Ορθογραφικά τινα (Α’): τα λήγοντα σε –ία ουσιαστικά

Τα ουσιαστικά που λήγουν σε –ία, που τονίζονται δηλαδή στην παραλήγουσα, γράφονται με ιώτα. Παραδείγματα: αδικία, ανεργία, αποτυχία, βιολογία, δοκιμασία, επιτυχία, ζημία, κακία, ομιλία, ομολογία, ταινία, τιμωρία, φιλοσοφία, ψυχολογία κ.ά. Επίσης τα κύρια οινόματα: Γαλλία, Δανία, Ισπανία, Ιταλία, Ολλανδία, Καππαδοκία, Λαμία, Λευκωσία κ.ά. Εξαιρέσεις: μολονότι τονιζόμενα στην παραλήγουσα, γράφονται με –εία α) Τα ουσιαστικά που παράγονται από ρήματα σε –εύω/-εύομαι, όπως π.χ. βασιλεία (βασιλ-εύω), δουλεία (δουλ-εύω), ειρωνεία (ειρων-εύομαι), νηστεία (νηστ-εύω), παιδεία (παιδ-εύω). β) Τα ουσιαστικά: μνεία, λεία, χρεία.
Ειδικές περιπτώσεις: μνηστεία (από το ρήμα μνηστεύω) αλλά αμνηστία – ανανδρία αλλά ανδρεία (από το επίθετο ανδρείος) – τελεία (από το επίθετο τέλειος) – εταιρεία (από το επίθετο εταιρείος) – πορεία (από το πορεύομαι) αλλά αερο-πορία, αργο-πορία, οδοι-πορία, πεζο-πορία – λατρεία (από το λατρεύω) αλλά εγω-λατρία, ειδωλο-λατρία, εικονο-λατρία, μοιρο-λατρία, τυπο-λατρία, φυσιο-λατρία – καπηλεία (από το καπηλεύομαι) αλλά αρχαιο-καπηλία, βιβλιο-καπηλία, εθνο-καπηλία, πολεμο-καπηλία – δουλεία (από το δουλεύω) αλλά εθελο-δουλία, ιερο-δουλία, κοιλιο-δουλία – θρησκεία (από το θρησκεύω/θρησκεύομαι) αλλά ανεξι-θρησκία, αρνησι-θρησκία – μαντεία (από το μαντεύω) αλλά αστρο-μαντία, χειρο-μαντία – ασωτία, εμπορία, προεδρία, συνοδία (μολονότι από ρήματα σε –εύω/-εύομαι)

Φοίβος Ι. Πιομπίνος    piombinos.blogspot.gr