Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΗ, ΕΞΕΛΙΣΣΟΜΕΝΗ ΝΟΗΣΗΤΡΟΝΙΚΗ, Ή ΟΠΩΣ ΣΗΜΕΡΑ ΘΕΛΟΥΝ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΑ ΝΑ ΑΠΟΚΑΛΟΥΝ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ, ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ!

Η ΟΡΘΗ ΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΑΠΟΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΜΕΣΟ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΠΟΥ ΒΟΗΘΑΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΕΙΣ ΣΩΣΤΑ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΓΥΡΟ ΣΟΥ.

ΠΑΜΕ ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΤΕΛΕΙΑ ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΝΟΥ! ΤΗΝ ΘΕΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΜΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ «ΑΘΗΝΑ»!

Η Θεά της Σοφίας γεννιέται, και τίποτα πια δεν θα είναι το ίδιο, για όσους έχουν μάτια να δουν, νου να προστατέψουν, καρδιά να αναγεννήσουν, και αυτιά να ακούσουν!

Το ότι σταδιακά οι αρχαίοι μυθοπλάστες απεικόνισαν την Αθηνά εξερχόμενη πάνοπλη από το κεφάλι του Δία, είναι ιδιαιτέρως συμβολικό, καθώς αυτό αλληγορεί πως η νόηση μας δίνει τα αναγκαία εκείνα όπλα που είναι απαραίτητα στον άνθρωπο ώστε να ανταπεξέλθει στην μάχη της επιβίωσης, και στις δυσκολίες της ζωής.

Η Θεά γεννήθηκε όχι ως βρέφος, αλλά ως πάνοπλη ώριμη γυναίκα, από το κεφάλι του Διός, αλληγορώντας την προσωποποίηση του πλήρως ισορροπημένου, ανθρώπου.

Η Αθηνά και το ιερό της πτηνό η γλαύκα, μαζί ή και ξεχωριστά η καθεμιά, συμβόλισαν διεθνώς στο πέρασμα των αιώνων την αρχαιοελληνική σοφία, τη φρόνηση, την φιλοσοφία, τη τέχνη, την παιδεία, χαρίζοντας στην ανθρωπότητα το άροτρο και την ελιά, τα οποία θεωρούνται κομμάτια της αρχής της πολιτισμένης ζωής.

Οι Αθηναίοι πρώτοι έθεσαν υπό την προστασία της Αθηνάς κάθε τέχνη, και καθώς τα «καθήκοντα» της, ήταν πολλαπλά, γι’ αυτό και χαρακτηρίζεται ως «θεά πολυδύναμη». Τα καταγραμμένα επίθετα της θεάς Αθηνάς πάνω από σαράντα. Το πιο γνωστό επίθετο της Αθηνάς ήταν Παλλάδα, «Πρόμαχος-Σώτειρα» και «Εργάνη».

Την θεωρούσαν ως την πιο ισχυρή από τους δώδεκα θεούς του Ολύμπου μετά τον πατέρα της Δία, και συνόψιζε όχι μόνο ηθικές και πνευματικές αρετές, αλλά και πλείστες άλλες ιδιότητες. Ιδιότητες οι οποίες, αφού διαφοροποιήθηκαν και προσωποποιήθηκαν περνώντας συν τω χρόνω σε άλλες Θεότητες με άλλο ίσως όνομα, διατηρώντας όμως έως και σήμερα, πολλά από τα χαρακτηριστικά της!

Ο Πλούταρχος αναφερόμενος στην μεγάλη σοφία της θεάς, ερμηνεύει τον μυστηριώδη πέπλο της (που παρουσιαζόταν στην πομπή των Παναθηναίων), ως την αλληγορική ερμηνεία της ακατάληπτης σοφία της.

Η Αθηνά ως η θέα της Σοφίας, υπήρξε η σπουδαιότερη θηλυκή ενέργεια του Ελληνικού Πάνθεου, και δασκάλα της ανθρωπότητας. Το όνομα της Αθηνάς προέρχεται από το Αθάνα-Αθήνη, που μάλλον είναι προελληνικό θεωνύμιο, καθώς το όνομα αυτό βρέθηκε σε πινακίδα της Κνωσού! Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, το όνομα ετυμολογήται από το Α-θεο-νόα ή Η-θεο-νόα, δηλαδή η νόηση του Θεού (Πλάτωνας Κρατυλος 407b).

Ως θεά πρωταγωνιστούσε στη «σώφρονα ανδρεία», όσο και στον «δίκαιο» ανταγωνισμό, τον «δίκαιο» πόλεμο. Εξασφάλιζε τη νίκη και κατά συνέπεια την ειρήνη, προστάτευε την πόλη και τα ειρηνικά έργα, τα πνευματικά, τα καλλιτεχνικά, τα τεχνικά, εξισορροπούσε κατ’ αυτόν τον τρόπο εντός της, όχι μόνο την γυναικεία φύση (προστάτιδα του πολιτισμού, των τεχνών, της υγείας), αλλά και την αντρική (προστάτιδα του πολέμου).

Ως πολεμική θεότητα, είναι πιο επικίνδυνη και ισχυρή από τον Θεό του πολέμου Άρη, και αυτό διότι η Αθηνά, εκπροσωπεί όχι μόνο το πολεμικό θάρρος, αλλά πρωτίστως τον σχεδιασμό, την στρατηγική προετοιμασία, ενώ ο Άρης, την παρορμητικότητα, την ανεξέλεγκτη βία, την οργή, η οποία όπως είναι γνωστό, μπορεί να εξελιχθεί σε ανυπομονησία και αδιαλλαξία. Είναι εύκολο συνεπώς να στήσεις εντέχνως παγίδες με στρατηγική τακτική στον Άρη, κάτι που επιτυγχάνει η Αθηνά. Η νόηση συνεπώς πρέπει να υπερισχύσει της παρορμητικότητας, των ενστίκτων, των παθών, του φόβου, και τις ύλης.

