Κριτική για την παράσταση “Αθηνά Χατζηεσμέρ, ετών 17”

Της Μαριάνθης Σοντάκη,

«………Έρχεται η απελευθέρωση. Σιμώνει. Και τότε στα γαλάζια ταμπελάκια των δρόμων θα μπουν τα ονόματα των δικών μας ηρώων. Οδός Ηλέκτρας Απόστολου, οδός Νικολάου Σουκατζιδη,οδος Γιάννη Ιωακειμιδη ετών 17. Και σαν περάσει λίγος καιρός ακόμη, θ’ αλλάξουν κι αυτά μ’ ολάκερο τον κόσμο. Ανάγκη για ήρωες δεν θα υπάρχει πια. Τα παιδιά θα παίζουν μπάλα στην συμβολή των δρόμων ευτυχίας και λαού. Και αντί για αριθμούς τα σπίτια θα έχουν πάνω από τις πόρτες τους στίχους από τραγούδια……..»

Από τις 13 Νοεμβρίου στο black box του θεάτρου Επί Κολωνω παρουσιάζεται το έργο της Θαλασσιάς Αντωνοπούλου ΑΘΗΝΑ ΧΑΤΖΗΕΣΜΕΡ ΕΤΩΝ 17. Βασισμένο στην αληθινή ιστορία μιας νεαρής προσφυγοπούλας από την Ιωνία, που στην κατοχή οργανώθηκε στην ΕΠΟΝ και πάλεψε για μια ελεύθερη Ελλάδα. Λίγο πριν την απελευθέρωση πιάστηκε από τους Γερμανούς, βασανίστηκε και στις 2 Οκτωβρίου του 1944 εκτελέστηκε στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.
Πήγα να δω τη δουλειά μιας ομάδας 4 νέων παιδιών περιμένοντας ότι θα έβλεπα μια νέα ομάδα, με όλα τα καλά και τα κακά που συνεπάγεται αυτό. Όμως με αυτή τη δουλειά με περίμενε μια έκπληξη. Η Θαλασσιά Αντωνοπούλου -αν και μόλις στα 28 χρόνια της- δόμησε την ιστορία με εξαιρετική ωριμότητα και ευαισθησία, παραδίνοντας μας ένα κείμενο που πιστεύω πως μέλλεται να καταλάβει σημαντική θέση στη σύγχρονη ελληνική θεατρική δραματουργία.

Ίσως και η ίδια να μην έχει καταλάβει το δρόμο που ξεκίνησε να χαράζει.

Στο έργο της η Αθηνά Χατζηεσμερ γίνεται το σύμβολο της νεότητας εκπληρώνοντας την βαθύτερη ουσία της, αυτή της επανάστασης, της νεότητας που δεν βρίσκει βολή πουθενά και σε κάθε εποχή ανοίγει δρόμους απάτητους με όποιο κόστος. Η Αθηνά καταφέρνει να ξεπεράσει τα όρια του εαυτού της και να εκφράσει όχι μόνο τη γενιά της αλλά και τους νέους όλων των εποχών. Γίνεται μια άλλη Αντιγόνη και όπως εκείνη μετριέται με την απόφαση της. Θυμάται τη μάνα, τον χαμένο αδελφό της το πρώτο ερωτικό της σκίρτημα. Αποφασισμένη να τελειώσει αυτό που άρχισε αν και ξέρει ότι το κόστος είναι πολύ βαρύ για τις μικρές της πλάτες. Ένα σπαρακτικό κείμενο που όσο προχωρά η παράσταση σε αναγκάζει να συντροφεύεις αυτό το κορίτσι στην πορεία του προς τη θυσία ενεργητικά, μια και δύσκολα ο θεατής μπορεί να μείνει αμέτοχος μπροστά σε αυτόν τον ποταμό ποίησης και συναισθημάτων.

Η Ηλιάνα Μαυρομάτη εύθραυστη σκηνικά αλλά με τρομερή ενέργεια και βάθος υποκριτικό, είναι η ιδανική Αθηνά. Ερμηνεύει, χωρίς να αφήνει ούτε κόμμα αναξιοποίητο από το σημαντικό αυτό κείμενο. Γνωρίζω μάλιστα ότι αυτή ήταν που πρότεινε στην ομάδα ΝΑΜΑ να δουλέψουν πάνω σε αυτό το θέμα. Ας μου επιτραπεί να αποκαλύψω ένα μικρό αλλά πολύ συγκινητικό μυστικό για την ιστορία αυτής της παράστασης. Η Μαρω Λουλουδη που αναφέρεται στο κείμενο, συντρόφισσα της Αθηνάς που από ένα καπρίτσιο της μοίρας γλύτωσε εκείνη την ημέρα τη σύλληψη και την εκτέλεση, ήταν η μητέρα της Λίλας Καφαντάρη και προφανώς η γιαγιά της Ηλιάνας Μαυρομάτη. Υπήρχαν λοιπόν ανοιχτοί λογαριασμοί με αυτό το κείμενο. Εδω η «κάθαρση» ήρθε και σκηνικά αλλά και σε προσωπικό επίπεδο.

Την Ηλιάνα Μαυρομάτη συντροφεύει στη σκηνή ο μουσικός της παράστασης Ισίδωρος Πάτερος. Ποτέ ξανά δεν είδα τόση ουσία να παρασταίνεται με τόση ηρεμία. Ο τρόπος με τον οποίο τραγουδά και υποβάλλει στην πρωταγωνίστρια την ατμόσφαιρα, είναι σχεδόν αγγελικός.
Είμαι σίγουρη πως αυτή η παράσταση θα σφραγίσει όλα τα μέλη της ομάδας. Αν θέλετε να δείτε θέατρο ουσιαστικό και μοντέρνο με αναφορές στην σύγχρονη ιστορία μας, που θα σας ξυπνήσει σκέψεις και συναισθήματα μην χάσετε αυτήν την παράσταση.”

Πηγή: onlytheater.gr