Φοίβος Πιομπίνος

Γλωσσικά τινα (ΣΛΗ’): τα ρήματα ξανοίγομαι, ξελέω, ξενυχτάω, ξεψυχάω, ξεχρεώνω και ξιπάζομαι

today25 Σεπτεμβρίου, 2017

Background
share close

Η έννοια  του  ρήματος  ξανοίγομαι  διαφοροποιείται  στην   παθητική φωνή και  σημαίνει 1. κάνω υπερβολικά έξοδα ή ριψοκίνδυνες οικονομικές επιχειρήσεις (π.χ. ξανοίχτηκε πολύ στην επιχείρησή του και χρεωκόπησε) και 2. εκμυστηρεύομαι, δείχνω εμπιστοσύνη σε κάποιον και του «ανοίγω» την καρδιά μου (π.χ. είναι επικίνδυνο να ξανοίγεσαι σε αγνώστους).

Το ρήμα ξελέω χρησιμοποιείται κυρίως στον ενεστώτα και στον αόριστο οριστικής σε εκφράσεις όπως λέω και ξελέω, είπα ξείπα (για κάτι που λέγεται και αναιρείται διαδοχικά).

Στο ρήμα ξενυχτάω ο τύπος ξενυχτίζω δεν συνηθίζεται.

Η μετοχή ξεψυχισμένος του ρήματος ξεψυχάω χρησιμοποιείται κυρίως ως επίθετο  όπως π.χ. ξεψυχισμένη ψυχή που σημαίνει αδύναμη, χωρίς ένταση φωνή.

Το ρήμα ξεχρεώνω απαντάται και με παθητική έννοια και σημαίνει (κυρίως για άνθρωπο) απαλλάσσομαι από χρέη (π.χ. πώς θα σε ξεχρεώσω για το καλό που μου έκανες;), ενώ για άψυχο υποκείμενο χρησιμοποιείται το ρήμα ξεχρεώνομαι (π.χ. το σπίτι δεν έχει ακόμη ξεχρεωθεί).

Η μετοχή ξιπασμένος του ρήματος ξιπάζομαι  έχει έννοια επιθέτου και χαρακτηρίζει τον αλαζόνα, τον υπερόπτη, τον φαντασμένο.

 

Φοίβος Ι. Πιομπίνος   piombinos.com

Συντάκτης: New Generation Radio

Rate it

Σχολιάστε το άρθρο (0)

Αφήστε το σχόλιό σας

Το email σας δεν θα δημοσιευθεί. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *


[wpens_easy_newsletter firstname="no" lastname="no" button_text="Εγγραφή"]

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

0%