Ποιος ήταν ο Γαβριήλ Σεβήρος;

Ο Γαβριήλ Σεβήρος υπήρξε από τους λογιότερους ΄Ελληνες κατά τους μετά την ΄Αλωση χρόνους, δοκιμότατος ερμηνευτής της Αγίας Γραφής και άριστος δογματικός. Υπήρξε πατριαρχικός έξαρχος, ικανότατος ιερωμένος με διοικητικά χαρίσματα και ευφράδεια λόγου, εριστικός αλλά και διπλωματικός, και ισχυρή προσωπικότητα. Γεννήθηκε στη Μονεμβασιά λίγο πριν από το 1541. Το αρχικό επώνυμό του ήταν Σβήρος που στη συνέχεια το εξαρχάισε σε Σεβήρος. Παιδί κατέφυγε με την οικογένειά του στην Κρήτη για να γλιτώσει από τους Τούρκους που είχαν καταλάβει τη Μονεμβασιά. Στην Κρήτη η μητέρα του έγινε ηγουμένη της Μονής Αγίου Γεωργίου Κερατιδιώτη μαζί με τη μία από τις δύο κόρες της, ονόματι Θεοκλήτη. Η άλλη αδελφή του Γαβριήλ ίσως ήταν παντρεμένη. ΄Ισως είχε και κάποιον αδελφό, που η ιστορική και ιστοριοδιφική έρευνα ταυτίζει με τον Μωυσή Σβήρο, ηγούμενο της Μονής Η Κυρία των Αγγέλων στην Κεφαλονιά.

Ο Γαβριήλ Σεβήρος εκάρη στην Κρήτη μοναχός και μαθήτευσε στον Χάνδακα -το σημερινό Ηράκλειο- κοντά στον δάσκαλο των ελληνικών γραμμάτων Θωμά Τριβιζάνο. Σπούδασε θεολογία στήν Πάδοβα. Στη Βενετία εμφανίζεται ως ιερομόναχος και το 1573 εκλέγεται εφημέριος στο ναό του Αγίου Γεωργίου της εν Βενετία Ελληνικής Αδελφότητας. Το 1577 χειροτονήθηκε στην Κωνσταντινούπολη μητροπολίτης Φιλαδελφείας της Λυδίας από τον πατριάρχη Ιερεμία Β’ Τρανό (περ. 1536-1595). Δεν δέχθηκε ωστόσο να εγκατασταθεί στη φτωχή και υπόδουλη Φιλαδέλφεια και εξακολούθησε να παραμένει στη Βενετία για να ποιμαίνει τους εκεί εγκατεστημένους Ορθοδόξους. Μεταξύ των καθηκόντων του ήταν και ο σχεδιασμός και η εκφώνηση κηρυγμάτων κάθε Κυριακή στον ΄Αγιο Γεώργιο. Καθιέρωσε για πρώτη φορά στην Ελληνική Κοινότητα τα κατάστιχα των βαπτίσεων και των γάμων των μελών της από το 1599. Συνεργάστηκε επίσης δι’ αλληλογραφίας με τον ΄Αγγλο Savile, επίσκοπο του Καντέρμπουρυ, για την περίφημη έκδοση των Απάντων του Ιωάννου του Χρυσοστόμου, που πραγματοποιήθηκε το 1612 στο ΄Ητον. Πέθανε το 1616 στο μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής, στο δαλματικό νησί Λεσίνη.

Κατά τον Γιαναρά, ο Γαβριήλ Σεβήρος ακολουθούσε το πρότυπο της δυτικής σχολαστικής γι΄αυτό και οι πραγματείες του αξιοποιήθηκαν από τους δυτικούς θεολόγους, αφού μεταφράστηκαν στα λατινικά, για να χρησιμοποιηθούν στις διαμάχες με τους θεολόγους της Μεταρρύθμισης. ΄Εγραψε μεταξύ άλλων τα εξής: Περί της μακαριότητος των αγίων, Ακολουθία εις Μάρκον τον Εφέσου, Λόγος περί ιερωσύνης, Περί του σχίσματος, Περί της αρχής του πάπα, Περί της ύλης του ενζύμου και αζύμου, Περί του καθαρτηρίου πυρός.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος   piombinos.com