Φοίβος Πιομπίνος

     Αμέσως μετά τη νικηφόρα μάχη των Αθηναίων κατά των Περσών στον Μαραθώνα (490 π.Χ.), ένας αθηναίος στρατιώτης-ημεροδρόμος έτρεξε την απόσταση από το  πεδίο της μάχης ώς την Αθήνα για να φέρει τη χαρμόσυνη είδηση της νίκης στους συμπολίτες του. Ο αγγελιαφόρος πρόλαβε να πει το ιστορικό «Χαίρετε! Νενικήκαμεν!» και έπεσε νεκρός. Σε τούτο το γεγονός οφείλεται η θέσπιση και η ονομασία του σύγχρονου μαραθώνιου δρόμου, ο οποίος δεν υπήρχε […]

    Επανέρχομαι και πάλι στην πολυθρυλούμενη, πλην όμως παντελώς ανύπαρκτη, πολυπολιτισμικότητα που χαρακτηρίζει πια  για κάποιους δήθεν προοδευτικούς διανοούμενους την ελληνική κοινωνία. Εγώ ωστόσο δεν βλέπω δυστυχώς κανένα πολιτιστικό γεγονός να έχει παραχθεί -προς το  παρόν βέβαια- από τις χιλιάδες των μεταναστών στη χώρα μας. Βέβαια οι συνήθως δυσμενέστατες  συνθήκες διαβίωσης της πλειονότητας των ξένων μεταναστών δεν ευνοούν τη δημιουργία οποιασδήποτε μορφής έργου. Κάποιες ελάχιστες περιπτώσεις αλβανών καλλιτεχνών που δημιουργούν […]

Διαβάζω σε άρθρο της Χριστίνας Σανούδου στην εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ πως ερευνητές του Πανεπιστημίου Bloomington, στην Ιντιάνα των ΗΠΑ, δημιούργησαν μία βάση δεδομένων με τον τίτλο «A Space of their Own» («΄Ενας δικός τους χώρος») προκειμένου να αποκαταστήσουν τις περιφρονημένες από την ιστορία καλλιτέχνιδες, οι οποίες έδρασαν πριν από τη γυναικεία χειραφέτιση. Η φράση παραπέμπει στη διαπίστωση της Βιρτζίνια Γουλφ ότι «για να γράψει μυθοπλασία μία γυναίκα πρέπει να διαθέτει […]

     Δεν καταλαβαίνω όλη τη συζήτηση που γίνεται τελευταία μέσω του Τύπου περί μυστικών κονδυλίων, αφού είναι γνωστό τοις πάσι, αφού αποτελεί ακριβώς κοινό μυστικό ότι αποτελεί θεσμό να χορηγούνται   μυστικά κονδύλια από Υπουργεία -κυρίως εκείνο των Εξωτερικών-, καθώς και από κρατικούς οργανισμούς κοινωνικής ωφελείας και  τράπεζες. Ευνόητο είναι πως στοιχεία γι’αυτά  δεν είναι ανακοινώσιμα, ειδάλλως δεν θα χαρακτηρίζονταν μυστικά. Από την υπαλληλική εμπειρία μου στη Διεύθυνση Δημοσίων Σχέσεων της […]

  ΄Ολοι μας λίγο-πολύ γνωρίζουμε  το ιστορικό, ηρωικό γεγονός, το γνωστό ως «Χορός του Ζαλόγγου», που συνέβη στο όρος Ζάλογγο, βόρεια της Πρέβεζας, μετά την κατάληψη του Σουλίου από τα στρατεύματα του Αλή πασά τον Δεκέμβριο 1803. Τότε ομάδα Σουλιωτισσών και Σουλιωτών  αποφάσισαν να πεθάνουν με τα παιδιά τους ελεύθεροι παρά να πέσουν στα χέρια των Τουρκαλβανών και να ατιμαστούν. Ο θρύλος και πάμπολλες μαρτυρίες εκείνων των χρόνων αναφέρουν ότι […]

      Σαρδάμ λέγεται στον κοινό λόγο το μπέρδεμα των συλλαβών που κάνει κάποιος ομιλητής. Η λέξη αποτελεί κατά πάσαν πιθανότητα αναγραμματισμό του επιθέτου Μαδράς. Ο ηθοποιός και σκηνοθέτης  Αχιλλέας Μαδράς (Κωνσταντινούπολη 1875-Αθήνα 1972) υπήρξε από τους πρωτοπόρους του ελληνικού κινηματογράφου και είναι γνωστός κυρίως από τη βωβή κινηματογραφική ταινία του -ταινία φουστανέλας-  «Μαρία η Πενταγιώτισσα» (1928/29). Σατιρίζοντας ο Μαδράς το σύνηθες ελάττωμά του να μπερδεύει τα λόγια του καθώς μιλούσε, […]

   Οι τρεις ως άνω λέξεις, φαινομενικά παραπλήσιες νοηματικά, διαφέρουν ωστόσο μεταξύ τους σημασιολογικά. Αντιπαρερχόμενοι την ουσιαστική σημασιολογική ανάλυση των λέξεων αυτών,  αναφέρουμε συνοπτικά, απλούστερα και πιο εύληπτα πως, γλωσσολογικά, πρέπει να αποφεύγουμε να μιλούμε για την έννοια ή το νόημα μιας λέξης. Μιλούμε για τη σημασία μιας λέξης και για το νόημα μιας πρότασης (π.χ. ενώ γνωρίζω τη σημασία κάθε λέξης στην πρόταση, δεν καταλαβαίνω το νόημά της), όπως […]

     Τα τελευταία χρόνια δεν τολμάει κανείς να υπερασπιστεί λεκτικά την πατρίδα κι αμέσως σπεύδουν κάποιοι τάχα μου διεθνιστές να τον κατηγορήσουν για σοβινιστή, έχοντας από καιρό απεμπολήσει τον όρο πατριώτης. Κι όμως οι δύο αυτές έννοιες είναι σαφώς διακριτές. Ο σοβινισμός (παλ. ορθ. σωβινισμός) σημαίνει τον τυφλό εθνικισμό που χαρακτηρίζεται από τη φανατική εξύμνηση κάθε εθνικού στοιχείου, από την απόρριψη και περιφρόνηση των στοιχείων άλλων λαών, τον φανατικό, με […]

Καθ’ όλον τον 19ο αιώνα και το ήμισυ του 20ου  υπήρχε μία μικρή «κάστα» αστών υψηλότατης και ευρύτατης παιδείας  εν μέσω μιάς συντριπτικής πλειονότητας αναλφάβητων και επομένως τελείως αμόρφωτων συμπολιτών τους. Τώρα όμως που ο εκδημοκρατισμός της παιδείας τής επέτρεψε να απλωθεί σε όλα τα κοινωνικά στρώματα  της πολιτείας, αφού η παροχή της κατέστη νομικά υποχρεωτική, η μέν «κάστα» των πολύ μορφωμένων εξακολουθεί να μειονεκτεί αριθμητικά  κι ο  αναλφαβητισμός εξαλείφθηκε, […]