Περί των δικαιωμάτων των ζώων

Τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί μεγάλη καμπή  -βαθιά επανάσταση, θα λέγαμε- στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τα ζώα· έχει μεταβληθεί ριζικά το βλέμμα  που ρίχνουμε πάνω τους. Τούτο οφείλεται στην  επιστήμη, η οποία  συνετέλεσε τα μάλα ώστε να διευρυνθεί η αντίληψή μας για τα ζώα και κατέστησε εφικτή την πρόσβασή μας στον νοητικό τους κόσμο. ΄Ετσι, έχει αρχίσει να γίνεται αντιληπτό, κατά κάποιον τρόπο,  ότι τα ζώα δεν πρέπει να αποτελούν αντικείμενα εκμετάλλευσης, κακοποίησης, γελοιοποίησης  και υποτίμησης, μολονότι απομένει μακρύς δρόμος μέχρι να μεταβληθεί η νοοτροπία ολόκληρου του κόσμου ως προς το ζωικό βασίλειο. Το να λαβαίνουμε υπόψη μας τα συμφέροντα των ζώων, με τα οποία μοιραζόμαστε έτσι κι αλλιώς αυτόν τον κόσμο, έχει καταστεί πλέον επιτακτικό ζήτημα.

Τις κάποιες σκέψεις που ακολουθούν τις προκάλεσε ένα άρθρο που διάβασα στη γαλλική εφημερίδα Le Monde σχετικά με την εντελώς πρόσφατη κυκλοφορία ενός λίαν ενδιαφέροντος βιβλίου υπό τον τίτλο Ζωικές επαναστάσεις. Πώς τα ζώα έγιναν έξυπνα (Révolutions animales.  Comment les animaux sont devenus intelligents), Arte Editions/Les liens qui libèrent, σελ. 576, για το οποίο συνεργάστηκαν  υπό την αιγίδα της Καρίν Λου Ματινιόν (Karine Lou Matignon) 75 διεθνείς  επιστήμονες ειδικευμένοι στα περί των ζώων ζητήματα (θεολόγοι, παλαιοντολόγοι, φιλόσοφοι, ψυχολόγοι, νομικοί, ιατροί και κοινωνιολόγοι). ΄Ολοι αυτοί οι επιστήμονες επιχειρούν  με τις μελέτες τους να μάς πείσουν να αλλάξουμε τον τρόπο  συμβίωσής μας με τα μη ανθρώπινα έμβια όντα και μάς καλούν να αναρωτηθούμε τόσο περί των δικαιωμάτων τους όσο και περί των καθηκόντων μας απέναντι αυτών.

Τα ζώα είναι προικισμένα –άλλα βέβαια περισσότερο και άλλα λιγότερο- με ευαισθησία και νοημοσύνη,  είναι ικανά να αλληλοβοηθιούνται, νιώθουν συμπόνια και έχουν μνήμη· είναι ικανά να αισθάνονται, να δρούν και να αντιδρούν. ΄Οπως και εμείς, τα ζώα δοκιμάζουν χαρά και βάσανα και αισθάνονται το πένθος. Τα ζώα αναπτύσσουν απίστευτες ικανότητες και πραγματοποιούν υψηλές επιδόσεις. Οι κάστορες λόγου χάριν κατασκευάζουν καταπληκτικά φράγματα, τα πτηνά πλέκουν υπέροχες φωλιές με τα ράμφη τους, οι τερμίτες έχουν σοφιστεί εκπληκτικά κλιματιστικά συστήματα και οι αράχνες υφαίνουν απίστευτους ιστούς. Πρόβατα, χοίροι, ελέφαντες αναπτύσσουν κοινωνική ζωή, επικοινωνούν μεταξύ τους, αναγνωρίζουν τα ομοειδή τους άτομα.

Γι’ αυτό οι επιστήμονες έχουν φτάσει μέχρι του σημείου να προτείνουν τη σύσταση Γραμματείας Προστασίας των Ζώων και τη θέσπιση αυστηρών νόμων για την προστασία τους από την ανθρώπινη αυθαιρεσία και κακοποίηση.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος   piombinos.com