Γλωσσικά τινα (90): διάφορα προβληματικά τοπωνυμικά επίθετα

Το επίθετο Αλβανός έχει προκύψει από το «Αλβανόν όρος», βουνό του Λατίου. ΄Ηταν μια περιοχή όπου είχαν κατοικήσει ιλλυρικοί πληθυσμοί. Οι Αρχαίοι ονόμαζαν την περιοχή της σημερινής Αλβανίας Ιλλυρία, ονομασία που διατήρησαν και οι Ρωμαίοι (Illyricum). Οι Βυζαντινοί, αντιθέτως, υιοθέτησαν την παλαιότερη λατινογενή ονομασία Αλβανία. Το θυλικού γένους επίθετο είναι Αλβανή ή Αλβανίδα.
Ο ΄Αραβας προσδιορίζει το πρόσωπο εκείνο που ανήκει στο σημιτικής καταγωγής έθνος, που έχει τις ρίζες του στην Αραβία και επεκτάθηκε με την εξάπλωση του Μωαμεθανισμού στη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική, τη Σαχάρακαι το Σουδάν. Η «γυναίκα ΄Αραβας» καλείται Αράβισσα.
Ο πολίτης της Βουλγαρίας καλείται Βούλγαρος και η συμπολίτισσά του Βουλγάρα.
Από το τοπωνύμιο Συρία, η ορθή ονομασία του κατοίκου ήταν Σύρος, ενώ ο κάτοικος της νήσου Σύρου ήταν αρχικά Σύριος. Επειδή ωστόσο το επίθετο Σύριος έδινε την εντύπωση ότι συνδέεται κυρίως με τη Συρία, ότι είναι δηλαδή το όνομα των κατοίκων της Συρίας και όχι της Σύρου, για λόγους «γλωσσικής προφύλαξης», αντί του τοπωνυμικού επιθέτου Σύριος χρησιμοποιείται το επίθετο Συριανός (όπως και Παριανός αντί Πάριος), κατά τα πολλά αντίστοιχα ονόματα Ζαγοριανός, Καλαματιανός, Καστοριανός, Σφακιανός, Ψαριανός κ.λ.π. Κατά συνέπεια, το επίθετο Σύριος χρησιμοποιείται περισσότερο για να δηλώνει πια τον κάτοικο της Συρίας (αντί του ορθού Σύρος).
Ο πολίτης της Τουρκίας ονομάζεται Τούρκος. Στο θυλικό γένος μάς δίνει το επίθετο Τουρκάλα, που δεν είναι διόλου μειωτικό όπως κάποιοι συμπατριώτες μας θέλουν να νομίζουν, και όχι Τούρκισσα. Το ίδιο άλλωστε ισχύει και για το επίθετο Βουλγάρα.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος  piombinos.blogspot.gr