Χαρακτηριστική είναι η στάση αγάλματος που έχει διασωθεί και απεικονίζει τον Άρη να κάθεται αμέριμνος και ανέμελος, έχοντας την ασπίδα στα πόδια του. Αντιθέτως η Αθηνά, είναι πάντα σε ετοιμότητα, με το δόρυ στο χέρι και περικεφαλαία, πλήρως οπλισμένη. Η απερισκεψία του Άρη, απεικονίζεται έξοχα στην αστρολογικό σύμβολο του (πλανήτη) Άρη, καθώς το τόξο στην κορυφή του κύκλου, που αντιπροσωπεύει την κυριαρχία της ύλης (τόξο) επί του πνεύματος (κύκλος).

Στη θέση του στήθους πάνω από την Αιγίδα, η Αθηνά έβαλε το γοργόνειο, το κεφάλι της Μέδουσας. Το τερατώδες κεφάλι της Μέδουσας τοποθετημένο πάνω στην Αιγίδα της Αθηνάς, συμβάλει στην νίκη κατά των Γιγάντων. Η Αιγίδα ήταν ένα τρομακτικό θηρίο το οποίο έβγαζε φωτιά από το στόμα του και κατάκαιγε τη Φρυγία. Με το δέρμα του έκανε ένα είδος πανωφοριού, που το έριχνε στους ώμους της. Ένα μέρος του σκέπαζε το στήθος, άλλο κρεμόταν στην πλάτη και την άκρη του την κρατούσε η θεά περιτυλιγμένη στο αριστερό της χέρι έτσι, που να τη χρησιμοποιεί για ασπίδα.

Η Μέδουσα, ήταν μία από τις φοβερότερες χθόνιες θεότητες με την οποία η Αθηνά σχετίζεται άμεσα. Σύμφωνα με τον Μύθο, η Μέδουσα ήταν μία από τις τρεις Γοργόνες, (Σθενώ, Ευρυάλη οι άλλες δύο) οι οποίες ζούσαν στην Λιβύη. Κάποια νύχτα η Μέδουσα πλάγιασε με τον Ποσειδώνα μπροστά σε έναν από τους ναούς της Αθηνάς. Η θεά οργίστηκε για την «ιεροσυλία» και μετέτρεψε την Μέδουσα σε ένα πανάσχημο, φτερωτό τέρας. Το τέρας ονομάστηκε Γοργώ η Μέδουσα, φορούσε πάντα κατάμαυρα ρούχα, είχε φτερά και μπορούσε να πετά γρήγορα στους αιθέρες. Το πρόσωπο της ήταν στρογγυλό και πάντοτε θυμωμένο. Το στόμα της ήταν ορθάνοιχτο και τα μάτια της γουρλωμένα. Είχε φίδια αντί για μαλλιά, τεράστια δόντια κάπρου, πλακουτσωτή μύτη και γλώσσα που πεταγόταν έξω. Όποιος αντίκριζε το φριχτό αυτό πρόσωπο η συναντούσε το βλέμμα της πέτρωνε κυριολεκτικά από το φόβο. Ο χθόνιος χαρακτήρας της Μέδουσας φαίνεται από την τριπλή υπόσταση των γοργόνων, η οποίος υποδηλώνει την μητριαρχική θρησκεία της Σελήνης, σχετίζεται με την γονιμότητα και τον κύκλο της γέννησης, της ανάπτυξης και του θανάτου. Για αυτό το λόγο οι Ορφικοί ονόμαζαν το πρόσωπο του Φεγγαριού «Γοργόνος κεφαλή».

Μέδουσα σημαίνει αυτή που φυλάσσει, προσέχει. Η Μέδουσα υπήρξε, αρχικά, μια από τους φύλακες ενός σπηλαίου της Γαίας, της οποίας ήταν εγγονή. Σημαντικό πως και η «Μήτις» (=φρόνησις, σύνεσις), είναι τη ιδίας ρίζας…

Η Μέδουσα σκότωνε με το βλέμμα της, και δεν εξευμενιζόταν με τελετές και προσφορές. Η Αθηνά που δεν είχε αυτή την σκληρότητα βρέθηκε αντιμέτωπη με την Μέδουσα, και κατάφερε να την εξοντώσει σε συνεργασία με τον Περσέα. Ο Περσέας αποκεφάλισε την Μέδουσα και παρέδωσε το κεφάλι της στην Αθηνά. Η Αθηνά χρησιμοποίησε το κεφάλι της για να αυξήσει την δύναμη της τοποθετώντας το στο στήθος της, επάνω στην Αιγίδα. Η Αθηνά δεν ήταν η μόνη που βοήθησε τον Περσέα. Ο Ερμής έδωσε τα φτερωτά του πέδιλα και το αδαμάντινο κυρτό δίκοπο σπαθί του. Ο Άδης του έδωσε την Περικεφαλαία του Κυνός, η οποία τον έκανε αόρατο. Από το Αίμα της Μέδουσας που πετάχτηκε στον Ωκεανό γεννήθηκαν ο Πήγασος, και ο γίγαντας Χρυσάωρ με το χρυσό σπαθί που έγινε πατέρας του Γηρυόνη.

