Φοίβος Πιομπίνος

      Πρόσφατα διάβασα το ενδιαφέρον βιβλίο του Γιάννη Δημ. Τσίβη, Χανιά 1252-1940, εκδ. ΄Ερεισμα, Χανιά 2014, σελ. 316, και για άλλη μία φορά διαπίστωσα τον ολέθριο ρόλο που διαδραμάτισε, μεταξύ άλλων ξένων δυνάμεων, η Αγγλία στα ελληνικά ζητήματα. Αυτή τη φορά θα επικεντρωθώ στην Επανάσταση του Εικοσιένα στην Κρήτη, η οποία άρχισε στα τέλη Μαϊου 1821 κι έληξε τυπικά και ουσιαστικά με τη Διακήρυξη του Κρητικού Συμβουλίου της 25ης Νοεμβρίου […]

Τα επίθετα που λήγουν σε –ύς (βραχύς, οξύς, παχύς, πλατύς, τραχύς, φαρδύς κ.ά.) σχηματίζουν τα παραθετικά τους (τον συγκριτικό και υπερθετικό βαθμό) σε  –ύτερος και -ύτατος: βραδύτερος /  βραδύτατος, βραχύτερος / βραχύτατος,   οξύτερος / οξύτατος,  παχύτερος / παχύτατος,   πλατύτερος / πλατύτατος,   τραχύτερος / τραχύτατος, φαρδύτερος / φαρδύτατος κ.ά.      Υπάρχουν ωστόσο επίθετα που, μολονότι δεν ανήκουν στην κατηγορία των επιθέτων σε –ύς, σχηματίζουν τον συγκριτικό βαθμό τους (όχι όμως τον […]

Τελευταία άρχισε η κυβέρνηση να διαμοιράζει τους πρόσφυγες σε διάφορες περιοχές της χώρας, ώστε να επέλθει μια στοιχειώδης  αποσυμφόρηση κάποιων περιοχών ιδιαίτερα βεβαρημένων από τη μαζική παρουσία τους. Και καλώς πράττει. Ωστόσο η γνώμη μου είναι πως οι πρόσφυγες θα πρέπει να τακτοποιούνται σε μεγάλα αστικά κέντρα, όπου η αφομοίωσή τους είναι ευκολότερα εφικτή και όχι σε απομονωμένα χωριά, που, επειδή είναι εγκαταλελειμμένα ή τελείως αραιοκατοικημένα, κινδυνεύουν να μετατραπούν σε […]

Το επίθετο άπραγος, -η, -ο σημαίνει 1. αυτόν που δεν δραστηριοποιείται, που δεν ενεργεί (Μήν κάθεσαι άπραγη! Βοήθησέ με λίγο) 2. αυτόν που δεν έχει έμπειρία, που είναι άπειρος, άβγαλτος (Τέλειωσε το λύκειο κι όμως εξακολουθεί να είναι άπραγος νέος). Το επίθετο άπρακτος, -η, -ο  (καθημ. άπραχτος) σημαίνει αυτόν που δεν πέτυχε τον σκοπό του, που δεν έπραξε κάτι που επιδίωκε: παρά τις φιλότιμες προσπάθειές του, τελικά έφυγε άπρακτος. Σημειωτέον […]

       Το αν κάποιος αθλητής, υπήκοος ενός κράτους, τρέξει ένα δευτερόλεπτο ή κλάσματα του δευτερολέπτου ταχύτερα από τους άλλους αθλητές ή πραγματοποιήσει άλματα μερικών χιλιοστών υψηλότερα από τα άλματα άλλων αθλητών, δεν προάγει βέβαια τον πολιτισμό του κράτους του οποίου ο νικητής αποτελεί υπήκοο, αλλ’ ούτε και τον παγκόσμιο πολιτισμό. ΄Αλλωστε και οι πόλεις-κράτη της Αρχαιότητας δεν έμειναν γνωστές στην αιωνιότητα για τους ολυμπιονίκες τους, αλλά για τη συμβολή τους […]

       Η ελληνική γλώσσα αποτελεί ασύλληπτο παράδειγμα επιβίωσης μέσα από τους αιώνες, παρ’ όλες τις μακροχρόνιες κατακτήσεις που υπέστη η Ελλάδα από εισβολείς τόσο της Ανατολής όσο και της Δύσης. Τρανή απόδειξη τούτου είναι το θαύμα του δημοτικού μας τραγουδιού. «Η Ελληνική είναι γλώσσα νοηματική (ή εννοιολογική), που πάει να πει πως οι λέξεις της (ακόμα και τα κύρια ονόματα της αρχαίας) κάτι σημαίνουν. ΄Ετσι, το σημαίνον, δηλαδή η λέξη, […]

Από καιρό προβάλλεται καθημερινά στις 18,45 η ώρα, από τον τηλεοπτικό σταθμό Star Channel, μια εκπομπή υπό τον τίτλο «Ραντεβού», την οποία παρουσιάζει ο –διασκεδαστής;- Μάρκος Σεφερλής. Η εκπομπή αυτή όπως άλλωστε και κάποιες άλλες των ιδιωτικών καναλιών αποτελεί όργιο κακογουστιάς και υπόδειγμα χαμηλότατου πνευματικού επιπέδου για τα ανθρωποειδή που την παρακολουθούν και την επικροτούν ενθουσιωδώς. Καταρχάς αναρωτιέμαι πώς είναι δυνατόν να υπάρχει εκπομπή προαγωγός κάποιων νεαρών, προφανώς ανεγκέφαλων, αγνώστων […]

       Οι λέξεις ατύχημα και δυστύχημα είναι και οι δύο αρχαίες και συνδέονται βεβαίως με τη λέξη τύχη. Η λέξη ατύχημα έχει στην Αρχαία και στη Νεοελληνική την ευρύτερη σημασία της «κακοτυχίας, ζημιάς, βλάβης ποικίλης αιτιολογίας». Συνήθως κάνουμε λόγο στο χώρο της  εργασίας για εργατικά ατυχήματα, στο δρόμο για τροχαία ατυχήματα κ.ά. Η λέξη δυστύχημα στη μεν Αρχαία σήμαινε κυρίως την «ήττα στον πόλεμο», στη δε Νεοελληνική τείνει πάλι να […]

Ενώ το αρχαίο ρήμα φέρω έγινε στη Νεοελληνική φέρνω διατηρώντας την ίδια σημασία, με την προσθήκη της πρόθεσης «κατά» το ρήμα καταφέρω έχει άλλη έννοια από το νεοελληνικό ρήμα καταφέρνω. Το λόγιας προέλευσης ρήμα καταφέρω χρησιμοποιείται για χτυπήματα και σημαίνει «χτυπώ με δύναμη, πλήττω»: π.χ. ο διαρρήκτης του κατέφερε ένα χτύπημα με λοστό στο κρανίο και τον σκότωσε. Το ρήμα καταφέρνω σημαίνει «πετυχαίνω το στόχο, το σκοπό μου»: π.χ. πάντοτε […]