεκτείνει τα όρια της συνείδησης όλο και περισσότερο στο μυστήριο που μας περιβάλλει. Αυτό όμως προϋποθέτει αποδοχή όλο και περισσότερων συναισθηματικών βιωμάτων που διαρκώς ανακαλύπτουμε. Η όλη διαδικασία δεν είναι ούτε αυτόματη ούτε και εύκολη. Για να συνδεθεί ένα άτομο με οτιδήποτε άλλο, απαιτείται να έχει σταθερή αίσθηση της αυτόνομης ταυτότητας του. Διαφορετικά η οποιαδήποτε σχέση απειλεί να του στερήσει την αίσθηση του «εγώ». Και οδηγεί σε κατάθλιψη που είναι αόρατη λογω των επαναληπτικών μοντέλων της καθημερινότητας.

Το άτομο φοβάται να εμβαθύνει στον κόσμο της «καρδιάς» κι αυτό γιατί η αβεβαιότητα που νοιώθει για τη σταθερότητα της αυτονομίας του προξενεί φόβο μήπως αφανιστεί και χάσει τον εαυτό του.

Μπροστά στον τρόμο αυτό του Χάους, η Αθηνά αντιπροσωπεύει τον κόσμο της νόησης, τον Νου. Είναι αυτή που διατηρεί την τάξη, τα όρια της σύμβασης που συνθέτουν την ανθρώπινη διάσταση. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι η Θεά της Σοφίας προστατεύει και υποστηρίζει ήρωες που θεμελιώνουν την ύπαρξη τους στην διανόηση, όπως για παράδειγμα ο Οδυσσέας. Σύμφωνα με τον Walter Burkert, σφαίρα επιρροής της Αθηνάς είναι η δύναμη του πολιτισμού, η οργανωτική σοφία. Ακόμα και στον πόλεμο η Αθηνά δεν αντιπροσωπεύει την άγρια ορμή αλλά την στρατιωτική πειθαρχία.

Έμβλημα και ταυτοχρόνως όπλο της Αθηνάς είναι η αιγίς. Όταν υψώνει την αιγίδα, οι εχθροί της καταλαμβάνονται από πανικό και ευθύς καταστρέφονται.

Στην Τεγέα μάλιστα, στο ναό της Αθηνάς, έδειχναν μερικές τρίχες από το κεφάλι της Γοργόνας, που η ίδια η Αθηνά είχε χαρίσει φυλαχτό για την πόλη.

Ποια είναι λοιπόν η σχέση του Νου με τον φόβο που προκαλεί η επιβολή η διαίρεση και η αίσθηση της σωματικής και ψυχολογικής κατάρευσης …απο έναν ιο λχ η μία οικονομική κρίση μιά φωτιά η γενικά μια δυνατή απειλή…;;;

Έμβλημα και ταυτοχρόνως όπλο της Αθηνάς είναι η αιγίς. Όταν υψώνει την αιγίδα, οι εχθροί της καταλαμβάνονται από πανικό και ευθύς καταστρέφονται.

Σύμφωνα με τον Μύθο, οι τρεις Γοργόνες, που ονομάζονταν Σθενώ, Ευρυάλη και Μέδουσα ήταν αρχικά πανέμορφες κοπέλλες που ζούσαν στην Λιβύη. Αλλά κάποια νύχτα η Μέδουσα πλάγιασε με τον Ποσειδώνα μπροστα σε έναν από τους ναούς της Αθηνάς. Η θεά οργίστηκε για την «ιεροσυλία» και μετέτρεψε την Μέδουσα σε ένα πανάσχημο, φτερωτό τέρας. Ο Μύθος εμπεριέχει όμως ένα βαθύτερο νόημα. Όπως η Αθηνά μετατρέπει την πανώρια κόρη σε ένα δύσμορφο τέρας με άγρια μάτια, χάλκινα χέρια και λέπια φιδιού, έτσι και ο Νους αντιλαμβάνεται την εμπειρία της ολοκληρωμένης, ερωτικής συνεύρεσης σαν ένα εφιάλτη.

Αυτό είναι και το περιεχόμενο της Μυστηριακής διδασκαλίας του ΘΕΟΥ. Ο μεγαλύτερος φόβος για την αίσθηση της προσωπικής ταυτότητας είναι η καταστροφή των προστατευτικών ορίων. Η μορφή της Μέδουσας, του αρχέγονου φόβου, συνταυτίζεται με την όψη του ΦΟΒΟΥ για τον αμύητο. Είναι η μεγάλη δοκιμασία που αργά η γρήγορα ο καθένας μας καλείται να αντιμετωπίσει.

