Ποιος ήταν ο Luis Tikas;

     Ο συνδικαλιστής Luis Tikas γεννήθηκε ως Ηλίας Σπαντιδάκης το 1886 στη Λούτρα Ρεθύμνου. Το 1906, σε ηλικία 20 ετών μετανάστευσε στις Η.Π.Α.,  όπου μετέτρεψε το όνομά του στο αγγλοσαξωνικό Λούις Τίκας, με το οποίο  θα έγραφε ιστορία στους συνδικαλιστικούς αγώνες. Από το λιμάνι της Νέας Υόρκης πήγε στο Ντέβερ του Κολοράντο, όπου εγκαταστάθηκε και άρχισε να δουλεύει στα χαλυβουργεία του Πουέμπλο, καμιά τριανταριά μίλια μακριά, με ημερομίσθιο 1,75 δολ. την ημέρα για δωδεκάωρη απασχόληση. Το 1910 ορκίστηκε αμερικανός πολίτης και άνοιξε καφενείο στο Ντέβερ, το οποίο εγκατέλειψε το 1912. Αναδείχθηκε σε ηγετική μορφή των συμπατριωτών του, επειδή μιλούσε αγγλικά καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον και έστελνε αντ΄αυτών εμβάσματα στην Ελλάδα, επειδή δεν ήξεραν πώς να συναλλάσσονται στο ταχυδρομείο και στην τράπεζα.

      Την εποχή που ο Τίκας έφτασε στο Ντένβερ, το μεγάλο αφεντικό ήταν ο Λεωνίδας Σκλήρης από τη Σπάρτη, ένα είδος εργατοπατέρα που έλεγχε τους έλληνες εργάτες όχι μόνο στο Κολοράντο αλλά και στη Γιούτα και στη Νεβάδα. Τους έβρισκε δουλειά στα ορυχεία με συνθήκες μεσαιωνικές και αμοιβές χειρότερες των άλλων εθνοτήτων. Τα ημερομίσθια ήταν τόσο χαμηλά ώστε πολλές οικογένειες ικανοποιούνταν με τις «αποζημιώσεις θανάτου». Σπίτια και καταστήματα  ανήκαν στην εταιρεία των ορυχείων, η οποία κοστολογούσε τη χρήση τους και τα ψώνια 25% ακριβότερα από την ελεύθερη αγορά. Στην εταιρεία αυτή δούλευαν 350 ΄Ελληνες, από τους οποίους σημειώθηκαν 13 θάνατοι μέσα σε δύο χρόνια και πολλοί τραυματισμοί. Μη ανεχόμενος ο Τίκας την εκμετάλλευση, ήρθε σε επαφή με την ΄Ενωση Ανθρακωρύχων Αμερικής και άρχισε να περιοδεύει στις ανθρακοφόρες περιοχές. Τελικά εξελίχθηκε σε ηγετική μορφή. Ο Luis the Greek ή Λίο ο Κρητικός έγινε θρύλος.  Δολοφονήθηκε το 1914 στο Κολοράντο κατά τη διάρκεια της  μεγαλειώδους απεργίας 130.000 ανθεακωρύχων, που έμεινε γραμμένη στην ιστορία ως η απεργία του Λάντλοου (Ludlow). Σε αυτή την απεργία,  ο Τίκας ζήτησε να συναντηθεί, κρατώντας λευκή σημαία, με τον επικεφαλής της εθνοφρουράς, ο οποίος τον χτύπησε με πρωτοφανή αγριότητα με την καραμπίνα του στο κεφάλι. Η καραμπίνα έσπασε στα δύο όπως και το κρανίο του Τίκα, ο οποίος δέχθηκε και πυροβολισμούς στο σώμα του.

     Φοίβος Ι. Πιομπίνος    piombinos.com