Το ότι η Μέδουσα εξοντώνεται με την βοήθεια ενός ανθρώπινου ηρωικού χαρακτήρα του Περσέα, υποδείκνυε επίσης την μετάβαση, και την μετεξέλιξη των θεοτήτων σύμφωνα με το εξελικτικό, και το θρησκευτικό επίπεδο των πιστών τους. Είναι σημαντικό να επισημανθεί πως η Αθηνά εξελίχθηκε σε Ολύμπια θεά τόσο της σοφίας, όσο και του πολέμου, μόνο όταν έγινε κάτοχος του γοργόνειου της Μέδουσας. Διαπιστώνουμε κατ’ αυτόν τον τρόπο την «αφομοίωση» της μίας θεότητας από την άλλη, που είναι συμπαθέστερη στους ανθρώπους.

Η Αθηνά μετά την εξόντωση της Μέδουσας την τοποθέτησε στην ασπίδα της, αφομοιώνοντας την δύναμη της. Αντί να επιθυμεί απλώς ένα σύμβολο της αρχέγονης δύναμης της Μέδουσας, η Αθηνά θέλει να «αφομοιώσει» την δύναμη της αναφέρει χαρακτηριστικά ο Παυσανίας. Η εξόντωση της Μέδουσας από την Αθηνά αλληγορεί, πως σκοτώνοντας την Μέδουσα δεν σκότωσε τα ένστικτα, τα πάθη και τους συμβολισμούς που φέρει η Μέδουσα, αλλά τα «ενσωμάτωσε» μέσα της. Και επειδή τα «ενσωμάτωσε» μέσα της, μπορεί και τα διαχειρίζεται. Οι αρχαίοι δεν πίστευαν ότι μπορούν να ακυρώσουν το κακό, αλλά να το τιθασεύσουν, να το γνωρίσουν και να το διαχειριστούν. Σαν να ήξεραν πολύ βαθιά μέσα τους ότι οι ανεξέλεγκτες δυνάμεις, τα ένστικτα και οι φόβοι δεν μπορούν ποτέ να εξαφανιστούν εντελώς.

Γι’ αυτό τον λόγο στο αέτωμα του Παρθενώνα οι Αθηναίοι απεικόνισαν μάχες ανάμεσα στους θεούς και τους Γίγαντες, και την Κενταυρομαχία. Μάχες δηλαδή, οι οποίες απεικονίζουν την αντιπαλότητα ανάμεσα στο καλό και στο κακό, στην ανώτερη και κατώτερη φύση του ανθρώπου. Ο άνθρωπος μπορεί να είναι ταυτόχρονα Άνθρωπος ή κτήνος, καθώς μέσα στον άνθρωπο υπάρχει το κτήνος. Και  ανάμεσα στους ανθρώπους υπάρχουν πολλά κτήνη. Διαπιστώνει ότι το ζώο τελικά υπάρχει μέσα του και πρέπει να βρει τρόπο να το τιθασεύσει και να το διαχειριστεί, άρα περνάμε από ένα επίπεδο ορατής διαφοροποίησης μεταξύ ανθρώπου και κτήνους, σε ένα επίπεδο μη ορατής διαφοροποίησης, που έχει και αυτό την ανάγκη της διαχείρισής του.

Ο Γιώργος Σεφέρης είπε σχετικά στη αποφώνηση του κατά την παραλαβή του βραβείου Νόμπελ: «Ὅταν στὸ δρόμο τῆς Θήβας, ὁ Οἰδίπους συνάντησε τὴ Σφίγγα, κι αὐτὴ τοῦ ἔθεσε τὸ αἴνιγμά της, ἡ ἀπόκρισή του ἦταν: ὁ ἄνθρωπος. Τούτη ἡ ἁπλὴ λέξη χάλασε τὸ τέρας. Ἔχουμε πολλὰ τέρατα νὰ καταστρέψουμε. Ἂς συλλογιστοῦμε τὴν ἀπόκριση τοῦ Οἰδίποδα»!

Η Μέδουσα αντιπροσωπεύει τον τρόμο την σύγχυση και το χάος, τις φοβίες τα πάθη και το σκοτεινό τμήμα του ασυνείδητου. Η Αθηνά φέρνει την λογική και την συνείδηση, που είναι το ακριβώς το αντίθετο της παραλυτικής απραξίας της Μέδουσας (παραλύει όποιον την κοιτάξει). Ένας ξαφνικός, δυνατός φόβος μας κάνει να πετρώνουμε στη θέση μας, εξού και η φράση «πάγωσα από τον φόβο μου». Ο μεγαλύτερος φόβος για την αίσθηση της προσωπικής ταυτότητας είναι η καταστροφή των προστατευτικών ορίων.

Η μορφή της Μέδουσας, του αρχέγονου φόβου, συνταυτίζεται με την όψη του αγνώστου, του επέκεινα για τον αμύητο. Είναι η μεγάλη δοκιμασία που αργά η γρήγορα ο καθένας μας καλείται να αντιμετωπίσει στην ζωή. Η Αθηνά αντίθετα αντιπροσωπεύει τον κόσμο της νόησης, της τάξης στον Νου. Είναι αυτή που διατηρεί την τάξη, τα όρια της σύμβασης που συνθέτουν την ανθρώπινη διάσταση.

Ο εγκέφαλος δεν είναι παρά ένας μηχανισμός περιφρούρησης, μια βαλβίδα που φιλτράρει τα εξωτερικά συμβάντα, επιτρέποντας να φτάσουν στη συνείδηση μονάχα εκείνα τα στοιχεία που είναι απαραίτητα για την επιβίωση μας. Ρόλος του νου είναι να φρουρεί τις πύλες της αντίληψης και να απορρίπτει όλα εκείνα που δεν ταιριάζουν στο κόσμο του.