Ένας ξαφνικός, δυνατός φόβος μας κάνει να πετρώνουμε στη θέση μας. Παρόμοια, μια διαρκής φοβία πετροποιεί κάθε συναίσθημα, απολιθώνει την εσωτερική ζωή. Με τον όρο «απολίθωση» μπορούμε λοιπόν, να περιγράψουμε μια ιδιαίτερη μορφή τρόμου, από τον οποίο κάποιος μεταβάλλεται σε στήλη άλατος, σε πέτρα. Από την εμπειρία αυτή προέρχεται άλλωστε και η γνωστή φράση «πάγωσε από τον φόβο του». Παρόμοια, στον ίδιο όρο μπορούμε να συμπεριλάβουμε και τον φόβο μήπως συμβεί κάτι τέτοιο, δηλαδή τον φόβο μήπως μεταβληθεί κανείς από ζωντανό πρόσωπο σε άψυχο αντικείμενο, σε πέτρα, ρομπότ, αυτόματο, χωρίς προσωπική αυτονομία δράσης, σ’ ένα πράγμα χωρίς υποκειμενικότητα.

Στις δύο αυτές έννοιες ο ψυχίατρος Ρόναλντ Λάϊνγκ προσθέτει και μια τρίτη. Την μαγική πράξη με την οποία μπορεί κάποιος να μεταβάλλει τον άλλον σε πέτρα, κατ’ επέκταση, την πράξη με την οποία αρνιέται κανείς την αυτονομία του άλλου, αγνοεί τα συναισθήματα του, τον θεωρεί σαν πράγμα, δολοφονεί κάθε ζωή μέσα του. Από τις μελέτες της ψυχολογίας διαφαίνεται ότι ο άνθρωπος που κατατρώγεται από φοβίες χρησιμοποιεί ένα βασικό μηχανισμό για τη διατήρηση της ασφάλειας του. Ο μηχανισμός αυτός είναι μια εσωτερική, διανοητική κεφαλή Μέδουσας που στρέφει προς τον άλλον και κατά προέκταση προς την επικινδυνότητα του εξωτερικού κόσμου.

Η έννοια αυτή μπορεί να επεκταθεί και στο κοσμικό επίπεδο. Κάτω από την επιρροή του φόβου ο Νους μέσω της κριτικής και των μηχανισμών της αποπροσωποποίησης απολιθώνει γύρω του οτιδήποτε υπάρχει. Έτσι, η οντολογική ανασφάλεια που ενυπάρχει στον κάθε άνθρωπο μετατρέπει το Σύμπαν σε ένα σωρό από απονεκρωμένα αντικείμενα αφαιρώντας του με αυτό τον τρόπο την δυνατότητα να τον βλάψει. Αυτό είναι κάτι που η εκάστοτε εξουσία γνωρίζει φυσικά πολύ καλά. Η αποδοχή, για παράδειγμα ενός μηχανιστικού κόσμου, όπως τον περιέγραψαν οι επιστημονικές θεωρίες του Διαφωτισμού, καθίσταται δυνατή μόνο για εκείνους τους ανθρώπους που η οντολογική τους ανασφάλεια έχει αντικαταστήσει την αίσθηση τής πληρότητας.

Ένα άτομο που αντιλαμβάνεται το Σύμπαν σαν έμψυχο δεν θα μπορούσε να ενστερνιστεί τις δοξασίες σύμφωνα με τις οποίες το παλόμενο δίχτυ των αναρίθμητων υπάρξεων είναι «άψυχα μόρια», «ορολογιακοί μηχανισμοί» και σωροί από πέτρες. Θα πρέπει πρώτα οι αισθήσεις του να αμβλυνθούν, ο νους του να γεμίσει με φοβίες και η καρδιά του να κλείσει σε οποιαδήποτε μορφή επαφής. Η στήριξη των θεωριών της επιστημονικής νεκρολαγνείας είναι κατά συνέπεια, αναπόσπαστα συνδεδε-μένη με την επιβολή του φόβου.

