Περί των νεκρών γλωσσών

Πολύς θόρυβος ξέσπασε τελευταία και πάλι γύρω από την αναγκαιότητα ή μη της διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών στα γυμνάσια.  Μες στο κλίμα της σχετικής διαμάχης, ακούστηκε μεταξύ άλλων  και το ανεδαφικό επιχείρημα των πολέμιων της διδασκαλίας  των Αρχαίων Ελληνικών ότι αποτελούν νεκρή γλώσσα. ΄Ομως τα Αρχαία Ελληνικά δεν μπορούν κατ’ ουδένα τρόπο να χαρακτηριστούν ως νεκρή γλώσσα, όπως λόγου χάριν τα   Σουμεριακά, τα Χεττιτικά ή τα Φρυγικά, αφού δεν έπαψαν ούτε στιγμή να μιλιούνται μέχρι σήμερα με όλη την παραλλαγμένη τους μορφή, λόγω της φυσικής εξέλιξης την οποία έχουν, ως εξυπακούεται, υποστεί κατά την επί αιώνες –πάντως υπερτρισχιλιετή- συνεχή χρήση τους, κατά τον ίδιο τρόπο που ένα ανθρώπινο ον στα πέντε του χρόνια και κατόπιν στα εξήντα πέντε του δεν παύει να είναι ο ίδιος άνθρωπος.

Τα Αρχαία Ελληνικά, όπως άλλωστε και τα Λατινικά, παραμένουν ζωντανά με την έννοια ότι αποτελούν τη βάση, τη μήτρα  πολλών γλωσσών που μιλιούνται ανά την υφήλιο, όντας γλώσσες παγκόσμιας εμβέλειας, ότι είναι η  πηγή πλήθους διεθνών νεολογισμών και ότι έχουν δανείσει το πλουσιότατο λεξιλόγιό τους για τη φιλοσοφική και επιστημονική ορολογία  όλων σχεδόν των ομιλούμενων  σήμερα γλωσσών.  Είναι γλώσσες που μάς επιτρέπουν να αποκτήσουμε πρόσβαση σε αριστουργηματικά και πάντοτε ζωντανά κείμενα της παγκόσμιας πνευματικής κληρονομιάς, να ακονίσουμε τη σκέψη μας και να συνδεθούμε, εμείς οι ΄Ελληνες, με την πολιτισμική μας παράδοση. Η διδασκαλία τους είναι μια αυτονόητη γλωσσική, παιδευτική και πολιτισμική ανάγκη για όλους ανεξαιρέτως τους ανθρώπους, πόσω μάλλον για εμάς τους άμεσους κληρονόμους τους.

Ο λόγος που πρέπει να τις διδαχθούμε δεν είναι, λοιπόν, για να τις μιλήσουμε ούτε επειδή θα μάς χρειαστούν για να διεκπεραιώνουμε τις καθημερινές  μας εργασίες, αλλά για να κοινωνήσουμε με ύψιστα πολιτιστικά αγαθά, καθώς και με τη σκέψη των μέγιστων εκπροσώπων ενός μοναδικού και ανεπανάληπτου πολιτισμού. Εξάλλου αποτελούν  χρησιμότατα στοιχεία της ευρύτερης συγκρότησής μας, κατά τον ίδιο λόγο που την αποτελούν λόγου χάριν και οι λογάριθμοι, οι χημικές εξισώσεις και ο διαφορικός λογισμός που διδαχθήκαμε στα σχολικά μας  χρόνια. Γιατί  ακόμα κι αν δεν  χρησιμοποιήσαμε ποτέ αυτές τις γνώσεις αλλ΄ απεναντίας τις λησμονήσαμε, συνετέλεσαν ώστόσο ουσιαστικά στην εξάσκηση της σκέψης και την όξυνση της κρίσης μας. Επιπλέον η εκμάθηση των Αρχαίων Ελληνικών  μάς επιτρέπει να απολαμβάνουμε το μέγιστο προνόμιο  της άμεσης πρόσβασης στα ιερά μας κείμενα, τα οποία επέλεξαν, όχι βέβαια συγκυριακά αλλά επειδή  έτσι  έδοξε στον θείο Λόγο, αυτό ακριβώς το γλωσσικό επένδυμα προκειμένου να διαδώσουν τη λυτρωτική, χριστική Αλήθεια σε ολόκληρη την ανθρωπότητα.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος    piombinos blogspot.com