Εάν δεν αναπτύξουμε τις αντιστάσεις μας (ασπίδα) στο παράλογο και στη κυριαρχία του ασυνείδητου σε βάρος του συνειδητού, των παθών έναντι της ηθικής και του νου, της ύλης έναντι του πνεύματος, τότε υποβιβαζόμαστε στην ζωώδη κατάσταση. Ο συμβολισμός είναι προφανής, η δύναμη της νόησης έχει πάντα δύο όψεις! Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι η θεά της Σοφίας προστατεύει και υποστηρίζει ήρωες που θεμελιώνουν την ύπαρξη τους στην νόηση, όπως για παράδειγμα ο Οδυσσέας.

Η Μέδουσα στην ασπίδα της Αθηνάς συμβολίζει ακριβώς το διττό αποτέλεσμα της νόησης, το οποίο ξεχωρίζει τον άνθρωπο από το κτήνος, και που προκύπτει από τις πράξεις μας, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν τόσο το καλό όσο και το κακό βάσει των συνειδητών επιλογών μας.

Εκτός της Αθηνάς η οποία έφερε ως τρόπαιο στο θώρακά της και πάνω στην ασπίδα της το κεφάλι της αρχέγονης και τρομακτικής Μέδουσας, το ίδιο κεφάλι έφεραν ζωγραφισμένο στις ασπίδες τους επίσης οι περισσότεροι οπλίτες των Ελληνικών πόλεων. Τι υποδεικνύει αυτό; Οι αρχαίοι Έλληνες αναγνώριζαν στον αντίπαλο, και την δική τους σκοτεινή φύση. Ο ένας έβλεπε στον άλλο εφόσον έφεραν το ίδιο σύμβολο, την δύναμη του κακού. Ο πόλεμος υποβιβάζει τον άνθρωπο εφόσον ξυπνά τα πιο ζωώδη ένστικτα του. Οι «καλοί» έβλεπαν στους αντιπάλους τους «κακούς» και αντίστροφα. Ετεροκαθοριζόμενοι αντιλαμβανόντουσαν την σκοτεινή τους φύση…

Το γοργόνειο το χρησιμοποιούσαν ως φυλακτό σε όλη την Ελλάδα, καθώς αποτελούσε πίστευαν πως είχε μία ισχυρή αποτρεπτική δύναμη. Για αυτό τον λόγο ήταν πολύ κοινό θέμα στις ασπίδες των Ελλήνων οπλιτών όπως προαναφέρθηκε, αλλά και σε τείχη πόλεων όπου εντοίχιζαν λίθινα γοργόνεια σε εμφανές σημεία.

Γενικά όλες οι τερατόμορφες μορφές στην Ελληνική μυθολογία αλληγορούν τα ανεξέλεγκτα πάθη και ένστικτα του ανθρώπου. Απεικονίζονται τερατόμορφα καθώς δεν είναι ορατά, συνεπώς εφόσον αφορούν τους ενδόμυχους φόβους και πάθη, για αυτό και αδυνατούμε να τα ελέγξουμε. Αυτός είναι ο λόγος που τα τερατώδεις αυτές μορφές απεικονίζονται ως πλάσματα που δεν υπάρχουν στην φύση. Το σύμπαν ήταν χαώδες και ανεξέλεγκτο, γεμάτο φόβους. Αυτούς τους φόβους προσπάθησε το Ολύμπιο πάνθεο με προεξέχουσα την θεά Αθηνά, ήρθαν να καθυποτάξουν. Αυτή την εικόνα της ανθρώπινης ικανότητας για ορθολογική σκέψη και στοχαστική κρίση που συμβόλιζε η θεά της σοφίας. Για τους αρχαίους, αυτό ήταν το θεϊκό χαρακτηριστικό που εξύψωνε τους ανθρώπους από το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο.

Οφείλεται ιδιαίτερα στην φύση της Αθηνάς, η διατήρηση των δύο καταστάσεων της τάξης του Νου και της σοφίας και του χάους της Μέδουσας, του συνειδητού και του ασυνείδητου, σε αρμονική συνύπαρξη. Γι’ αυτό στο αέτωμα του Παρθενώνα η Αθηνά φοράει ένα πανωφόρι φτιαγμένο με φίδια, τα οποία αντιπροσωπεύουν τις δυνάμεις της γης, της φύσης, αλλά και της γνώσης, και του πνεύματος. Για τον ίδιο λόγο φέρει το γοργόνειο, για να μας πει ότι διατηρεί μία διττή εικόνα, ώστε βλέποντας την μια πλευρά της δύναμης, να βλέπουμε επίσης και την άλλη. Δικό της δώρο είναι το ότι βλέπουμε να κατανοήσουμε ολιστικά τόσο τον εσωτερικό αλλά και εξωτερικό κόσμο. Μόλις χαθεί αυτή η σχέση, έχουμε μόνο αδρανή ύλη και διάνοια που έχει χάσει το στόχο της. Κάτ’ αυτόν τον τρόπο, ο υλικός κόσμος γίνεται εχθρικός και απόμακρος…

Η αγνότητά της μπορεί να θεωρηθεί ως ένα σύμβολο της καθαρής σκέψης, απαλλαγμένη από τις επιθυμίες και τα πάθη. Αυτό προέρχεται από την δύναμή της να ελέγχει τα ένστικτα, χωρίς προσκολλήσεις. Στο βάθος της ύπαρξης υπάρχει τόσο το φως όσο και το σκοτάδι. Η υπέρβαση γίνεται με τη κατανόηση της συνειδητής γνώσης του «είναι» μας, η οποία έχει την ικανότητα να μας πηγαίνει πιο κοντά στην ψυχή και στο πνεύμα (συνειδητότητα). Διευρύνοντας αντίληψη για τον ρόλο μας στη γη, για τον ουσιαστικό σκοπό της ζωής μας, κατανοούμε πως υπάρχει κάτι πέρα από τις τρεις διαστάσεις που ζούμε και έως τώρα γνωρίζουμε. Αποδεχόμαστε την πραγματική θεϊκή ουσία που πηγάζει μέσα μας και πορευόμαστε ως ένα πολυδιάστατο ον. Έτσι ακριβώς όπως υπήρξαμε πρωταρχικά.

