Το ρήμα κλείνω σημαίνει κυρίως πως φέρνω μια πόρτα, ένα φύλλο παραθύρου, ένα σκέπασμα κ.λπ. σε τέτοια θέση, ώστε να μη μένει ελεύθερη η δίοδος (είσοδος ή έξοδος) ή να καλύπτεται το εσωτερικό επίπλου ή συσκευής: κλείνω την πόρτα / το παράθυρο / τη ντουλάπα / το ψυγείο κ.ά. Όπως και με άλλα ρήματα (δίνω – δίδω, λύνω – λύω, στέλνω – στέλλω κ.λπ.), τα περισσότερα σύνθετα διατηρούν τον αρχικό […]
Τα τελευταία χρόνια όλο και πιο συχνά χρησιμοποιούμε αβασάνιστα στη γλώσσα μας φράσεις ή συντάξεις άλλων γλωσσών (π.χ. γαλλισμούς, αγγλισμούς κ.ά.), που είναι εντελώς άχρηστοι στη Νεοελληνική. ΄Ενας τέτοιος νεολογισμός που χρησιμοποιείται πια κατά κόρον, από τη νεολαία κυρίως, είναι το επίθετο φανταστικός που, ενώ σημαίνει αυτόν που δεν υπάρχει στην πραγματικότητα, αλλά μόνο στη φαντασία (π.χ. φανταστικοί εχθρoί) ή αυτόν που περιγράφει κάτι, το οποίο αποτελεί δημιούργημα της φαντασίας […]
Βασική σημασία και των τριών εν λόγω ρημάτων είναι η δήλωση του «περιεχομένου», του ότι «κάτι τοποθετείται μέσα σε ορισμένα όρια». Η έννοια αυτή εκφράζεται είτε στατικά με το ρήμα περιέχω (π.χ. το νομοσχέδιο περιέχει διατάξεις για τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων κτισμάτων / το ανθολόγιο περιέχει ποιήματα όλων των μεταπολεμικών ποιητών) είτε δυναμικά με τα ρήματα περιλαμβάνω (π.χ. το κόμμα τον περιέλαβε στη λίστα των υποψηφίων του / στην εκτός […]
Στην Αρχαία, τη Βυζαντινή και την Καθαρεύουσα τα ρήματα στους παρελθοντικούς χρόνους (παρατατικό, αόριστο και υπερσυντέλικο), εφόσον άρχιζαν από σύμφωνο, έπαιρναν ένα ε- : π.χ λύω-έλυον (συλλαβική αύξηση) και, εφόσον άρχιζαν από φωνήεν, έτρεπαν τα φωνήεντα α- και ε- σε η- : π.χ. ακούω-ήκουον, ελπίζω-ήλπιζον και το φωνήεν ο- σε ω- : π.χ. ορίζω-ώριζον (χρονική αύξηση). Στη Νέα Ελληνική η χρήση της ρηματικής αύξησης είναι διαφορετική: α) δεν χρησιμοποιείται […]
Το επίθετο απεχθής, -ής, -ές δηλώνει αυτόν που προκαλεί έντονη αντιπάθεια, αποστροφή: η απεχθής μορφή του δολοφόνου χαράχτηκε στη μνήμη όσων παρακολούθησαν τη δίκη του. Το επίθετο επαχθής, -ής, -ές δηλώνει 1. αυτόν που επιβαρύνει, που είναι δυσβάστακτος: επαχθής όρος, επαχθές δάνειο 2. αυτόν που είναι δυσάρεστος, ενοχλητικός: επαχθείς συνθήκες εργασίας. Σε απάντηση επομένως ερώτησης που τέθηκε σε εκφωνητή της τηλεόρασης αν είναι ορθό να κάνουμε λόγο για απεχθή ή […]
Ακόμα κι ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης δεν άντεξε να μην καλύψει το κεφάλι του με το παραδοσιακό εβραϊκό σκουφάκι, καλπάκι, τη γνωστή κιπά, όταν κατέθεσε τις προάλλες στεφάνι στη μνήμη των ελλήνων εβραίων μαρτύρων στην Πλατεία Ελευθερίας της συμπρωτεύουσας. Είχαν βέβαια προηγηθεί και άλλοι έλληνες πολιτικοί, μεταξύ των οποίων οι: Κάρολος Παπούλιας, Γιώργος Παπανδρέου, Αντώνης Σαμαράς, Αβραμόπουλος και Δένδιας. Και καλά να φορέσεις την κιπά στο Ισραήλ από αβροφροσύνη […]
Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, όπως εμφαίνεται κι από την επωνυμία του, είναι, ή τουλάχιστον οφείλει να είναι, το πρώτο σε σπουδαιότητα αρχαιολογικό μουσείο της χώρας, στο οποίο ο επισκέπτης του να αποκτά, βλέποντας τα εκθέματά του, μια ευρεία αντίληψη όλων των ειδών των αρχαιολογικών θησαυρών της χώρας. Τούτο βέβαια δεν συμβαίνει, αφού σε αυτό δεν μπορεί κανείς να δεί ούτε δείγμα της μινωικής τέχνης. Το χειρότερο είναι ότι δεν μπορεί […]
Και τα δύο ρήματα κατάσχω και κατέχω δηλώνουν κτήση, αφού το πρώτο προήλθε από το δεύτερο, αλλά το μεν κατέχω σημαίνει «μόνιμη και νόμιμη, κατά τεκμήριο, κτήση», ενώ το κατάσχω σημαίνει «προσωρινή και συχνά αιφνίδια έως βίαιη κτήση». ΄Ο,τι κατέχεις νομίμως δεν μπορεί να σού το πάρει το κράτος, αλλά, εφόσον χρωστάς πολλά χρήματα στο Δημόσιο, μπορεί αυτό να σού κατάσχει μέρος ή και όλη την περιουσία σου. Το κατάσχω […]
Τα δέντρα πεθαίνουν όρθια στην Αθήνα, για να παραφράσουμε τον τίτλο δημοφιλέστατου θεατρικού έργου του Ισπανού Αλεσάντρο Κασόνα (1903-1965), όμως σπανιότατα αντικαθίστανται, κι αν αντικατασταθούν, τούτο συμβαίνει μετά την πάροδο πάρα πολλών ετών. Τα περισσότερα πέφτουν θύματα απρόσεκτων οδηγών, κυρίως τη στιγμή των ελιγμών που κάνουν για τη στάθμευση των οχημάτων τους. ΄Αλλα πάλι πεθαίνουν από την αδιαφορία των κατοίκων αυτής της ταλαίπωρης πόλης, που η συντριπτική πλειονότητά τους, προερχόμενη […]
Η καλύτερη μεσημεριανο-απογευματινή παρέα με σύγχρονες ελληνικές επιτυχίες... με την Άννα-Μαρία Νικολαΐδου
close
