Το τρόπαιο των Λεύκτρων

Το 371 π.Χ. ο βασιλιάς της Σπάρτης Κλεόμβροτος Α’ (380-371 π.Χ.) με 10.000 οπλίτες και 1.000 ιππείς αντιμετώπισε 6.000 Βοιωτούς υπό τον θηβαίο στρατηγό Επαμεινώνδα (418-362 π.Χ.) στην πεδιάδα των Λεύκτρων λίγο πιο έξω από το σημερινό ομώνυμο χωριό. Η μεγάλη νίκη του Επαμεινώνδα, ο οποίος εφάρμοσε με επιτυχία το σύστημα της «λοξής φάλαγγας», απήλλαξε τη Θήβα από τη σπαρτιατική υποταγή και ισχυροποίησε την ηγεμονία της πατρίδας του  στο Βοιωτικό κοινό, μετατρέποντάς την σε κραταιά πόλη-κράτος. Το πεδίο της μάχης όπου σκοτώθηκε ο Κλεόμβροτος Α’, προσδιορίστηκε με ακρίβεια από την εύρεση του τροπαίου, το οποίο ίδρυσαν οι Θηβαίοι σε ανάμνηση της νίκης τους. Το τρόπαιο αυτό αναστηλώθηκε το 1957 από τον αρχιτέκτονα και αρχαιολόγο ακαδημαϊκό, καθηγητή Αναστάσιο Ορλάνδο (Αθήνα 1887-1979). Αυτό αποτελείται από μαρμάρινο κυλινδρικό βάθρο με επίστεψη διαζώματος τριγλύφων και μετοπών και πάνω του σειρά στρογγυλών ασπίδων.

Αυτό λοιπόν το τρόπαιο, από τα ελάχιστα αρχαία ηρώα που σώθηκαν ώς τις μέρες μας, έχει εγκαταλειφθεί, από εγκληματική αμέλεια ή αδιαφορία λόγω άγνοιας, στην τύχη του και στη φθορά του χρόνου, αφημένο απροστάτευτο στη μέση του πουθενά και εκτεθειμένο στις καταστροφικές ορέξεις Νεοβανδάλων. Στον περίγυρό του, αγριόχορτα ή λάσπες, αναλόγως της εποχής του έτους, και σκουπίδια από διερχόμενους περαστικούς μαρτυρούν την εγκατάλειψή του. Κι όμως ένα προστατευτικό υψηλό καλαίσθητο  κιγκλίδωμα σαν και εκείνο που τοποθετήθηκε γύρω από το μνημείο του Φιλοπάππου, ο ευπρεπισμός του περιβάλλοντος χώρου, η τοποθέτηση κατατοπιστικών για τη ιστορία του πινακίδων και ενδεχομένως ο ηλεκτροφωτισμός του δεν θα έβλαπταν διόλου το μνημείο που παραμένει τελείως άγνωστο στην πλειονότητα των Νεοελλήνων. Απεναντίας θα το αναδείκνυαν στους ανυποψίαστους  ή αδαείς περαστικούς.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος   piombinos.com