Το TikTok, ως μια από τις πιο δημοφιλείς πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης…

…παρουσιάζει έναν μοναδικό μικρόκοσμο που θυμίζει ένα «χωριό», γεμάτο από αντιφάσεις, συναισθηματική φόρτιση και δυναμικές σχέσεις. Ο εικονικός κόσμος που δημιουργείται εδώ μοιάζει με τη συνθήκη των Γαλατών από τις γνωστές ιστορίες, ένα κοινό που λειτουργεί με δικούς του κανόνες, αντιστεκόμενο σε οποιαδήποτε «εισβολή» εξωτερικών αξιών και ορθολογισμού. Αυτός ο χώρος όμως έχει και μια πιο σκοτεινή πλευρά, που εκδηλώνεται στα «games» και στους διαγωνισμούς που συχνά παραπέμπουν σε μορφές τζόγου.

Η Δυναμική των Games και η Σκοτεινή Πλευρά των Δωρεών

Τα «games» στο TikTok, με τη μορφή διαγωνισμών ή δοκιμασιών, συνήθως αναμιγνύουν το στοιχείο του ανταγωνισμού με την επιθυμία για χρηματικά οφέλη. Το διακύβευμα δεν είναι μόνο τα χρηματικά ποσά ή η νίκη, αλλά και η αναγνώριση και ο έλεγχος της κοινότητας των δωρητών. Αυτοί οι «πόλεμοι» δημιουργούν μια επιτακτική ανάγκη για νίκη, που συχνά οδηγεί σε ακραίες και στημένες καταστάσεις για να κερδηθεί η προσοχή και η υποστήριξη των άλλων. Είναι ένας αγώνας για αναγνωρισιμότητα, όπου η ψυχολογική πίεση επηρεάζει τόσο τους δημιουργούς όσο και τους δωρητές. Το TikTok γίνεται έτσι μια αρένα, όπου ο θεατής δεν διαχωρίζεται από τον δημιουργό, αλλά συνδέεται άμεσα μέσα από τις δωρεές και την αλληλεπίδραση, με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια σχέση εξάρτησης.

Ψυχολογική Εξάρτηση και Υποβάθμιση του Περιεχομένου

Ο δημιουργός στο TikTok, καθώς εισέρχεται σε αυτόν τον κύκλο ανταγωνισμού και επιδίωξης αναγνωρισιμότητας, σταδιακά υποβιβάζει το περιεχόμενο του. Η ποιότητα πολλές φορές παραμερίζεται για χάρη του εντυπωσιασμού και της διαρκούς αύξησης των δωρεών. Η ψυχολογική καταπόνηση είναι έντονη, καθώς η ανάγκη να κερδίσουν δωρητές και προβολές μετατρέπεται σε εμμονή. Το κυνήγι της αναγνώρισης αντικαθιστά τις αξίες που ίσως κάποτε έδιναν νόημα στη δημιουργία, και το περιεχόμενο καταλήγει να βασίζεται σε φτηνά κολπάκια, προσβολές και ανούσιες συνομιλίες, με στόχο την άμεση ικανοποίηση του κοινού.

Το Κινητό ως «Σύντροφος» και η Ψευδαίσθηση της Ανθρώπινης Επαφής

Το κινητό πλέον λειτουργεί σαν ένας σύντροφος, σαν μια καθημερινή συντροφιά που απορροφά την προσοχή και τον χρόνο του ανθρώπου. Η τεχνολογία έχει φέρει τα κοινωνικά δίκτυα κυριολεκτικά μέσα στο χέρι μας, και το TikTok, σαν άλλες εφαρμογές, γίνεται μέσο φυγής και κοινωνικής αναπλήρωσης. Η απομόνωση που προκαλεί η εικονική αλληλεπίδραση είναι επικίνδυνη. Οι χρήστες πιστεύουν ότι βρίσκουν ένα κοινό και μια σύνδεση μέσα από την πλατφόρμα, αλλά αυτό που στην ουσία βιώνουν είναι μια μορφή ψευδαίσθησης συντροφικότητας. Οι διαδραστικές συνομιλίες, οι ανταγωνισμοί και οι αναγνωρίσεις μέσω των likes και των followers δημιουργούν μια προσωρινή ικανοποίηση, αλλά δεν υποκαθιστούν την αληθινή επαφή και την ουσιαστική επικοινωνία.

Η Επίδραση στην Ψυχική Υγεία και η Κοινωνική Καταστροφή

Αυτή η καθημερινή ενασχόληση με το TikTok και άλλες παρόμοιες πλατφόρμες έχει τεράστια επιρροή στην ψυχική υγεία των χρηστών. Η συνεχής ανάγκη για επιβεβαίωση μέσω ψηφιακών μέσων, σε συνδυασμό με την απομόνωση από την πραγματική ζωή, εντείνει το άγχος, την απογοήτευση και την αίσθηση ματαιότητας. Πολλοί δημιουργοί βιώνουν ψυχική εξουθένωση και πτώση της αυτοεκτίμησής τους, ενώ οι χρήστες-θεατές τείνουν να υιοθετούν καταναλωτική συμπεριφορά στις ανθρώπινες σχέσεις, με αποτέλεσμα να απομακρύνονται όλο και περισσότερο από την πραγματικότητα.

Μια Πορεία προς την Αυτογνωσία και τη Διαφυγή από τη Φυλακή

Η επίγνωση αυτής της «ψηφιακής φυλακής» που δημιουργεί το TikTok και άλλες παρόμοιες πλατφόρμες είναι το πρώτο βήμα προς την αλλαγή. Όπως ακριβώς το κοινό άρχισε να αποστρέφεται τις τηλεοπτικές εκπομπές, έτσι και τώρα, με την ίδια σταδιακή αφύπνιση, αναγνωρίζει την επιζήμια επίδραση αυτών των εφαρμογών. Ο δρόμος προς την απελευθέρωση από τη φυλακή της εικονικής αναγνώρισης και των ψεύτικων προσδοκιών βρίσκεται στην επιστροφή στην αληθινή επαφή, στη δημιουργία σχέσεων που βασίζονται στην ειλικρίνεια, στη γνησιότητα και στην απομάκρυνση από την ανάγκη της αναγνώρισης μέσω εφήμερων μέσων.

Η διακοπή της χρήσης αυτών των πλατφορμών ή, έστω, η επιλεκτική και υγιής χρήση τους μπορεί να αποτελέσει μια πηγή ανανέωσης, που θα μας οδηγήσει στην αληθινή επικοινωνία και τη συναισθηματική πληρότητα. Αυτό που μένει είναι να επενδύσουμε σε ουσιαστικές ανθρώπινες σχέσεις και να θυμόμαστε ότι η αναγνώριση που αξίζει δεν βρίσκεται στα likes και στα views, αλλά στις πραγματικές ανθρώπινες συνδέσεις που δημιουργούμε έξω από τις οθόνες.