Γλωσσικά τινα (ΝΕ’): η γενική πτώση δύο τοπωνυμίων

Γνωστό είναι πως στη γενική των πρωτόκλιτων λέξεων της αρχαίας ελληνικής και της καθαρεύουσας καταβιβάζουμε εξάπαντος τον τόνο στην επόμενη συλλαβή για τον ενικό αριθμό και στη λήγουσα για τον πληθυντικό (π.χ. η βασίλισσα, της βασιλίσσης, των  βασιλισσών). Στη δημοτική διατύπωση έχει  μεν πια καθιερωθεί να μην καταβιβάζουμε οπωσδήποτε τον τόνο, αλλά πάντως δεν τον αναβιβάζουμε ποτέ στην προηγούμενη συλλαβή. Όταν ωστόσο τόλμησα κάποτε μιλώντας να αναφέρω την οδό Κηφισιάς, όλοι έπεσαν να με κατηγορήσουν για «μαλλιαρό» δημοτικιστή, αφού όλες οι οδοί, οι λεωφόροι και οι πλατείες διατηρούν, ευτυχώς ακόμη, τον καθαρευουσιάνικο τύπο τους. Βαρέθηκα να εξηγώ ότι το όμορφο αθηναϊκό προάστιο δεν ονομάζεται Κηφισία αλλά Κηφισιά, άρα στη γενική τονίζεται στη λήγουσα. Η γενική «της Κηφισίας» δείχνει αφελή αρχοντοχωριατισμό, που θυμίζει τη νοοτροπία των Καλαματιανών εκείνων οι οποίοι θεωρούσαν πως είναι πιο σικ να ονομάζεται η πόλη τους Καλάμαι αντί να του μπανάλ Καλαμάτα (όπως π.χ. οι Παρίσιοι των καθαρευουσιάνων, αι Αθήναι, αι Πάτραι, αι Θήβαι, οι Δελφοί, οι Βρυξέλλες κ.ά.), εξ ου και ονόμασαν το κύριο εξαγώγιμο προϊόν τους «ελιές Καλαμών», καθιερώνοντας μια ελληνικούρα για το συγκεκριμένο γεωργικό είδος.
Το ίδιο πρόβλημα επανέρχεται με τα Χανιά. Η κρητική πόλη στη γενική πρέπει να μας δίνει τον τύπο: των Χανιών. Οι πάντες ωστόσο κάνουν λόγο για το Νομό ή το Δήμο Χανίων, όχι Χανιών όπως είναι γραμματικά ορθό.
Από τούτο προκύπτει ολοκάθαρα πως, όταν η γλώσσα έχει αφομοιώσει και καθιερώσει πια έναν εσφαλμένο γραμματικό ή συντακτικό τύπο, αυτός παραμένει εσαεί με τη λανθασμένη του μορφή ερήμην των γραμματικών.  Κατ’ αυτό τον τρόπο θα πρέπει να καθιερώνονται μες τα χρόνια οι «παράλογες» εξαιρέσεις των διαφόρων κανόνων, οι οποίοι βέβαια εξακολουθούν να ισχύουν για τις υπόλοιπες  περιπτώσεις.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος