Γλωσσικά τινα (ΠΑ΄): τα ρήματα «εκτείνω» και «εκτίω»

Συνηθίζεται να συγχέονται στη χρήση και στην κλίση τους τα ρήματα εκτείνω και εκτίω.
Το ρήμα εκτείνω σημαίνει 1. Απλώνω, τεντώνω: εξέτεινε τα χέρια του 2. Καταλαμβάνω χώρο, έχω συγκεκριμένη έκταση, διαστάσεις: το κτήμα του εκτείνεται ώς τον αυτοκινητόδρομο / το ελληνικό κράτος εκτεινόταν πριν από τους Βαλκανικούς πολέμους μέχρι τα Τέμπη, (μτφ.) η διάλεξή του εξετάθη σε ανιαρές περιπτωσιολογίες. Το παραγόμενο ουσιαστικό είναι η έκταση.
Το ρήμα εκτίω σημαίνει κυριολεκτικά εξοφλώ (οφειλόμενο ποσό). Συνήθως χρησιμοποιείται στις φράσεις α) εκτίω ποινή όταν πρόκειται για καταδίκους που υφίστανται την ποινή που τούς επιβλήθηκε από το δικαστήριο: καταδικάστηκε να εκτίσει ποινή δεκάχρονης φυλάκισης και β) εξέτινε το κοινό χρέος σημαίνοντας πως κάποιος έφυγε από τη ζωή, πέθανε. Το παραγόμενο ουσιαστικό είναι η έκτιση.
Ο αόριστος του εκτείνω μάς δίνει τον τύπο εξέτεινα, ενώ του εκτίω μάς δίνει τον τύπο εξέτισα. Το μεσοπαθητικό ρήμα εκτείνομαι μάς δίνει επίσης τους τύπους εκτάθηκα, θα/να εκταθώ, καθώς και τη μετοχή εκτεταμένος.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος    piombinos.blogspot.gr