Η ποινή φυλάκισης

Μια ευνομούμενη σύγχρονη κοινωνία κανονικά  δεν πρέπει να φυλακίζει τους παρανομούντες για να τους τιμωρήσει, αλλλά για να τους σωφρονίσει. Ειδαλλιώς  τι νόημα θα είχε μια τιμωρία εκ μέρους της κοινωνίας, αφού σε αυτή την περίπτωση   θα εμφανιζόταν  απλώς εκδικητική; Η δημοκρατία ωστόσο δεν πρέπει να φέρεται εκδικητικά, η δε τιμωρία πρέπει βέβαια να είναι πρωτίστως δίκαιη και συνάμα να έχει παραδειγματικό χαρακτήρα. Υπό αυτή την έννοια, η θανατική ποινή είναι απαράδεκτη, αφού είναι αποτρόπαιο να εκδικείται η κοινωνία έναν δολοφόνο με το ίδιο μέτρο, δηλαδή εκτελώντας τον, και μάλιστα εννόμως και εν ψυχρώ (!). Απαράδεκτο  όμως  είναι επίσης να στερείς  σε ένα άτομο την ελευθερία του. Εξαίρεση θα υπήρχε μόνο για τον εγκλεισμό λίαν επικίνδυνων και αμετανόητων  εγκληματιών με διαταραγμένη προσωπικότητα και τάσεις υποτροπής, απλώς και μόνο προκειμένου να προσατατευθεί το κοινωνικό σύνολο, όχι από εκδικητικότητα. ΄Ολοι γνωρίζουμε πως οι φυλακισμένοι σπανιότατα  σωφρονίζονται, αλλά απεναντίας ξεσκολίζονται στην παραβατικότητα. Εμείς όμως  κλείνουμε  τους εγκληματίες στη φυλακή, όπου τους καταρρακώνουμε τα όποια στοιχεία αξιοπρέπειας τούς έχουν απομείνει, τους εξευτελίζουμε την προσωπικότητα και τους διατρέφουμε σαν κηφήνες. Πού θέλω να καταλήξω; Η εκ μέρους τους προσφορά κοινωνικών  υπηρεσιών μες στη μέρα θα τους επέτρεπε να αποκτούν επαγγελματικά εφόδια για την επανένταξή τους στην κοινωνία μετά την αποφυλάκισή τους, θα τους επέτρεπε να κερδίζουν αξιοπρεπώς τη ζωή τους και να μην είναι βάρος του κράτους, βοηθώντας τους συγχρόνως να  κάνουν κι ενα κομπόδεμα γι’ αργότερα. Το βράδυ θα επιστρέφουν βέβαια στη φυλακή-κοιτώνα για τη διανυκτέρευσή τους. Τούτο θα ήταν ακόμα καλύτερο για τους οικονομικούς εγκληματίες, οι οποίοι, έχοντας ήδη ζημιώσει οικονομικά το κράτος, δεν θα εξακολουθήσουν τουλάχιστον  να το επιβαρύνουν  και  με τα έξοδα διατροφής τους. Κύριο μέλημα του κράτους δεν πρέπει να είναι η τιμωρία των φοροφυγάδων και των πάσης φύσεως οικονομικών απατεώνων –άλλωστε η τιμωρία δεν εξάλειψε ανά τους αιώνες την εγκληματικότητα-, αλλά η επιστροφή των καταχρασθέντων χρηματικών ποσών προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Τουτο  καθίσταται εφικτό με τη δήμευση των περιουσιακών στοιχείων των οφειλετών και των καταχραστών. Γιατί καλός και απαραίτητος είναι ο παραδειγματισμός της κοινωνίας από την τιμωρία των παρανομούντων, όμως αυτό δεν πρέπει κατ’ ουδένα τρόπο να αποτελεί απλό αυτοσκοπό, αλλά να δρα καταλυτικά στην αυτοσυνειδησία των πολιτών.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος     piombinos.blogspot.com