Όταν οι Φιλόσοφοι είχαν Παρατσούκλια

Πολλοί αρχαίοι φιλόσοφοι είχαν είτε το πραγματικό τους όνομα, είτε παρατσούκλια (ή επωνυμίες) που τους έδωσε ο κόσμος, οι μαθητές τους ή οι βιογράφοι. Να μερικά χαρακτηριστικά:

Πλάτων (πραγματικό όνομα Αριστοκλής)

• Το όνομα Πλάτων προήλθε είτε επειδή είχε «πλατύ» στήθος/πλάτες (λόγω πάλης), είτε επειδή μιλούσε με “πλατύ” (πλατειασμό) ύφος.

Αριστοτέλης

• Δεν είχε άλλο επίσημο παρατσούκλι, αλλά αποκαλούνταν «ὁ Σταγειρίτης», από τη γενέτειρά του (Στάγειρα).

Σωκράτης

• Κάποιες πηγές τον λένε «Σειληνό» (λόγω της εμφάνισης, που θύμιζε τον σατυρικό δαίμονα) αλλά με ψυχή γεμάτη σοφία.

• Στο Συμπόσιο του Πλάτωνα, ο Αλκιβιάδης τον συγκρίνει με αγαλματίδια Σειληνών που κρύβουν μέσα θεούς.

Διογένης ο Κυνικός

• Γνωστός και ως «Διογένης ο Σκύμνος» ή «Σκύλος», επειδή ζούσε σαν σκύλος: σε πιθάρι, χωρίς ντροπές, περιφρονώντας τα κοινωνικά ήθη.

Επίκουρος

• Δεν είχε παρατσούκλι, αλλά οι εχθροί του τον αποκαλούσαν ειρωνικά «χοίρο» (λόγω της έμφασης στην ηδονή). Οι ίδιοι οι μαθητές του τον αποκαλούσαν «Καθηγητή» με σεβασμό.

Πυθαγόρας

• Αποκαλούνταν «ὁ Σάμιος» (από τη Σάμο), αλλά και «ὁ θεῖος» λόγω της αυστηρής, σχεδόν ιερατικής φυσιογνωμίας του.

• Υπάρχουν πηγές που λένε ότι τον έβλεπαν ως υιό του Απόλλωνα.

Ηράκλειτος

• Το παρατσούκλι του ήταν «ὁ Σκοτεινός», επειδή τα κείμενά του ήταν δυσνόητα και αινιγματικά.

Δημόκριτος

• Ονομάστηκε «ὁ Γελασίνης» ή «ὁ Γελαστικός», γιατί συνήθιζε να γελάει με τα ανθρώπινα πάθη και τις ματαιότητες.

Ζήνων ο Ελεάτης

• Συχνά τον φώναζαν απλά «ὁ Ἐλεάτης». Δεν είχε ειρωνικό παρατσούκλι, αλλά ήταν ξακουστός για τα παράδοξά του.

Αντισθένης (μαθητής Σωκράτη, πρόδρομος του Κυνισμού)

• Ονομαζόταν και «Κυνικός» γιατί περπατούσε με ραβδί και μανδύα σαν ζητιάνος, ζώντας «σκυλίσια».

Δηλαδή, τα παρατσούκλια (ή «επωνυμίες») των φιλοσόφων συνήθως είχαν να κάνουν:

• με τη γενέτειρά τους (π.χ. «Σταγειρίτης», «Σάμιος»),

• με τη φυσική τους εμφάνιση (Πλάτων, Σωκράτης),

• με το ύφος ή τα έργα τους (Ηράκλειτος, «Σκοτεινός»),

• με τη στάση ζωής τους (Διογένης, «Σκύλος», Δημόκριτος, «Γελασίνης»).