Ποια ήταν η Δόμνα Βισβίζη;

      Η οικογένεια Βισβίζη, με καταγωγή από την Αίνο της Θράκης, διακρίθηκε για τους ναυτικούς αγώνες της κατά την Επανάσταση του Εικοσιένα.΄Ηδη το 1813 η ναυτική δύναμη της Αίνου ανερχόταν σε 4 μεγάλα καράβια και 60 σακολέβες. Το 1821 τα καράβια της ανέρχονταν στα 300, από τα οποία πολλά ταξίδευαν μέχρι τη Συρία και την Αίγυπτο.

       Ο καπετάν-Χατζή Αντώνης Βισβίζης, πλούσιος καραβοκύρης, διοικούσε το μπρίκι του «Καλομοίρα» μαζί με τη γυναίκα του Δόμνα. Μετά την κατάληψη της Αίνου από τους Τούρκους, ο Χατζή Αντώνης Βισβίζης  επιβίβασε στο καράβι του τη γυναίκα του Δόμνα και τα πέντε τους παιδιά και ενώθηκε με τον ελληνικό στόλο, υποστήριξε την επανάσταση του Εμμανουήλ Παππά στη Χαλκιδική και πήρε μέρος στις ναυμαχίες του ΄Αθω, της Λέσβου και της Σάμου. Το 1822 υποστήριξε με τα κανόνια του τις επιχειρήσεις των Δημητρίου Υψηλάντη, Οδυσσέα Ανδρούτσου και Νικηταρά στην Αγία Μαρίνα της Λαμίας για να σταματήσουν την κάθοδο του Δράμαλη νοτιότερα. Στις 21 Ιουλίου 1822 ο Χατζή Αντώνης Βισβίζης έχασε τη ζωή του από βόλι στο θαλάσσιο στενό μεταξύ της Εύβοιας και της Στερεάς Ελλάδας και η Δόμνα πήρε στα χέρια της τη διοίκηση του καραβιού.

      Η Δόμνα, κόρη γαιοκτήμονα της Θράκης, γεννήθηκε το 1783 και παντρεύτηκε το 1808 τον Χατζή Αντώνη Βισβίζη, με τον οποίο μετείχε σε όλες τις ναυτικές επιχειρήσεις του απελευθερωτικού Αγώνα, αποκτώντας την ανάλογη εμπειρία.  Όταν χήρεψε, βοηθούμενη από τον  υπαρχηγό του πλοίου της  καπετάν-Σταυρή, κυβέρνησε το πλοίο και συνέχισε την πολιορκία του Ευρίπου. Τον Σεπτέμβριο 1824 η Δόμνα Βισβίζη παραχώρησε την «Καλομοίρα» στο κράτος για να χρησιμοποιηθεί ως πυρπολικό. Με το πλοίο αυτό ο Πιπίνος έκαψε το 1824 την τουρκική φρεγάτα.  Η χρονιά αυτή βρήκε τη Δόμνα πάμπτωχη  χωρίς το καράβι της, με τα πέντε ορφανά της «… υστερημένα και αυτού του επιουσίου…» Η Δόμνα πέρασε διαδοχικά από την ΄Υδρα, τη Σύρο και το Ναύπλιο και μέσα στο καταχείμωνο του 1826  βρέθηκε στην απελπιστική κατάσταση της έσχατης ένδειας, χάνοντας στο λιμό που είχε προηγηθεί το ένα από τα πέντε παιδιά της. Τον Αύγουστο 1829 έστειλε από το ΄Αργος όπου βρισκόταν επιστολή στον Καποδίστρια για οικονομική αρωγή. Μετά το τέλος της Επανάστασης η Δόμνα Βισβίζη εγκαταστάθηκε στην Ερμούπολη της Σύρου ζώντας τα υπόλοιπα χρόνια της ώς το 1850, λίγους μήνες ύστερα από τον θάνατο του Νικηταρά, σε μεγάλη ένδεια όπως και η Μαντώ Μαυρογένους.

       Το δημοτικό μας τραγούδι απαθανάτισε τη Δόμνα Βισβίζη ως εξής:

Πουλάκι πόθεν έρχεσαι, πουλάκι για αποκρίσου,
μην είδες και μην άκουσες για την κυρά Δομνίτσα,
την όμορφη, τη δυνατή, την αρχικαπετάνα,
πούχει καράβι ατίμητο και πρώτο μες στα πρώτα
καράβι γοργοτάξιδο, καράβι τιμημένο,
καράβι που πολέμησε στης ΄Ιμπρος το μπουγάζι.
Και το πουλάκι στάθηκε και το πουλάκι λέει:
«Την είδα, την απάντησα σιμά στο Αγιονόρος,
Τρεις μέρες επολέμαγε με δυο χιλιάδες Μούρτους.
Καράβια, εδώ, καράβια εκεί, καράβια παραπέρα
Και τούτο σαν τον αητό ώρμαγε και κτυπούσε
Δεξά, ζερβά κι ανάστροφα κι όπου βολούσε ακόμα.
Κι άκουγες βόγγους δυνατούς, κατάρα στην κατάρα
Κι οι θάλασσες κοκκίνισαν σαν φέσια των αγάδων».

                  Φοίβος Ι. Πιομπίνος    piombinos.com