Πραγματική σοφία σημαίνει να μπορεί κανείς να επεκτείνει τα όρια της συνείδησης του όλο και περισσότερο, ξεκινώντας από το ιερό μυστήριο που φέρουμε εντός μας, έως τα έσχατα της φύσης που μας περιβάλλει. Αυτή την εντολή μας την κληροδότησαν οι αρχαίοι μύστες, και εξακολουθεί να παραμένει διαχρονικά επίκαιρη. «Η επαφή με το μυστήριο είναι η ωραιότερη εμπειρία του ανθρώπου», είπε ο Αιστάιν.

Στο μεγάλο ταξίδι της μύησης στη γνώση που αντιπροσωπεύει η Αθηνά, κάθε άνθρωπος πίσω από το πέπλο της αντικρίζει και το προσωπείο της Μέδουσας. Για ορισμένους αντιπροσωπεύει ανάμεσα και πριν τα άλλα τον φόβο, ο οποίος προκύπτει από την κατάρρευση των ορίων και των στερεοτύπων που επιφέρει μια τέτοια γνώση. Η αρχέγονη και χθόνια αυτή θεά αντιπροσωπεύει τον φύλακα των μυστηρίων, για να τους οδηγήσει στα μυστικά της γέννησης, του θανάτου και της αναγέννησης.

Εάν o μύστης περάσει τις πύλες, φύλακας των οποίων είναι η Μέδουσα, ο άνθρωπος θα αντιληφθεί πως είναι απλώς μία εικόνα του κόσμου, ενός άλλου «έτερου» κόσμου που εξιδανικεύεται στην υψηλότερη διάσταση του με την μορφή της Αθηνάς. Αν ο άνθρωπος γνώριζε και καταλάβαινε τον εαυτό του, θα γνώριζε και θα καταλάβαινε ολόκληρο τον κόσμο, όλους τους νόμους που δημιουργούν και κυβερνούν τον κόσμο.

 Και αντίστροφα, μελετώντας και κόσμο και τους νόμους που κυβερνούν τον κόσμο, θα μάθαινε και θα καταλάβαινε τους νόμους που κυβερνούν τον ίδιο. Γι’ αυτό, η μελέτη του κόσμου και η μελέτη του ανθρώπου θα πρέπει να βαδίζουν παράλληλα και η μία να βοηθάει την άλλη.

Στην κατώτερη φύση του ο άνθρωπος αρχικά ασχολείται μόνο με τον εαυτό του, ανταγωνίζεται τους υπολοίπους, αλλά σταδιακά οφείλει να ωριμάσει και να γίνει όχι μόνο συνεργάσιμος, αλλά αλτρουιστής, έχοντας στο μυαλό του το καλό του συνόλου. Δεν είναι τυχαίο πως στην πόλη των Αθηνών υπό την εποπτεία της Αθηνάς, γεννήθηκε πέρα από την φιλοσοφία, τις τέχνες, την Δημοκρατία η έννοια του ατόμου συνυφασμένη με αυτή του πολίτη, που λειτουργεί προς όφελος της πόλεως.

Ο ενθουσιασμός που πηγάζει από την ένθεη φύση ωθεί στην υπέρβαση. Το εγώ είναι έδαφος ακατάλληλο για να λειτουργήσει η αλή-θεια / θεία άλη (θεϊκή περιπλάνηση, δηλαδή, πρόοδος στην πορεία του Θεού), ακόμα περισσότερο όταν συσσωρεύει ενοχές και απωθημένα, τα οποία δημιουργούν ένα φράγμα. Ο μόνος τρόπος διάσωσης της υπάρξεως είναι η υπέρβαση, ώστε να συνδεθεί ο άνθρωπος με την υπερβατική φύση, η οποία τον συνδέει με το όλον. Κάτι που δεν μπορεί να γίνει μόνο με την νόηση, αλλά και τον έρωτα, οποίος λειτουργεί μόνο με σύμπραξη του νου και της καρδιάς. Δίχως μία «ανοιχτή» και «δεκτική» καρδιά, δεν είναι δυνατόν να κατακτήσουμε την σοφία, καθώς για κάθε ένα πρόβλημα που λύνει ο νους δέκα νέα προκύπτουν. Για αυτό τον λόγο, τόσο ο νους όσο και η καρδιά, αποτελούν τα δύο ιερότερα δώρα προς τον ισορροπημένο άνθρωπο.

Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός πως σύμφωνα με τον μύθο, η Αθηνά διασώζει την καρδιά του Διονύσου, από τους Τιτάνες ώστε αυτός να αναγεννηθεί. Οι Τιτάνες συμβολίζουν τα ανθρώπινα πάθη που δεν αφήνουν την ψυχή να ανέλθει προς το θεϊκό της λίκνο και την «τελείωση», διαμέλισαν και κατασπάραξαν τον Διόνυσο, αφήνοντας άθικτη μόνο την καρδιά του, την οποία την πήρε η θεά Αθηνά και την παρέδωσε στον πατέρα της Δία. Εκείνος την τοποθέτησε σε ένα γύψινο ομοίωμα του Διονύσου και έτσι ο θεός Διόνυσος ξαναγεννιέται

Για ποιο λόγο η Αθηνά σώζει την καρδιά του Διονύσου; H Αθηνά είναι η θεά της νόησης και της σοφίας. Η νόηση και η λογική, αποτελεί το σπουδαιότερο θεϊκό δώρο του Προμηθέα στον άνθρωπο. Αρκεί όμως μόνο αυτό; Όχι, δεν αρκεί.