Σε ένα βαθύτερο μεταφυσικό επίπεδο το όλο θέμα ριζώνει σε μια ευρύτερη θεωρία, τη θεωρία της κοσμικής αντίθεσης ανάμεσα στα αρχέτυπα της Αγάπης και του Φόβου. Σύμφωνα με αυτή την θεωρία η Αγάπη και ο Φόβος είναι οι δυο αντίθετοι πόλοι της Ύπαρξης, αυτό που απλοϊκά ονομάζουμε ρίζα του κακού και του καλού. Η αγάπη αντιπροσωπεύει τη δημιουργική Δύναμη του Σύμπαντος, την Αρχή της Γονιμό-τητας και της Παγκόσμιας Ζωής. Αντίθετα ο Φόβος οδηγεί στην καταστροφή του κάθε τι που υπάρχει, στο σημείο της απόλυτης εκμηδένησης. Η κάθε μια από τις δύο αρχές μετατρέπει και μετατρέπεται στην άλλη. Όσο λοιπόν περισσότερο φόβο έχουμε, τόσο η δύναμη και οι δυνατότητες της Αγάπης λιγοστεύουν. Όσο περισσότερο δυναμώνει η εμπιστοσύνη, η αγάπη και η συνειδητή συνταύτιση, τόσο οι ανασφάλειες λιγοστεύουν.

Εάν τώρα, χαράξουμε μια ευθεία που αντιπροσωπεύει την εξελικτική πορεία, τότε στην μια άκρη αυτής της ευθείας βρίσκεται το Θεϊκό Απόλυτο με το οποίο ταυτίζεται το Αρχέτυπο της αγάπης και του έρωτα για την ζωή. Στην άλλη άκρη, η σκοτεινή δύναμη του Φόβου που σαν μαύρη τρύπα απορροφά και εκμηδενίζει τα πάντα. Κάθε ύπαρξη που γεννιέται βρίσκεται σε ένα σημείο της ιδεατής αυτής ευθείας, ανάμεσα στους δυο πόλους. Όσο πιο κοντά βρίσκεται προς το άκρο του Έρωτα ζωή, τόσο πιο εξελιγμένη είναι.

Αντίθετα όσο πιο πολύ είναι βυθισμένη στις ανασφάλειες και τις φοβίες τόσο βαθύτερα βρίσκεται στο κενό του αρχέγονου τρόμου. Η πορεία μπορεί να είναι προς οποιαδήποτε από τις δύο πλευρές και προϋποθέτει την συμμετοχή και την πρόθεση μας. Μια υγιής κοινωνία είναι εκείνη που μετατρέπει τον φόβο σε προσευχή θάρρος αγάπη συμπόνια και έρωτα. Μέσα στα πλαίσια της, ρόλος της κάθε ύπαρξης είναι να μεταλλάζει, ψυχολογικά, τις ανασφάλειες και τις φοβίες σε εμπιστοσύνη και αίσθηση ασφάλειας. Αντίθετα, μια κοινωνία καταπίεσης προσπαθεί να καταστρέψει τον Έρωτα την επικοινωνία και την αγάπη την στοργή και την αγκαλία στις συνειδήσεις των ανθρώπων και να ενδυναμώσει τις ανασφάλειες τους.

Στο μεγάλο ταξίδι της Μύησης που τώρα ειναι πιο απαραίτητο απο ποτέ, ο κάθε άνθρωπος αντικρίζει το προσωπείο της Μέδουσας. Για ορισμένους είναι ο απόλυτος φόβος, για κάποιους άλλους η πύλη προς την αιωνιότητα . Πίσω από αυτήν η Μεγάλη Θεά προσμένει τους εκλεκτούς μυημένους για να τους οδηγήσει στα μυστικά της γέννησης, του θανάτου και της αναγέννησης. Τα φίδια που αναδεύονται στα μαλλιά της Γοργώς, γνωρίζουν ότι αλλάζοντας το δέρμα τους θα παραμείνουν για πάντα νέα.

Γνωρίζουν πως η συνείδηση εξελίσσεται όπως οι κύκλοι του Φεγγαριού, μέσα από μια αιώνια σπειροειδή επαναφορά, μετατρέποντας αδιάκοπα με την παλίρροια της αγάπης και του έρωτα τον φόβο. Τα φίδια ψιθυρίζοντας τα μυστικά των Προγόνων μας σέρνουν προς το άνοιγμα που σχηματίζεται στο στόμα της Μέδουσας. Πίσω από τα κοφτερά δόντια του κάπρου, μέσα στη δίνη που οδηγεί σε μια λαμπερή και πέρα από τα όρια, αιωνιότητα. Αυτή είναι η βάση της Αρκαδικής φιλοσοφίας και αυτή είναι και η αρχή του Κύκλου μας!

Τώρα είναι η ευκαιρία μας μέσα απο τήν φυλή μας να γίνουμε ο ΠΕΡΣΕΑΣ και να ΝΙΚΗΣΟΥΜΕ!