Γλωσσικά τινα (ΙΔ’): οι δεικτικές αντωνυμίες «αυτός» και «εκείνος»

Τα τελευταία χρόνια έχει εγκαταλειφθεί σχεδόν εντελώς η χρήση της δεικτικής αντωνυμίας εκείνος, -η, -ο. Στη θέση της χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά η δεικτική επίσης αντωνυμία αυτός, -ή, -ό. Όμως η αντωνυμία αυτός χρησιμοποιείται: 1) όταν γίνεται αναφορά σε πρόσωπα ή πράγματα κοντινά προς τον ομιλητή και τον ακροατή, 2) για τη δήλωση προσώπων ή πραγμάτων ορατών στον ομιλητή και 3) για τη δήλωση προσώπων ή πραγμάτων για τα οποία μόλις έχει γίνει λόγος. Η αντωνυμία εκείνος χρησιμοποιείται για την υπόδειξη απομακρυσμένων –τοπικά ή χρονικά- προσώπων, αντικειμένων, γεγονότων ή καταστάσεων, συνήθως κατ’ αντιδιαστολή προς την αντωνυμία αυτός. ΄Ετσι γράφουμε π.χ.:  ΄Ηταν σκληρά τα χρόνια εκείνα που πέρασα στην εξορία / Εκείνες τις διαδηλώσεις του 1965 δεν θα τις λησμονήσω ποτέ / Τι να γίνεται άραγε εκείνη η συμμαθήτρια μου! / Αυτός επέμενε πεισματικά, ενώ εκείνη τον άκουγε στωικά / Αυτός ήθελε να τον βοηθήσει χρηματικά, αλλά εκείνος δεν δεχόταν από υπερηφάνεια.
 
         Φοίβος Ι. Πιομπίνος