Ποιοι ήταν οι Κοπατσάροι;

      Κοπατσάροι  αποκαλούνται στη Θεσσαλία και τη δυτική Μακεδονία οι ημιορεινοί κάτοικοι της ευρύτερης επαρχίας Γρεβενών, οι οποίοι κατοικούν τα χαμηλότερα χωριά της Πίνδου. ΄Ολοι τους ήταν ελληνόφωνοι, που γνώριζαν ωστόσο κάποιες βλάχικες λέξεις, λόγω της επικοινωνίας τους με τους βλαχόφωνους κατοίκων των υψηλότερων χωριών της Πίνδου. Οι Κοπατσάροι έλαβαν το όνομά τους, όπως εξηγούν οι ίδιοι, από το γεγονός ότι όλα τα χωριά τους βρίσκονται μέσα στη ζώνη δασών βελανιδιάς (κοπάτσα), ενώ τα πάνω από αυτούς βλάχικα χωριά βρίσκονται μέσα στη ζώνη των ελάτων. Οι Κοπατσάροι δεν έρχονταν σε καμιά σχεδόν επιμειξία με τους Χασιώτες, που τους χώριζε ο ποταμός Βενέτικος, και σπάνια με τους γείτονές τους Βλάχους.  ΟΙ παραδοσιακές ανδρικές ενδυμασίες τους αποτελούν μέσο, κατά κάποιον τρόπο, τύπο ανάμεσα στην ενδυμασία των Χασιωτών και την ενδυμασία των Βλάχων. Σε αυτήν κυριαρχεί η φουστανέλλα ή η μάλλινη φαρδιά περισκελίδα, η αποκαλούμενη μπουραζάνα. Μερικά από τα Καπατσαροχώρια είναι τα εξής: Τίστα, Λεπενίτσα, Φιλιππαίοι, Μεσολούρι, Ντοτσικό, Δραβόνιστα, Σπήλιο, Ριάχοβο, Παλιοχώρι, Ζάλοβο, Μακρυνόρος, Μαυραναίοι, Ροδοσίνιστα.

       Οι Κοπατσάροι είναι μελαχροινοί, υψηλόσωμοι, ευφυείς και υπήρξαν πατριώτες αντιδρώντας ενεργώς κατά του τουρκικού ζυγού με τη συμμετοχή τους στις ελληνικές εθνικές εξεγέρσεις. Σε αυτούς οφείλεται και η κατά το 1854 επανάσταση των χωριών των Γρεβενών, της οποίας αρχηγός ήταν ο από το χωριό Τίστα οπλαρχηγός Θ. Ζάκας. Κατά την εξέγερση εκείνη, οι Κοπατσάροι αγωνίστηκαν επί ημέρες γενναία, αφού κλείστηκαν στην ιστορική μονή του χωριού Σπήλιου. Σε ανάμνηση εκείνης της εξέγερσης η Τίστα ονομάτηκε Ζάκα. Ο Ζάκας έλαβε πολύ γέρος μέρος και στον πόλεμο του 1897.

      Φοίβος Ι. Πιομπίνος   piombinos.com