Αυτό είναι ένα μυστικό που ο Προμηθέας κράτησε κρυφό από τον άνθρωπο, το έδειξε όμως με τις πράξεις του, την αγάπη του προς αυτόν! Την αγάπη που είναι ο «δρόμος της καρδιάς». Η Αθηνά με την πράξη της, απλώς το επιβεβαιώνει..

Σε ένα βαθύτερο μεταφυσικό επίπεδο οι αντίθετες σε πρώτη ανάγνωση ιδιότητες των Αθηνά και Μέδουσα, μας οδηγούν στα αρχέτυπα του Έρωτα τον οποίο συμβολίζει η Αθηνά  και του Φόβου που αντιπροσωπεύει η Μέδουσα. Ο μυθολογικός Έρως ως η συνεκτική αρχή του σύμπαντος και ο Φόβος ως η διασπαστική αρχή του χάους, όπου τα πάντα βρίσκονται αδιομόρφωτα, είναι οι δυο αντίθετοι πόλοι της Ύπαρξης, αυτό που απλοϊκά ονομάζουμε ρίζα της ύπαρξης και της ανυπαρξίας. Ο Έρωτας αντιπροσωπεύει την δημιουργική Δύναμη του Σύμπαντος, την Αρχή της Γονιμότητας και της Παγκόσμιας Ζωής.

Αντίθετα ο Φόβος οδηγεί στην καταστροφή του κάθε τι που υπάρχει, στο σημείο της απόλυτης εκμηδένισης. Η κάθε μια από τις δύο αρχές μετατρέπει και μετατρέπεται στην άλλη. Όσο λοιπόν περισσότερο φόβο έχουμε, τόσο η δύναμη και οι δυνατότητες του Έρωτα λιγοστεύουν. Όσο περισσότερο δυναμώνει η εμπιστοσύνη, η αγάπη και η συνειδητή συνταύτιση, τόσο οι ανασφάλειες λιγοστεύουν. Ας μην λησμονούμε εξάλλου πως η πανσέληνος ως μία άλλη όψη της Μέδουσα είναι συνδεδεμένη με τα μυστήρια του Έρωτα, της μαγείας, της έμμηνης ρύσης και της αναπαραγωγής.

Εάν τώρα, χαράξουμε μια ευθεία που αντιπροσωπεύει την εξελικτική πορεία, τότε στην μια άκρη αυτής της ευθείας βρίσκεται το Θεϊκό Απόλυτο με το οποίο ταυτίζεται το Αρχέτυπο του έρωτα. Στην άλλη άκρη, η σκοτεινή δύναμη του Φόβου που σαν μαύρη τρύπα απορροφά και εκμηδενίζει τα πάντα. Κάθε ύπαρξη που γεννιέται βρίσκεται σε ένα σημείο της ιδεατής αυτής ευθείας, ανάμεσα στους δυο πόλους. Όσο πιο κοντά βρίσκεται προς το άκρο του Έρωτα, τόσο πιο εξελιγμένη είναι. Όσο πιο πολύ συνειδητοποιημένος είναι ο άνθρωπος, τόσο πιο πολύ ταυτίζεται με τον συμπαντικό έρωτα.

Αναφέρει και χαρακτηριστικά ο Πλωτίνος στις Εννεάδες: «Ας δεχτούμε ότι η ψυχή του όλου έχει έναν καθολικό έρωτα και οι επί μέρους ψυχές η καθεμία τον δικό της. Στον βαθμό όμως που κάθε επί μέρους ψυχή δεν είναι αποκομμένη σε σχέση προς την ψυχή του όλου, αλλά εμπεριέχεται από αυτήν, ώστε όλες οι ψυχές να είναι μία, έτσι σχετίζεται και ο επί μέρους έρωτας με τον καθολικό».

Η Αθηνά έφερε δίπλα της ένα φίδι τυλιγμένο. Το φίδι είναι ένα επαναλαμβανόμενο αρχετυπικό σύμβολο συνοδεύει όλες τις θηλυκές θεότητες συνεπώς και τη Μεγάλη Μητέρα. Τυλιγμένο γύρω από οποιοδήποτε αξονικό σύμβολο, συμβολίζει την αφύπνιση της ψυχής, και την ροή της ενέργειας στο σώμα. Γενικά το φίδι ως σύμβολο είναι τόσο ηλιακό όσο και σεληνιακό. Συμβολίζει τόσο την ζωή όσο και τον θάνατο. Την σοφία αλλά και την εξάρτηση από τα πάθη, την θεραπεία (Ασκληπιός), όσο και το δηλητήριο. Είναι φαλλικό σύμβολο, η δημιουργική αρσενική δύναμη, «ο σύζυγος όλων των γυναικών».

Ζώντας στο έδαφος σχετίζεται με τον κάτω κόσμο του σκότους, συμβολίζοντας τις μαγικές δυνάμεις, και τη μαγεία που κατέχουν οι αόρατες δυνάμεις. Ως τέτοιο είναι εχθρός του ήλιου και αντιπροσωπεύει τις σκοτεινές δυνάμεις στο ανθρώπινο γένος. Κατ’ αυτό τον τρόπο το φως και το σκοτάδι, το θετικό και το αρνητικό, βρίσκονται σε σύγκρουση, όπως ο Δίας και ο Τυφώνας, ο Απόλλωνας και ο Πύθωνας κλπ. Ως έρπων συμβολίζει το πνεύμα που διαπερνά τα πάντα, είναι η εσωτερική φύση του ανθρώπου και η συνείδηση. Δεν είναι τυχαίο πως τα Φίδια αλλά και οι Δράκοι εμφανίζονται ως φρουροί των ναών, φύλακες της εσωτερικής γνώσης και όλων των σεληνιακών θεοτήτων.

Φυσιολογικά το φίδι συμβολίζει την αποπλάνηση της δύναμης από την ύλη (του Ιάσονα από την Μήδεια, του Ηρακλή από την Ομφάλη, του Αδάμ από την Εύα), ενσαρκώνοντας την εμμονή του κατώτερου στο ανώτερο, του «πρότερου» στο «τελικό».

Ένα άλλο σύμβολο της Αθηνάς είναι το ιερό πουλί της, η Γλαύκα (κουκουβάγια). Η γλαύκα, το ιερό πουλί της θεάς Αθηνάς, αποτελεί σύμβολο σοφίας, σύνεσης, αλλά και της πόλης των Αθηνών. Σύμφωνα με τις επικρατέστερες ετυμολογικές προσεγγίσεις η λέξη γλαυξ προέρχεται από το επίθετο γλαυκός (ο έχων ανοιχτό γαλάζιο χρώμα) και δόθηκε στα συγκεκριμένα πτηνά από τους αρχαίους Έλληνες λόγω του λαμπερού και σπινθηροβόλου βλέμματος τους.

Η γλαύκα αποτελεί σύμβολο σοφίας και σύνεσης, καθώς κατά την ελληνική μυθολογία αποτελεί το σύμβολο της θεάς Αθηνάς. Σύμφωνα με τον μύθο η θεά Αθηνά εντυπωσιάστηκε από τα μεγάλα μάτια και την σοβαρή εμφάνισή της και έχρισε την γλαύκα αγαπημένο της πουλί και έμβλημα που την συντροφεύει σε πολλά αγάλματα.

Καθώς όμως η θεά Αθηνά, εκτός από θεά της σύνεσης και της σοφίας, είναι και η θεά του πολέμου η κουκουβάγια έγινε ο προστάτης που συνόδευε τον ελληνικό στρατό στον πόλεμο. Εάν μια κουκουβάγια πετούσε πάνω από τους Έλληνες στρατιώτες πριν από μια μάχη, αποτελούσε σημάδι νίκης. Πιο συγκεκριμένα, και σύμφωνα με τον Αριστοφάνη (Σφήκες), η επίτευξη μιας νίκης κατά των Περσών οφείλεται στην πτήση μιας γλαύκας η οποία στάλθηκε από την θεά Αθηνά ως αγγελιοφόρος, «Γλαύξ γάρ ημών, πριν μάχεσθαι, τον στρατόν διέπτατο».

Οι κάτοικοι της Αθήνας πίστευαν πως η θεά Αθηνά έπαιρνε συχνά την μορφή μιας κουκουβάγιας όταν ήθελε να παρουσιαστεί στους ανθρώπους. Προστάτευε επίσης το αθηναϊκό εμπόριο και την τιμούσαν με την παρουσία της φιγούρας της στην μία πλευρά των Αθηναϊκών νομισμάτων.

Η Γλαύκα συμβολίζει την σοφία, διότι είναι νυχτόβιο πτηνό το οποίο έχει εξαιρετική όραση ακόμα και στο σκοτάδι. Έχει την φυσική συνεπώς ιδιότητα να βλέπει την «αθέατη πλευρά των πραγμάτων», εκεί που άλλοι αδυνατούν λόγω του σκότους.

Συμβολίζει κατ’ αυτόν τον τρόπο την «σοφία» που αφορά την μετουσίωση της απλής γνώσης σε βίωμα, πνευματικότητα και στάση ζωής. Κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί μόνο μακριά από το φως της ημέρας και την φασαρία («εις εαυτόν διείσδυση), όταν ο άνθρωπος απομονώνεται από το φυσικό περιβάλλον του, προσπαθώντας να ανακαλύψει την αυτογνωσία, την πραγματική υπόσταση των πραγμάτων, και την Θεία του υπόσταση.

Γι’ αυτό τον λόγο και «η γλαύκα της Αθηνάς πετάει μόλις η μέρα γείρει προς την δύση της…». Δεν είναι φυσικά καθόλου τυχαίο, πως οι «μυήσεις» κατά την διάρκεια των μυστηριακών τελετών γινόταν πάντα νύχτα κάτω από το φως των δαυλών.

Οι κάτοικοι της Αθήνας πίστευαν πως η θεά Αθηνά έπαιρνε συχνά τη μορφή της γλαύκας, όταν ήθελε να παρουσιαστεί στους ανθρώπους. Η γλαύκα χρησιμοποιούταν επίσης από την Αθηνά ως αγγελιοφόρος της. Για ποιο λόγο λοιπόν επιλέχθηκε η γλαύκα ως το ιερό πτηνό της Θεάς, τι ήθελαν να συμβολίσουν οι αρχαίοι μυθαγωγοί με την επιλογή αυτή;

Ας εξετάσουμε για ποιο λόγο επιλέχθηκε ως σύμβολο της Θεάς της «σοφίας». Η «σοφία» αφορά όχι μία απλή γνωστική διαδικασία, αλλά την μετουσίωση της γνώσης σε βίωμα, αρετή πνευματικότητα και εν τέλη σε μία αρμονική στάση ζωής. Ο Πλάτωνας μας αποκαλύπτει σχετικά: «H σοφία δεν μπορεί να διατυπωθεί με το λόγο, όπως άλλες γνώσεις, αλλά, μέσα από μακρόχρονη κοινή αναζήτηση της ουσίας του πράγματος και την αδιάκοπη απασχόληση με το πρόβλημα, ξαφνικά, σαν το φως που ανάβει από μια σπίθα, γεννιέται στην ψυχή, και υστέρα τρέφεται μόνη της».

