Περί των θηλυκών επωνύμων στη μεταγραφή τους σε ξένη γλώσσα

Στην Ελληνική, ως γνωστόν, τα θηλυκά επώνυμα σχηματίζονται από τη γενική ενικού του αντίστοιχου ανδρικού επωνύμου (λ.χ. από το το επώνυμο Βουδούρης προκύπτει το θηλυκό Βουδούρη ή από το Μαβίλης το θηλυκό Μαβίλη). Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τα σλαβικά επώνυμα, που κι αυτά αποτελούν τη γενική των ανδρικών επωνύμων (π.χ. το επώνυμο Αχμάτοφ δίνει το θηλυκό Αχμάτοβα ή το Τσέχοφ δίνει το θηλυκό Τσέχοβα). Ως προς τα θηλυκά σλαβικά επώνυμα έχει καθιερωθεί να διατηρείται ο ορθός τύπος τους όταν μεταγράφονται σε άλλες γλώσσες. ΄Ετσι γίνεται λόγος π.χ. για την ποιήτρια ΄Αννα Αντρέγιεβνα Αχμάτοβα (1889-1966), από το Αχμάτοφ, την ηθοποιό Τατιάνα Σαμοήλοβα, από το Σαμοήλοφ, τις συγγραφείς Νίνα Νικολάγιεβνα Μπερμπέροβα (1901-1993), από το Μπερμπέροφ, Τζούλια Κρίστεβα (γένν. 1941), Μαρίνα Ιβάνοβνα Τσβετάγιεβα (1892-1941), από το Τσβετάγιεφ, τις λογοτεχνικές ηρωίδες Κατερίνα Ισμαήλοβα (από το Ισμαήλοφ) του Νικολάι Λεσκόφ (1831-1895), ΄Αννα Καρένινα (από το Καρένιν) του Λεβ Τολστόι κ.ά.
Δεν συμβαίνει ωστόσο το ίδιο με τα ελληνικά θηλυκά επώνυμα, τα οποία μεταγράφονται στο λατινικό αλφάβητο με τον ανδρικό τους τύπο. ΄Ετσι λ.χ. το θηλυκό επώνυμο Βουδούρη γίνεται στη μεταγραφή του Voudouris. Πώς αποφάσισε ή αποδέχτηκε το ελληνικό κράτος μια τέτοια ανοησία; Και μη μού πείτε ότι υποχρεώθηκε από την Ευρωπαϊκή ΄Ενωση να εφαρμόσει αυτή την αρχή. Και τότε οι σλαβόφωνοι λαοί γιατί δεν υποχρεώθηκαν κι αυτοί να εφαρμόσουν την ίδια με τους ΄Ελληνες αρχή;
Εξάλλου, ακόμα κι αν πρόκειται για ομογενείς γυναίκες, που έχουν σταδιοδρομήσει στο εξωτερικό με το ανδρικού τύπου οικογενειακό τους επώνυμο, είναι γελοίο να τις εκφωνούμε έτσι και στα ελληνικά. Είναι τουλάχιστον άκομψο να κάνουμε π.χ. λόγο στα ελληνικά για την Ολυμπία Δουκάκις, την Ελληνοκαναδή Νία Βαρντάλος ή την Ελληνοαμερικανίδα Μαρία Μενούνος, αντί να τις αναφέρουμε ως Δουκάκη, Βαρντάλου ή Μενούνου. Στο πρόσφατο κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών εντυπωσίασε τους έλληνες κριτικούς η τρίτης γενιάς ελληνικής καταγωγής πλην όμως γαλλίδα ηθοποιός Εξαρχόπουλος, όπως μάς την παρουσίασαν όλοι τους. Οποίος νεοβαρβαρισμός! Εφόσον η κοπέλα είναι Γαλλίδα, ας την εκφωνούσαν τουλάχιστον ως Εξαρκοπουλός, με τον τόνο στη λήγουσα, ώστε να φαίνεται ότι πρόκειται για ξένη.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος  piombinos.blogspot.com