Ορθογραφικά (ΜΗ’): τα ρήματα λήγοντα σε –αίνω και –ένω

Πολλά ρήματα που παλαιότερα έληγαν σε –ύνω (π.χ. βαθύνω, βαρύνω, μακρύνω, πλατύνω, σκληρύνω κ.λπ.) μεταπλάστηκαν στον ενεστώτα τους και έγιναν ρήματα σε –αίνω (π.χ. βαθαίνω, βαραίνω, μακραίνω, πλαταίνω, σκληραίνω κ.λπ.). Τούτο έγινε για να διαφοροποιηθούν οι παρελθοντικοί χρόνοι (ο παρατατικός και ο αόριστος), οι οποίοι στα ρήματα αυτά είχαν τον ίδιο τύπο: βαθύνω – βάθυνα (παρατ. και αόρ.), πλατύνω – πλάτυνα (παρατ. και αόρ.) ΄Ετσι, όλα σχεδόν τα ρήματα  σε /éno/ ακολούθησαν στον ενεστώτα τα πολλά ρήματα σε –αίνω, είτε κληρονομημένα από την Αρχαία (π.χ. λειαίνω, υγιαίνω, υφαίνω κ.λπ.) είτε από μεταπλασμό (κυρταίνω αντί κυρτώ, ολισθαίνω αντί ολισθάνω, χαίνω αντί χάσκω κ.λπ.). Σχημάτισαν λοιπόν τον ενεστώτα ως βαραίνω από όπου παρατ. βάραινα και αόρ. βάρυνα, παχαίνω από όπου παρατ. πάχαινα και αόρ. πάχυνα,  πλαταίνω από όπου παρατ. πλάταινα και αόρ. πλάτυνα κ.ο.κ.  Τέτοια ρήματα σε –αίνω ( με αόριστο σε –υνα) είναι τα: ακριβαίνω, αλαφραίνω, ανοσταίνω, ασκημαίνω, βαθαίνω, βαραίνω, κονταίνω, λεπταίνω, μακραίνω, μικραίνω, ξανθαίνω, ξεβαθαίνω ξεμακραίνω, ομορφαίνω, παχαίνω, πλαταίνω, πληθαίνω, πλουταίνω, σγουραίνω, σκληραίνω, σκουραίνω, φαρδαίνω, φθηναίνω, φτωχαίνω, χλιαραίνω, χοντραίνω, ψαραίνω. Εξαιρούνται τα ρήματα μένω (παρατ. έμενα και αόρ. έμεινα) και πλένω (παρατ. έπλενα και αόρ. έπλυνα).

Φοίβος Ι. Πιομπίνος    piombinos.com