Περί του Αρχαιολογικού Μουσείου του Πειραιά

Στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Πειραιά, το οποίο βρίσκεται στην οδό Χαρ. Τρικούπη 31, η οποία ενώνει το λιμάνι της Ζέας, γνωστότερο ως Πασαλιμάνι, με την Ακτή Μιαούλη του κεντρικού λιμένα, φυλάσσονται πέντε περιφανή δείγματα της αρχαίας χαλκοπλαστικής. Ο αριθμός αυτών των χάλκινων αγαλμάτων είναι εντυπωσιακός, λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι σπανιότατα είναι τα έργα της αρχαιοελληνικής χαλκουργίας, τα οποία έχουν διασωθεί έως τις μέρες μας. Ας αναφερθούν ενδεικτικά τα διασημότερα, όπως λόγου χάρη οι δύο ανδριάντες του Ριάτσε (5ος π.Χ. αι.), που εκτίθενται στο Μουσείο του Ρηγίου (Reggio) της Καλαβρίας, ο Ηνίοχος (γύρω στο 475 π.Χ.) του Μουσείου των Δελφών, η Κυρά της Καλύμνου στο μουσείο του νησιού και, τέλος, στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ο κολοσσικός Ποσειδώνας (λίγο μετά το 460 π.Χ.) και το κελητίζον μικρό αγόρι, από το Αρτεμίσιο της Εύβοιας και τα δύο, ο Έφηβος των Αντικυθήρων (γύρω στο 340 π.Χ.), o έφηβος του Μαραθώνα πιθανόν έργο της Σχολής του Πραξιτέλη (340-330 π.Χ.), καθώς και τα κεφάλια του πυγμάχου, του φιλοσόφου κι ενός άντρα.
Τα θαυμαστά χάλκινα αγάλματα του Αρχαιολογικού Μουσείου του Πειραιά, τα οποία βρέθηκαν το 1959, είναι τα εξής: ένα του Απόλλωνα, ένα της Αθηνάς, δύο της Αρτέμιδας και ένα προσωπείο τραγωδίας. Ειδικότερα, το άγαλμα του Απόλλωνα αποτελεί αριστούργημα της χαλκοπλαστικής και είναι, κατά τη γνώμη μου, ανώτερο του πασίγνωστου –και δικαίως- Ηνίοχου. Είναι υπέροχο έργο του τύπου του αρχαϊκού κούρου, έχει ύψος 1,91 μ. και χρονολογείται το 520 π.Χ. Πόσοι, εντούτοις, Αθηναίοι και Πειραιώτες το γνωρίζουν αυτό και πόσοι έχουν επισκεφθεί το Μουσείο όπου στεγάζεται, ένα μουσείο που χαίρεσαι να περιέρχεσαι τα εκθέματά του καθώς οι αίθουσές του δεν είναι υπερφορτωμένες απ’ αυτά, που το έχεις απολαύσει μέσα σε τρία τέταρτα περίπου της ώρας και το αφήνεις με το αίσθημα πως κοινώνησες με το Υψηλό στην Τέχνη; Όπως όμως σε όλους τους τομείς του δημόσιου βίου, και στα μουσεία επικρατεί ο βεντετισμός. Έτσι, υπάρχουν κάποια εμβληματικά μουσεία, τα οποία βλέπουν συχνά – πυκνά τους προβολείς της δημοσιότητας στραμμένους πάνω τους (βλ. ενδεικτικά το, από πάσης απόψεως, ανάλγητο, σύγχρονο Μουσείο της Ακρόπολης) και κάποια άλλα, με τα οποία δεν ασχολείται ποτέ κανείς και παραμένουν στο μισοσκόταδο της δημοσιότητας.
Αλγεινή εντύπωση προκαλούν οι παντελώς άδειες αίθουσες του Αρχαιoλογικού Μουσείου του Πειραιά όπου αντηχούν παράξενα τα βήματα του μοναδικού επισκέπτη. Κι όμως, και μόνο για το άγαλμα του Απόλλωνα θα έπρεπε να συνέρρεαν από ολόκληρο τον κόσμο στο πρώτο λιμάνι της χώρας οι λάτρεις της υψηλής τέχνης˙ και μόνο για τον Απόλλωνα θα έπρεπε ο Πειραιάς να έχει καταστεί ταξιδιωτικός προορισμός των οργανωμένων τουριστικών εκδρομών. Κι όμως, δεν είναι δα τόσο δύσκολο να προβληθεί το Αρχαιολογικό Μουσείο του Πειραιά και τα αριστουργηματικά του εκθέματα. Αρκεί να το αγκαλιάσει με αγάπη ο Δήμος και κάθε δημότης. Όταν ωστόσο δεν το έχουν επισκεφθεί οι ντόπιοι φιλότεχνοι και αρχαιόφιλοι, πώς να το επισκεφθούν οι τουρίστες, οι οποίοι από κάπου θα πρέπει να πληροφορηθούν την ύπαρξή τους;
Σημειωτέον ότι στο ίδιο οικόπεδο όπου έχει ανεγερθεί το Αρχαιολογικό Μουσείο του Πειραιά διακρίνονται μερικές κερκίδες από το αρχαίο θέατρο της πόλης, χαμένο ανάμεσα σε διάφορα σύγχρονα, ακαλαίσθητα κτίρια. Αναρωτιέμαι όμως πόσοι Πειραιώτες το γνωρίζουν αυτό.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος   piombinos.blogspot.com