Κριτική για την παράσταση “Αθηνά Χατζηεσμέρ, ετών 17”

Της Αντιγόνης Καράλης,

“Παιδί προσφύγων από την Ιωνία, η Αθηνά Χατζηεσμέρ ή Εσμερίδου γεννήθηκε το 1927 και έζησε στον Ταύρο. Έφηβη ακόμα, οργανώθηκε στην ΕΠΟΝ και αγωνίστηκε μαζί με χιλιάδες νέους για μια ελεύθερη από τους φασίστες κατακτητές Ελλάδα και μια πιο δίκαιη κοινωνία. Στις 2 Οκτωβρίου 1944, στα 17 της χρόνια, και, αφού βασανίστηκε για να καταδώσει τους συναγωνιστές της, εκτελέστηκε από τους Γερμανούς στο σκοπευτήριο της Καισαριανής, λίγες μέρες πριν την αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων από την Αθήνα.

Τέσσερις νέοι καλλιτέχνες, με όχημα την ιστορία της Αθηνάς, συμπράττουν και συνομιλούν με το νέο άνθρωπο εκείνης της εποχής, ερευνώντας τις συνθήκες και το ήθος που οδηγούν στην αντίσταση και την επανάσταση.

Η παράσταση «Αθηνά Χατζηεσμέρ, ετών 17»  παρουσιάζεται στο Black Box του θεάτρου «Επί Κολωνώ», με την Ηλιάνα Μαυρομάτη στον επώνυμο ρόλο (παραστάσεις  έως τις  17 Ιανουαρίου 2016).

«Όταν με την ομάδα μας αποφασίσαμε να αφηγηθούμε την ιστορία της Αθηνάς Χατζηεσμέρ, δεν είχα συνείδηση ότι θα κληθώ να ερμηνεύσω έναν χαρακτήρα, όπως συνήθως νιώθω να συμβαίνει παίρνοντας στα χέρια μου ένα έργο» λέει η Ηλιάνα Μαυρομάτη. «Περισσότερο είχα την ανάγκη να βρεθώ σε μια δημιουργική συνθήκη, όπου μαζί με καλλιτέχνες που εκτιμώ και εμπιστεύομαι, θα βρούμε από κοινού τον τρόπο να μιλήσουμε για το κεντρικό ζήτημα που μας απασχόλησε: την νεότητα και την επαναστατικότητα».

Μέσα από τις αναμνήσεις, τις σκέψεις, τις αισθήσεις και τις μουσικές παρακολουθούμε τις άχρονες στιγμές που συνθέτουν το ψυχικό και το πνευματικό τοπίο της Αθηνάς. Ένα σώμα που έχει υποστεί βασανισμό και επανατοποθετείται στον χώρο και στον χρόνο. Ένα πνεύμα που ανατροφοδοτείται από την αγάπη για τη ζωή και δυναμώνει με το όραμα της απελευθέρωσης:

«Έρχεται η απελευθέρωση, σιμώνει! Και τότε στα γαλάζια ταμπελάκια των δρόμων θα μπουν τα ονόματα των δικών μας ηρώων. Οδός Ηλέκτρας Αποστόλου, οδός Νικόλαου Σουκατζίδη, οδός Γιάννη Ιωακειμίδη ετών 17. Και σαν περάσει λίγος καιρός ακόμη, θ’ αλλάξουν κι αυτά μαζί μ’ ολάκερο τον κόσμο. Ανάγκη για ήρωες δε θα υπάρχει πια. Τα παιδιά θα παίζουν μπάλα στη συμβολή των δρόμων ευτυχίας και λαού» λέει η Αθηνά Χατζηεσμέρ στο έργο.

Πόσο μπορεί να μιλήσει η ηρωϊδα  στο σύγχρονο θεατή; «Αυτός ακριβώς ήταν και ο στόχος μας. Ο νέος που έζησε και αγωνίστηκε κατά τη διάρκεια της τελευταίας επαναστατικής κατάστασης που συντελέστηκε στη χώρα μας, στα χρόνια της γερμανικής κατοχής, να συνομιλήσει με τον νέο άνθρωπο του σήμερα, σε επίπεδο υπαρξιακό και πολιτικό. Ο νέος που φοβάται τον θάνατο λιγότερο από μια αφόρητη ζωή και την διεκδικεί μέχρι τέλους» απαντά η πρωταγωνίστρια.

Η Ηλιάνα Μαυρομάτη θαυμάζει στην Αθηνά τη «βαθιά την αγάπη της στη ζωή, στους ανθρώπους» καθώς και την «ελευθερία, την αγωνιστικότητά της και τη γενναιοδωρία της, την επαναστατική της αισιοδοξία… Το πιο βαθύ και άρα υπαρξιακό στοιχείο με το οποίο συνδέομαι είναι η συνδιαλλαγή με τον φόβο του θανάτου και την ανάγκη υπέρβασής του μπροστά στη διεκδίκηση της ζωής».

Μια ηρωϊδα όπως η Αθηνά Χατζηεσμέρ θα είχε θέση στο σύγχρονο κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι; Την έχει ανάγκη το σήμερα; «Οι αγωνιστές έχουν πάντα θέση και μάλιστα εξέχουσα στην κοινωνία και οι λαοί πάντα θα έχουν ανάγκη από πρωτοπόρα πνεύματα που μάχονται και μπαίνουν μπροστά. Έχω την πεποίθηση ότι έχουμε πολλές εν δυνάμει “Αθηνές” ανάμεσά μας, δηλαδή νέα παιδιά που θα αναδειχθούν σε ήρωες όταν οι συνθήκες το επιτάξουν».

Το μήνυμα του έργου, σύμφωνα με την πρωταγωνίστρια είναι:  «αγάπη για τη ζωή, αντίσταση και αγώνας για μια καλύτερη ζωή και μια πιο δίκαιη κοινωνία. Η ιστορική μνήμη των αγώνων όλων των λαών προς τη χειραφέτησή τους, μπορεί να καλλιεργήσει το δρόμο για νέους, πιο δυναμικούς και πρωτοποριακούς».

Το κείμενο υπογράφει η Θαλασσιά Αντωνοπούλου, τη σκηνοθεσία οι Φαίδρα Σούτου, Ηλιάνα Μαυρομάτη, Ισίδωρος Πάτερος, τη μουσική ο Ισίδωρος Πάτερος, την επιμέλεια κίνησης η Φαίδρα Σούτου και τα κοστούμια η Λένα Καφαντάρη. Ερμηνεύουν οι: Ηλιάνα Μαυρομάτη, Ισίδωρος Πάτερος.”

Πηγή: ethnos.gr