Γλωσσικά τινα (ΟΗ’): η κλίση των ρημάτων «απέχω» και «παρέχω»

Από τη λόγια χρήση του ρήματος απέχω έχει διατηρηθεί η σύνταξη της λέξης με γενική: Οι βουλευτές της αντιπολίτευσης απέχουν της ψηφοφορίας / Απέχει των καθηκόντων του κ.ά. Οι παραπάνω φράσεις μπορούν επίσης να λεχθούν εμπρόθετα: Οι βουλευτές της αντιπολίτευσης απέχουν από την ψηφοφορία / Απέχει από τα καθήκοντά του κ.ά. Το ρήμα στον παρατατικό δίνει τον τύπο απείχα, -ες, -ε (π.χ. Ο προϊστάμενός μας απείχε πάντοτε από κάθε απεργία του κλάδου μας) στον αόριστο απέσχον, -ες, -ε (π.χ. Ο πρωθυπουργός απέσχε επί δύο βδομάδες από τις συνεδριάσεις της Βουλής) στον παρακείμενο έχω απόσχει (π.χ. ‘Εχω απόσχει από τις τελευταίες εκλογές), στον μέλλοντα θα απόσχω, -εις, -ει (μία φορά όπως π.χ. Ο κλάδος μας δήλωσε πως θα απόσχει στην επόμενη πανελλαδική απεργία), θα απέχω, -εις, -ει (πάντοτε όπως π.χ. Για νά βρεις την ησυχία σου, θα απέχεις από κάθε πολιτική συζήτηση) και στην υποτακτική να απόσχω, -εις, -ει (μία φορά όπως π.χ. Αποφάσισα να απόσχω στην επόμενη απεργία μας) να απέχω, -εις, -ει (συνεχώς όπως π.χ. Αποφάσισε να απέχει του λοιπού από καθε εκλογική αναμέτρηση).
Προβληματική εμφανίζεται και η χρήση του ρήματος παρέχω σε μερικούς χρόνους και τύπους. Ο αόριστος (β’) της οριστικής δίνει τον αρχαιοπρεπή τύπο παρέσχον (παρέσχες, παρέσχε, παρέσχομεν, παρέσχετε, παρέσχον). Π.χ. Η υποτροφία που πήρε τού παρέσχε τη δυνατότητα να σπουδάσει στη Γαλλία / Του παρέσχον την ευκαιρία να ταξιδέψει). Σημειωτέον ότι με τον τύπο παρείχα δεν γίνεται διάκριση παρατατικού και αορίστου, διάρκειας/επανάληψης αφενός και στιγμιαίας/συνοπτικής ενέργειας αφετέρου. Εξάλλου, η υποτακτική αορίστου να παράσχω, -εις, -ει και ο μέλλοντας θα παράσχω, -εις, -ει μπορούν να χρησιμοποιούνται ασχέτως τού τι γίνεται στην οριστική. Το παρέχω σχηματίζεται, λοιπόν, και χρησιμοποιείται ως εξής: παρέχω – παρείχα – θα/να παρέχω – θα/να παράσχω – παρείχα/παρέσχον – έχω παράσχει, παρέχομαι – παρεχόμουν – θα/να παρέχομαι (συνεχώς)– θα/να παρασχεθώ (μία φορά) – παρασχέθηκα – έχω παρασχεθεί.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος    piombinos.blogspot.gr