ΦΟΙΒΟΣ ΠΙΟΜΠΙΝΟΣ

Αντί του καταχωρώ, είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε τον τύπο καταχωρίζω, όταν θέλουμε να δηλώσουμε την καταγραφή «κατά χώραν», δηλαδή στην οικεία θέση,  μιας πληροφορίας (π.χ. η εφημερίδα μας καταχωρίζει δωρεάν τέτοιου είδους αγγελίες / όλες οι σχετικές πληροφορίες βρίσκονται καταχωρισμένες στα αρχεία του Δήμου). Το ρήμα καταχωρίζω (< κατά χώραν θέτω) διαφέρει από τα σύνθετα του ρήματος χωρώ (= προχωρώ, βαδίζω), που δηλώνουν κατά βάσιν κίνηση: ανα-χωρώ, απο-χωρώ, εισ-χωρώ, εκ-χωρώ, […]

Τα τελευταία χρόνια καταβάλλονται προσπάθειες για την όσο το δυνατόν καλύτερη αποκατάσταση και ανάδειξη της Βιβλιοθήκης του Αδριανού, που ονομαζόταν και Πανεπιστήμιο Αθηνών. ΄Οπως είναι ολοφάνερο από την ονομασία της, η εν λόγω βιβλιοθήκη ιδρύθηκε το 132 μ.Χ. από τον ρωμαίο αυτοκράτορα και ένθερμο φιλέλληνα Αδριανό, ο οποίος στο χρονικό διάστημα που βασίλεψε ( 117 - 138 μ.Χ.) ίδρυσε στην Αθήνα πολλά κτίρια, διεύρυνε τη Ρωμαϊκή Αγορά, αποπεράτωσε το ναό […]

Το ρήμα περιλαβαίνω σημαίνει ότι αρπάζω κάποιον ή κάτι με επιθετικό τρόπο (π.χ. αν σε περιλάβω στά χέρια μου, θα δείς τί θα πάθεις). Σημαίνει επίσης ότι επιτίθεμαι σε κάποιον λεκτικά (π.χ. ο συνδικαλιστής περίλαβε τον υπουργό με τα χειρότερα λόγια και τον έκανε ρεζίλι). Το ρήμα περιλαμβάνω σημαίνει ότι περιέχω, περικλείω κάτι (π.χ. το  πατρικό μου  κτήμα περιλαμβάνει δύο κτίσματα) ή ότι διαθέτω ως μέλη ή μέρη, ότι απαρτίζομαι […]

Τώρα που έχει σχεδόν εξοβελιστεί η χρήση της άνω τελείας από τον γραπτό λόγο, αφού οι νέοι δεν γνωρίζουν πια πώς να τη χρησιμοποιούν, έχει καταντήσει συνηθέστατη η χρήση της στον προφορικό λόγο από τους παπαγαλίζοντες διάφορες κοινοτοπίες εκφωνητές. Έτσι καθημερινά ακούμε σε κάποιες ραδιοφωνικές συνεντεύξεις τους δημοσιογράφους να λένε στους συνεντευξιαζομένους: «Βάλτε, παρακαλώ, μιά άνω τελεία για ν’ ακούσουμε τις διαφημίσεις και μετά συνεχίζουμε». Για όσους δεν γνωρίζουν την […]

Το  ρήμα ζεματάω είναι αμετάβατο (π.χ. φίλησα το παιδί στο μέτωπό του και διαπίστωσα πως ζεμάταγε από τον πυρετό / πρόσεξε πώς θα  πιάσεις  την κατσαρόλα γιατί ζεματάει ακόμη). Το  ίδιο ρήμα στη μεταβατική του έκφραση γίνεται ζεματίζω (π.χ. συνηθίζω πάντοτε να ζεματίζω τα μακαρόνια μέ ελαιόλαδο αντί με βούτυρο). ΄Εχουμε δηλαδή να κάνουμε με μια χαρακτηριστική περίπτωση αντίθεσης μεταξύ της αμετάβατης και της μεταβατικής μορφής του ίδιου ρήματος.΄Οπως συμβαίνει […]

Σύνηθες λάθος εν σχέσει προς το πρωτότυπο, πλήν όμως όχι γραμματικό, είναι η έκφραση εν χορδαίς και οργάνοις, που χρησιμοποιείται αντί του «με μουσική και με κέφι», «με πανηγυρισμούς». Ωστόσο η ορθή βιβλική ετούτη έκφραση που προέρχεται από την Παλαιά Διαθήκη (Ψαλμ. 150, 4) είναι: εν χορδαίς και οργάνω. ΄Αλλη συνηθέστατη εσφαλμένη φράση, για την οποία έχουμε ξανακάνει λόγο, είναι: στα πλαίσια. Αποτελεί νεολογισμό της Ελληνικής, που προήλθε πιθανότατα από […]