Στην Πολιτεία αναφέρει πως η αληθινή φιλο-σοφία είναι η περιαγωγή της ψυχής από μια νυχτερινή ημέρα σε μια αληθινή, δηλαδή είναι επάνοδος στο αληθινό ον. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ο αληθινός φιλό-σοφος λοιπόν, από άποψη αρχής, είναι αυτός που έχει ως αποστολή να μεταστρέφει την ψυχή, μηδέ εξαιρουμένης και της δικής του, από την ημερήσια νύχτα της στον αληθινό της φωτισμό. Να την επαναφέρει στην αρχέγονη οντολογική της βάση· σε εκείνο τον τόπο, όπου βασιλεύει η φρόνηση και η δύναμη. Μια τέτοια μεταστροφή όμως δεν γίνεται από τη μια στιγμή στην άλλη, ‘σαν να στρίβεις ένα όστρακο’, αλλά είναι μια ανηφορική και συγχρόνως ανοδική οδός. Ανηφορική και κουραστική οδός είναι η φιλοσοφική παίδευση του ανθρώπου, έτσι ώστε η ίδια η ψυχή του να ενεργοποιεί τον καλύτερο εαυτό της, να φωτίζεται και να φωτίζει: να κατευθύνεται «εἰς τὸ ὂν καὶ τοῦ ὂντος τὸ φαινότατον».

Ιδού λοιπόν για ποιο λόγο η νυχτόβια γλαύκα συμβολίζει την σοφία. Η σοφία μπορεί να επιτευχθεί μόνο μακριά από το φως της ημέρας και την φασαρία, όταν ο άνθρωπος απομονώνεται από το φυσικό περιβάλλον του, προσπαθώντας να ανακαλύψει την πραγματική υπόσταση των πραγμάτων, και να έρθει σε επαφή με την Θεία του υπόσταση.

Ιδού επίσης ο λόγος για τον οποίο όλα τα μυστήρια τελούνταν στο σκότος, με απώτερο σκοπό την αποκάλυψη του φωτός του Ήλιου του μεσονυκτίου, τον πνευματικό ήλιο («Ιερόν Πυρ» ή «Ιερόν Αθάνατον Πυρ»)  το οποίο αναγεννούσε τον άνθρωπο καθιστώντας τον αυτόφωτο όπως ο Ήλιος, και όχι ετερόφωτος, που απλά αντανακλά γνώμες και γνώσεις άλλων.

Η Αθηνά λοιπόν μας μυεί στα βαθύτερα μυστικά της ύπαρξης μας, εκεί όπου το σκοτάδι αναγνωρίζει εντός του τον προορισμό του το φως. Είναι η στιγμή που αφυπνιζόμαστε, και ξεκινά η αυτοπραγμάτωση. Χωρίς το σκοτάδι, τίποτα δεν γεννιέται, όπως χωρίς φως, τίποτα δεν ανθίζει…

Σήμερα τόσο η Θεά Αθηνά, όσο και η γλαύκα της έχουν εξοβελιστεί από την πόλη η οποία χρωστά το όνομα της σε αυτή, αλλά και από τα σχολικά βιβλία.. Πού είναι το κάλλος, τα καλλιτεχνήματα, τα άλση οι πλατείες της πόλεως;

Ίσως για αυτό ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης αναφέρει: «Και τι πταίει η γλαυξ, η θρηνούσα επί ερειπίων; Πταίουν οι πλάσαντες τα ερείπια. Και τα ερείπια τα έπλασαν οι ανίκανοι κυβερνήται της Ελλάδος…»

Σημείωση

Σύμφωνα με μία από τις εκδοχές της Ελληνικής μυθολογίας, η Μέδουσα ήταν μια πανέμορφη ιέρεια της Αθηνάς που ο Ποσειδώνας την βίασε μεταμορφωμένος σε άλογο στον ιερό χώρο της Αθηνάς. Η θεά, εξοργισμένη με το γεγονός, δεν μπορούσε να έρθει σε ρήξη με τον Ποσειδώνα και έτσι ξέσπασε πάνω στη Μέδουσα. Την μεταμόρφωσε σε απεχθές τέρας, που αντί για μαλλιά είχε φίδια. Η ασχήμια της ήταν τέτοια, που όποιος την κοιτούσε στο πρόσωπο πέτρωνε.

Τα σύμβολα και οι εικόνες, δεν έχουν σημασία από μόνα τους. Αποκτούν κάποια, όπως υποστήριζε ο Carl Jung, με την γενίκευση τους ή γιατί οι άνθρωποι αποφάσισαν ελεύθερα να τα αναγνωρίσουν. Το σύμβολο μπορεί να είναι ένας όρος, ένα όνομα ή μια εικόνα της καθημερινότητας, που αποκτούν για ποικίλους λόγους σημασίες, οι οποίες προστίθενται στο συμβατικό και φανερό νόημα τους. Κατά συνέπεια, μια λέξη ή μια εικόνα γίνονται συμβολικές όταν σηματοδοτούν κάτι περισσότερο από το άμεσο και εμφανές νόημα τους…

Όταν συνεπώς πάψουν να αφυπνίζουν αντίστοιχες λειτουργείς, κραδασμούς και ενέργειες από μέρους των ανθρώπων τότε παύουν να επιτελούν το συμβολικό τους έργο… Ο πυρήνας τους όμως παραμένει πάντα ενεργός αναμένοντας τον σπινθήρα ανάφλεξης.