Γλωσσικά τινα (ΙΣΤ’): τα ρήματα «κληροδοτώ» και «κληρονομώ»

Πολύ συχνά συγχέονται στην καθημερινή τους χρήση τα ρήματα κληροδοτώ και κληρονομώ, μολονότι έχουν διακριτή σημασία. Η διαφορά ανάμεσα στα δύο ετούτα ρήματα είναι ό,τι μεταξύ των ρημάτων παίρνω και δίνω. Συνήθως χρησιμοποιείται το ρήμα κληρονομώ και σπανιότατα το ρήμα κληροδοτώ. ΄Ετσι ακούμε ή διαβάζουμε, ας πούμε, τη λανθασμένη φράση: «Σε ποιους κληρονόμησε ο θείος σου την περιουσία του;»
Όμως το ρήμα κληροδοτώ σημαίνει: «αφήνω, μεταβιβάζω με διαθήκη σε κάποιον ένα περουσιακό στοιχείο, παραχωρώ κάτι ως κληροδότημα». Ο κληρονόμος καθίσταται κύριος ενός πράγματος μετά το θάνατο του κληροδότη. Ο ένας, πεθαίνοντας, κληροδοτεί, ενώ ο άλλος κληρονομεί. Κληροδοσία είναι εκείνο που δίνει ο πρώτος, ενώ κληρονομία είναι εκείνο που παίρνει ο δεύτερος. Αντί του ρήματος κληροδοτώ μπορεί να χρησιμοποιείται σε απλούστερη γλώσσα το αφήνω (κληρονομιά): Του άφησε (κληρονομιά) μεγάλη περιουσία.
Το ρήμα κληροδοτώ χρησιμοποιείται και για πνευματικά αγαθά, όταν π.χ. αφήνει κάποιος κάτι ως πνευματική ή ηθική παρακαταθήκη για τις μεταγενέστερες γενεές. Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι μάς κληροδότησαν ως «κτήμα ες αεί» τα πνευματικά τους επιτεύγματα, τα οποία αποτελούν την πνευματική κληρονομιά όλων των Ελλήνων. Πνευματική κληρονομιά ενός έθνους είναι, λοιπόν, το σύνολο των πνευματικών δημιουργημάτων των προγόνων που κληροδοτήθηκαν, μεταβιβάστηκαν στους απογόνους. Οι πρόγονοι κληροδοτούν, ενώ οι απόγονοι κληρονομούν.

Φοίβος Ι. Πιομπίνος