Γλωσσικά τινα (Η’): η χρήση της πρόθεσης «μετά»

Η πρόθεση μετά συντάσσεται πάντοτε με έναρθρη αιτιατική, όπως π.χ. μετα την Πρωτοχρονιά, μετά την έγκριση του δανείου, μετά τις θερινές διακοπές, μετά την προσφυγή στη δικαιοσύνη, μετά την έφοδο της αστυνομίας, μετά την εισαγωγή πετρελαίου στη χώρα.
Είναι λάθος να παρεισάγεται κακώς η πρόθεση από, η οποία είναι εντελώς αχρείαστη, ενώ λανθασμένα παραλείπεται συνήθως ύστερα από την πρόθεση πριν, όπου είναι αναγκαία. ΄Ετσι εσφαλμένα γράφουμε ή λέμε: «μετά από το Πάσχα» «μετά από τις εκλογές», ενώ θα πρέπει, όπως προαναφέρθηκε, να γράφουμε ή να λέμε: μετά το Πάσχα, μετά τις εκλογές. Η πρόθεση μετά αρκεί για την απόδοση του νοήματος, ενώ η πρόθεση από που ακολουθεί περιττεύει. Το μετά από είναι αποδεκτό μόνο στην περίπτωση που ακολουθεί αντωνυμία, όπως π.χ. μετά από εσένα, μετά από εκείνους, μετά από εμάς.
Η πρόθεση μετά βρίσκεται επίσης πριν από ένα αριθμητικό απόλυτο, όπως π.χ. μετά δύο χρόνια, μετά πέντε ημέρες, μετά τρείς εβδομάδες, μετά από τρίωρη συζήτηση. Σε τούτες τις περιπτώσεις, για τη δήλωση της προθεσμίας μπορούμε κάλλιστα, αντί της πρόθεσης μετά, να χρησιμοποιήσουμε την πρόθεση σε, οπότε τα προηγούμενα παραδείγματα θα έχουν ως εξής: σε δύο χρόνια, σε πέντε ημέρες, σε τρεις εβδομάδες.
Μερικές εξάλλου φορές, συναντούμε την πρόθεση μετά να χρησιμοποιείται, ακόμα και στον γραπτό λόγο, και επιρρηματικώς: «Πηγαίνετε, κι εγώ έρχομαι μετά» αντί του ορθού και κομψότερου: Πηγαίνετε, κι εγώ έρχομαι ύστερα ή αργότερα ή έπειτα.
Σπανιότερα η πρόθεση μετά συντάσσεται με γενική, όταν εισάγεται, σε λογιότερη, σε καθαρευουσιάνικη μορφή, έννοια συνοδίας. ΄Ετσι, συναντούμε συνήθως τις εκφράσεις: άδεια μετ’ αποδοχών, μετά φόβου Θεού, μετά μουσικής, μετά χαράς, μόλις και μετά βίας, μετά κόπων και βασάνων, ήρθε μετά της συζύγου του κ.ά. Σε αυτές τις περιπτώσεις η πρόθεση μετά υπονοεί το επίρρημα μαζί.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος